Usługi faktoringu podlegają opodatkowaniu

Faktoring to rodzaj działalności finansowej polegającej na wykupie nieprzeterminowanych wierzytelności przedsiębiorstw, należnych im od odbiorców z tytułu dostaw towarów lub usług, połączony z finansowaniem klientów oraz świadczeniem na ich rzecz dodatkowych usług. Umowa faktoringu jest umową nienazwaną. W prawie polskim nie znajdujemy oddzielnych przepisów prawnych normujących zagadnienia faktoringu. Mają tu zastosowanie przepisy dotyczące przelewu wierzytelności art. 509-518 kodeksu cywilnego oraz art. 410 par. 2 dotyczący świadczenia nienależnego. Prawo do zawierania umów faktoringu wynika natomiast z art. 353 par. 1 k.c., który mówi o swobodzie zawierania umów.

Faktorem jest z reguły bank lub firma zajmująca się skupem wierzytelności handlowych.

Faktorantem jest natomiast przedsiębiorca, któremu z mocy zawartej umowy handlowej jako sprzedawcy lub dostawcy przysługuje prawo do żądania zapłaty za sprzedane lub dostarczone towary lub świadczone usługi.

Do umowy faktoringu mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczące sprzedaży praw majątkowych, w tym przypadku wierzytelności. Umowa faktoringu jest umową przenoszącą na faktora określone prawo majątkowe, czyli wierzytelność.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o CIT przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Przychodem przedsiębiorcy ze sprzedaży wierzytelności będzie zatem cena ustalona przez strony umowy faktoringowej. Jeżeli ustalona we wskazany sposób cena będzie bez uzasadnionej przyczyny odbiegać od wartości rynkowej wierzytelności, przychód określi organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Wartość rynkowa wierzytelności będzie uzależniona przede wszystkim od kondycji finansowej i przewidywanej wypłacalności dłużnika wierzytelności.

Kosztem podatkowym poniesionym przez przedsiębiorcę jest wartość wierzytelności, o którą pomniejszane są aktywa majątku przedsiębiorcy oraz koszty sprzedaży, tj. dyskonto i ewentualnie prowizja. Zbycie wierzytelności poniżej wartości jej zakupu powoduje stratę, którą powiększają koszty sprzedaży. W konsekwencji zatem, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT, jeżeli wierzytelność uprzednio została zarachowana u przedsiębiorcy na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o CIT jako przychód należny, stratę z tytułu sprzedaży wierzytelności uważa się za koszt uzyskania. Oznacza to, że jeżeli zbywana wierzytelność została zarachowana jako przychód należny, to podatnik ma prawo, w momencie dokonania sprzedaży wierzytelności, zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu stratę poniesioną z tytułu jej sprzedaży. W takiej sytuacji cena, jaką zapłaci nabywca, nie stanowi przychodu podatnika, wierzytelność była bowiem już wcześniej uwzględniona w podstawie opodatkowania. Uznanie ceny uzyskanej ze zbycia wierzytelności za przychód podatkowy prowadziłoby do podwójnego jej opodatkowania.