Podatnik ma prawo sprawdzić swojego kontrahenta

Rejestracja dla celów VAT to jeden z podstawowych obowiązków podatnika. Nie jest to tylko czynność techniczna. Podatnik, który nie wywiąże się z tego obowiązku w odpowiednim czasie, przysporzy kłopotów zarówno sobie, jak i swoim kontrahentom.

Podatnicy VAT składają zgłoszenie rejestracyjne naczelnikowi urzędu skarbowego. Należy je złożyć przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej VAT. Podatnicy zwolnieni od VAT lub wykonujący wyłącznie czynności zwolnione od podatku, zgłoszenie rejestracyjne złożyć mogą, ale nie muszą.

W wyniku zgłoszenia naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako podatnika VAT czynnego lub odpowiednio jako podatnika VAT zwolnionego.

WAŻNE

Podatnik ma obowiązek aktualizacji danych zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym. Jeżeli dane te ulegną zmianie, podatnik jest zobowiązany zgłosić zmianę do naczelnika urzędu skarbowego. Ma na to siedem dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana

Należy zwrócić uwagę, że z ustawy nie wynika wprost, od jakiego momentu podmiot składający zgłoszenie rejestracyjne staje się zarejestrowanym podatnikiem tego podatku. Organy podatkowe w swoich interpretacjach uznają jednak, że rejestracja następuje już w momencie złożenia zgłoszenia rejestracyjnego. Datę rejestracji podmiotu dla potrzeb VAT wyznacza zatem dzień złożenia zgłoszenia rejestracyjnego na formularzu VAT-R, a nie dzień otrzymania potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika VAT czynnego (por. pismo dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 23 października 2008 r. nr ILPP1/443-729/08-2/BD).

Rejestracja dla celów VAT ma bardzo istotne znaczenie dla obrotu gospodarczego. Brak rejestracji spowoduje bowiem, że kontrahent nie będzie mógł odliczyć VAT. Zgodnie z przepisami podstawą do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego nie mogą być faktury i dokumenty celne wystawione przez podmiot nieistniejący czy nieuprawniony do ich wystawiania. Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

W praktyce organy podatkowe brak rejestracji uznają za automatyczną podstawę do pozbawienia podatnika prawa do odliczenia podatku. Choć orzecznictwo sądów administracyjnych coraz częściej liberalnie traktuje tę kwestię, podatnik musi mieć świadomość zagrożenia jakie niesie brak rejestracji wystawcy faktury.