Rozliczanie faktur korygujących
Rozliczanie faktur korygujących przez sprzedawców
Większość wystawianych faktur korygujących musi być przez sprzedawców rozliczona w składanych przez nich deklaracjach VAT-7/VAT-7K. Rozliczenie takie polega na uwzględnieniu kwot wynikających z faktur korygujących w odpowiednich pozycjach na fakturze (np. w przypadku faktur korygujących sprzedaż opodatkowaną stawką podstawową 22% - w poz. 28 i 29 deklaracji VAT-7). Konieczne jest również, co do zasady, uwzględnianie wystawianych faktur korygujących w prowadzonej przez podatników ewidencji VAT (np. w rejestrze wystawianych faktur korygujących).
O tym, kiedy i w której deklaracji VAT-7/VAT-7K powinna zostać rozliczona faktura korygująca, decyduje jej rodzaj. Ze względu na rodzaj faktury korygujące można podzielić na cztery grupy.
Grupa 1. Pierwszą grupę faktur korygujących stanowią faktury korygujące rozliczane przez sprzedawcę przez uwzględnienie ich w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym zostały wystawione. Do faktur takich zaliczają się:
• faktury korygujące, których wystawienie nie wpływa na wysokość wykazanego na fakturze pierwotnej podatku należnego, czyli faktury korygujące wystawiane w związku z pomyłkami, których popełnienie nie wpływa na wysokość tego podatku (np. w przypadku pomyłki w ilości towarów, których dostawa jest: opodatkowana stawką 0%, zwolniona od podatku lub podlega opodatkowaniu poza terytorium kraju),
• faktury korygujące wystawiane w przypadku podwyższenia ceny po wystawieniu faktury.
Grupa 2. Drugą grupę faktur korygujących stanowią faktury korygujące rozliczane przez sprzedawcę przez uwzględnienie ich w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym sprzedawca otrzyma potwierdzenie ich odbioru przez nabywcę. Do grupy tej zaliczają się:
• faktury korygujące dokumentujące udzielenie rabatu (bonifikaty, opustu, uznanej reklamacji, skonta) lub zwrot towarów,
• faktury korygujące dokumentujące zwrot nabywcy kwot nienależnych,
• faktury korygujące dokumentujące zwrot nabywcy zaliczek, przedpłat, zadatków lub rat,
• faktury korygujące wystawiane w związku z zastosowaniem stawki podatku wyższej od prawidłowej (stawki 22% zamiast 7%, stawki 22% lub 7% zamiast 3% oraz stawki 22%, 7% lub 3% zamiast 0%),
• faktury korygujące wystawiane w związku z opodatkowaniem (z zastosowaniem stawki 0%, 3%, 7% lub 22%) czynności zwolnionej od podatku,
• faktury korygujące wystawiane w związku z zastosowaniem zwolnienia z podatku zamiast opodatkowania stawką 0%,
• faktury korygujące wystawiane w związku z potraktowaniem jako podlegającej opodatkowaniu (a więc wystawieniem faktury ze stawką podatku lub zwolnieniem z podatku) czynności niepodlegającej opodatkowaniu (w szczególności czynności podlegającej opodatkowaniu poza terytorium Polski),
• faktury korygujące wystawiane w związku z innymi pomyłkami, jeśli skutkiem tych pomyłek jest zawyżenie podatku wykazanego na fakturze pierwotnej (np. zawyżenie liczby towarów, zawyżenie ceny, zawyżenie kwoty podatku),
Zauważyć przy tym należy, że w ostatnich latach pojawiło się wiele orzeczeń sądów administracyjnych, w których uznały one, że Minister Finansów nie miał upoważnienia do uzależnienia prawa do obniżenia VAT należnego od posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej, a w konsekwencji przepisy w tym zakresie zostały wydane bez upoważnienia ustawowego (zob. przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 17 sierpnia 2005 r., sygn. akt III SA/Wa 471/2005, niepubl. czy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 4 lipca 2007 r., sygn. akt I SA/Ol 241/07, niepubl.). Jednak podatnikom należy odradzić niestosowanie się do wymogu posiadania potwierdzeń odbioru wystawianych przez siebie faktur korygujących (i rozliczanie tych faktur w ramach deklaracji za okresy rozliczeniowe, w których zostały one wystawione). Sporny przepis został co prawda uznany przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 11 grudnia 2007 r. (sygn. akt U6/06, publ. Dz.U. Nr 235, poz. 1735) za niezgodny z konstytucją, lecz - jak postanowił Trybunał Konstytucyjny - straci on moc dopiero po upływie dwunastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw (a więc dopiero 19 grudnia 2008 r.). Na temat sposobu potwierdzania odbioru faktur korygujących - patrz: Sposoby potwierdzania odbioru faktur korygujących.
Grupa 3. Do trzeciej grupy faktur korygujących należą faktury korygujące rozliczane przez sprzedawcę przez skorygowanie deklaracji, w której została uwzględniona faktura pierwotna będąca przedmiotem korekty. Do grupy tej należą faktury korygujące podwyższające kwotę podatku należnego wykazanego na fakturze pierwotnej, jeśli konieczność korekty jest konsekwencją błędu popełnionego przy wystawieniu faktury pierwotnej (zob. przykładowo pismo Naczelnika II Urzędu Skarbowego w Katowicach z 23 sierpnia 2005 r. nr PP/443-128/88730/2005), a więc:
• faktury korygujące wystawiane z zastosowaniem stawki podatku niższej od prawidłowej (stawki 7% zamiast stawki 22%, stawki 3% zamiast stawki 7% lub 22% oraz stawki 0% zamiast stawki 3%, 7% lub 22%),
• faktury korygujące wystawiane z zastosowaniem zwolnienia z podatku zamiast stawki 3%, 7% lub 22%,
• faktury korygujące wystawiane z innymi pomyłkami, których skutkiem było zaniżenie podatku należnego wykazanego na fakturze pierwotnej (np. zaniżenie liczby towarów, zaniżenie ceny czy zaniżenie kwoty podatku przy sprzedaży opodatkowanej).
Należy podkreślić, że do grupy tej nie należą faktury korygujące związane z podwyższeniem ceny po wystawieniu takiej faktury (należą one do grupy pierwszej).
Grupa 4. Do czwartej, ostatniej grupy należą faktury korygujące, które nie są przez sprzedawcę rozliczane w deklaracjach składanych przez podatnika. Do grupy tej należą wszelkie faktury korygujące popełnione na fakturze pierwotnej błędy, które nie wpłynęły na sposób rozliczenia faktury pierwotnej w deklaracji (np. pomyłki w oznaczeniu sprzedawcy czy nabywcy, pomyłki w nazwach towarów i usług, etc.). Faktury należące do tej grupy jako jedyne nie muszą być (chociaż mogą) ujmowane w prowadzonej przez podatników ewidencji VAT.
Rozliczanie faktur korygujących przez nabywców
Większość faktur korygujących otrzymywanych przez nabywców jest rozliczana w składanych przez nich deklaracjach VAT-7/VAT-7, tj. przez uwzględnienie kwot wynikających z faktur korygujących w poz. 44 i 45 lub 46 i 47 deklaracji VAT-7/VAT-7K. Towarzyszyć temu, co do zasady, powinno dokonanie stosownych zapisów w prowadzonej przez podatników ewidencji VAT (np. w rejestrze wystawianych faktur korygujących).
O tym, kiedy i w której deklaracji VAT-7/VAT-7K powinna zostać rozliczona faktura korygująca, decyduje jej rodzaj. Ze względu na rodzaj faktury korygujące można podzielić na trzy grupy.
Grupa 1. Pierwszą grupę faktur korygujących stanowią faktury korygujące podwyższające kwotę podatku. W przypadku otrzymania faktury korygującej podwyższającej kwotę podatku (niezależnie od przyczyny podwyższenia) nabywca jest uprawniony do podwyższenia kwoty podatku naliczonego w deklaracji za okres rozliczeniowy (miesiąc lub kwartał), w którym otrzymał fakturę korygującą (§ 17 ust. 4 pkt 1 rozporządzenia o fakturach). Rozliczenie takich faktur polega na stosownym podwyższeniu wartości netto w poz. 44 lub 46 oraz kwoty podatku w poz. 45 lub 47 deklaracji VAT-7/VAT-7K.
Grupa 2. Do drugiej grupy należą faktury korygujące obniżające kwotę podatku. W przypadku otrzymania takiej faktury nabywca jest obowiązany (niezależnie od przyczyny, z jakiej kwota podatku została podwyższona) do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w deklaracji za okres rozliczeniowy (miesiąc lub kwartał), w którym otrzymał fakturę korygującą (§ 16 ust. 5 oraz § 17 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia o fakturach). Rozliczenie faktur korygujących należących do omawianej grupy polega na stosownym obniżeniu wartości netto w poz. 44 lub 46 oraz kwoty podatku w poz. 45 lub 47 deklaracji VAT-7/VAT-7K.
Grupa 3. Trzecią grupę stanowią faktury korygujące, które nie są rozliczane w deklaracjach. Do grupy tej zaliczają się wszelkie otrzymywane przez nabywców faktury korygujące, które nie podwyższają ani nie obniżają kwoty podatku (niezależnie od przyczyny ich wystawienia). Faktur takich nie uwzględnia się w składanych przez podatników deklaracjach VAT-7/VAT-7K, jak również nie trzeba ich (chociaż można) ujmować w ewidencji VAT.
Sposoby potwierdzania odbioru faktur korygujących
W niektórych przypadkach przepisy uzależniają możliwość rozliczania faktur korygujących przez sprzedawców od otrzymania potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Niestety, przepisy nie określają formy, w jakiej powinno nastąpić potwierdzenie. Należy uznać, że najbezpieczniejszym sposobem potwierdzenia jest uzyskanie adnotacji na kopii korekty, ewentualnie potwierdzenia przesłanego pocztą (także elektroniczną) czy faksem.
Potwierdził to Naczelnik Urzędu Skarbowego w Nowej Soli w piśmie z 15 grudnia 2004 r. (nr IV/443/94/2004), w którym czytamy, że: „Zawiadomienie o potwierdzeniu faktu otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towarów i usług może być dokonane w dowolnej formie. Może być to zwrotne potwierdzenie odbioru wysłanej pocztą, w formie listu poleconego, przesyłki zwierającej fakturę korygującą, może być to pisemne odrębne potwierdzenie faktu otrzymania takiej faktury korygującej, może być to przesłana zwrotnie kopia podpisanej faktury korygującej, może to być również fax podpisanej faktury korygującej. Żaden bowiem przepis nie stanowi, iż musi to nastąpić w specjalnej formie, np. oryginalne potwierdzenie podpisem faktury korygującej przez nabywcę”.
W mojej ocenie za prawidłowe należy również uznać uzyskanie zwrotnego potwierdzenia odbioru przesyłki listowej lub przesyłki poleconej zawierającej oryginał faktury korygującej (ale nie sam tylko dowód nadania przesyłki poleconej - por. przykładowo pismo Naczelnika Łódzkiego Urzędu Skarbowego z 4 lipca 2005 r. nr ŁUS-III-2-443/74/05/AMM) czy potwierdzenie dostarczenia takiej przesyłki przez kuriera. W takich przypadkach organy podatkowe mogą mieć jednak wątpliwości co do przedmiotu doręczenia.
Nie stanowi potwierdzenia odbioru specyfikacja na przelewie dokumentów (faktur korygujących), z których wynika wartość przelewu (por. pismo Naczelnika II Urzędu Skarbowego w Bielsku-Białej z 31 maja 2005 r. nr PP/443-0044/05/IS).
Faktury wewnętrzne korygujące
Korygowane mogą być również faktury wewnętrzne. Faktury takie są korygowane przez wystawianie faktur wewnętrznych korygujących. Treść takich faktur jest zbliżona do treści zwykłych faktur korygujących (tj. faktur dokumentujących odpłatne dostawy towarów oraz odpłatne świadczenie usług, faktur dokumentujących eksport towarów oraz faktur dokumentujących wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów). Jest to konsekwencją tego, że § 25 rozporządzenia o fakturach przewiduje w przypadku faktur wewnętrznych odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących zwykłych faktur, w tym przepisów regulujących zasady wystawiania i rozliczania faktur korygujących.
Przykładowo faktura wewnętrzna korygująca wystawiana w przypadku błędu w ustaleniu podstawy opodatkowania przy nieodpłatnym przekazaniu towarów (nieodpłatnym świadczeniu usług) powinna zawierać:
a) oznaczenie „FAKTURA WEWNĘTRZNA KORYGUJĄCA”,
b) numer kolejny oraz datę jej wystawienia,
c) następujące dane zawarte na fakturze wewnętrznej, której dotyczy faktura korygująca:
• nazwę firmy oraz (jeśli są znane) odpowiednie dane nabywców przekazanych nieodpłatnie towarów lub świadczonych nieodpłatnie usług,
• numer NIP podatnika dokonującego nieodpłatnego przekazania towaru lub nieodpłatnego świadczenia usługi (jeśli jest znany - również numer NIP nabywców tych towarów lub usług),
• dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok nieodpłatnego przekazania towarów (nieodpłatnego świadczenia usługi),
d) kwoty (podstawę opodatkowania, należny podatek) podane w omyłkowej wysokości oraz kwoty w wysokości prawidłowej.
Szczególny charakter faktur wewnętrznych skutkuje nietypowym sposobem rozliczania faktur wewnętrznych korygujących. Przyjmuje się, że podatnik wystawiający taką fakturę jest jednocześnie sprzedawcą i nabywcą w rozumieniu przepisów § 16 ust. 4 i 5 rozporządzenia o fakturach, ewentualnie § 17 ust. 4 tego rozporządzenia). W konsekwencji prawo do obniżenia kwoty podatku należnego wynikającego z takich faktur powstaje z chwilą wystawienia faktury wewnętrznej korygującej (w szczególności nie jest konieczne uzyskiwanie potwierdzeń odbioru faktur wewnętrznych korygujących).
• § 16, 17 oraz 25 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 95, poz. 798; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 102, poz. 860
Tomasz Krywan
konsultant podatkowy
Komentarze(0)
Pokaż:
NajnowszePopularneNajstarsze