Klasyfikacja źródła przychodów osób fizycznych

Prawo gospodarcze ani cywilne nie odnosi się wprost do kwestii klasyfikowania rodzajów przychodów. Umowy nazwane: zlecenia, o dzieło czy umowa agencyjna mogą być podstawą rozliczeń zarówno między podmiotami gospodarczymi, jak i w sytuacji gdy zlecający jest podmiotem gospodarczym, zaś przyjmujący zlecenie nie wykonuje go w ramach działalności gospodarczej. W tej sytuacji jedynym źródłem prawa dla właściwego sklasyfikowania rodzaju przychodów z zarobkowania są ustawy podatkowe.

Po zmianie definicji działalności gospodarczej w ustawie o PIT, od 1 stycznia 2007 r. kłopoty interpretacyjne jeszcze się spotęgowały. W efekcie jeszcze trudniej jest obecnie klasyfikować źródła przychodów z działalności zarobkowej dla celów podatku dochodowego, a w konsekwencji także dla rozliczeń w zakresie ZUS.

Działalność wykonywana osobiście często jest mylona z działalnością gospodarczą, zwłaszcza gdy jest ona wykonywana jednoosobowo. Tymczasem osoba prowadząca działalność gospodarczą zostaje świadomie przedsiębiorcą, w momencie dokonania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Podatnik wykonujący działalność osobiście nigdzie nie rejestruje tego faktu.

By móc rozliczać przychody jako uzyskiwane z działalności gospodarczej, podatnik musi nie tylko zarejestrować się jako przedsiębiorca, ale spełnić szereg warunków, które formalnie wyróżniają jego aktywność od etatowej pracy czy działalności wykonywanej osobiście, opartej na cywilnej umowie zlecenia, o dzieło itp.

W art. 5a (punkt 6) ustawy PIT zostało zapisane, że pojęcie działalności gospodarczej we wszystkich przepisach prawa podatkowego oznacza działalność zarobkową: wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, polegającą na pobieraniu pożytków z rzeczy oraz z wartości niematerialnych i prawnych - prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły. Za osobę prowadzącą działalność gospodarczą uważa się również osobę fizyczną będącą wspólnikiem spółki niemającej osobowości prawnej w zakresie wykonywanej przez tę spółkę działalności gospodarczej. Natomiast w art. 5b i 5c, które zostały dodane do ustawy, ustawodawca określił warunki negatywne.

Jedną z trzech okoliczności, która może podatnikowi ułatwić udowodnienie, iż osiąga on przychody z działalności gospodarczej, a nie działalności wykonywanej osobiście lub z pracy jest wykazanie, iż ponosi on część odpowiedzialności wobec osób trzecich, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, za rezultat oraz wykonywanie czynności stanowiących treść umowy.