Jak traktować podatkowo wydatki na nabycie praw w spółkach osobowych

rada

Bezpośrednio poniesione wydatki na objęcie udziałów w spółce podlegają zaliczeniu w koszty podatkowe dopiero w momencie ustalania dochodu z ich ewentualnego zbycia. Wydatki pośrednio związane z nabyciem stanowią koszt podatkowy rozliczany w momencie jego poniesienia.

uzasadnienie

Kosztów uzyskania przychodów nie stanowią wydatki na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych.

Wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych (art. 16 ust. 1 pkt 8 updop). Oznacza to, że wydatki na objęcie udziałów w spółce nie podlegają zaliczeniu w koszty uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia, lecz dopiero w momencie ustalania dochodu z ich zbycia.

WAŻNE!

Wydatki na objęcie udziałów w spółce nie podlegają zaliczeniu w koszty uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia, lecz dopiero w momencie ustalania dochodu z ich zbycia.

Stanowisko to potwierdza pismo Dyrektora Izby skarbowej w Warszawie z 10 listopada 2004 r. (sygn. PD-005U-684/04/MB):Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 8, wydatki na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce prawa handlowego są kosztem uzyskania przychodów w momencie ustalania dochodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji).

Przypomnijmy, że do spółek prawa handlowego zaliczają się zarówno spółki osobowe (jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna), jak i kapitałowe (sp. z o.o. i akcyjna).

Warto także zauważyć, że za wydatki bezpośrednio związane z nabyciem udziałów nie uznaje się wyłącznie ceny ich nabycia. Do wydatków takich zaliczać się będzie m.in. opłatę skarbową (wyrok NSA w Warszawie z 24 stycznia 2006 r., sygn. II FSK 254/05).

Powszechnie uznaje się, że wyrażenie „spółka” użyte w tym przepisie dotyczy wszystkich rodzajów spółek. Jednak spotkać można również odmienne stanowisko, zgodnie z którym przepis ten ma zastosowanie jedynie do rozliczania wydatków na nabycie udziałów (akcji) w spółkach kapitałowych. Zgodnie z tym stanowiskiem: Ze względu na naturę przychodu ze spółki osobowej oraz przepisy ustawy o CIT należy stwierdzić, że wydatki na nabycie praw i obowiązków w spółce osobowej powinny być zaliczane do kosztów wspólnika w momencie uzyskania przychodów ze spółki osobowej (artykuł „Jak rozliczać wydatki na nabycie praw w spółkach osobowych”, R. Pasternak, „Gazeta Prawna nr 124/2007, str. 10). Można jednak z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że przyjęcie tego stanowiska będzie prowadzić do sporu z urzędem skarbowym. Dlatego warto w tej kwestii wystąpić o interpretację do Ministra Finansów (w praktyce do właściwego dla Państwa dyrektora izby skarbowej, upoważnionego do wydawania interpretacji podatkowych).

Wydatki pośrednio związane z nabyciem udziałów

Oddzielnego rozpatrzenia wymagają wydatki, które Czytelnik poniósł w związku z nabyciem udziałów, takie jak koszty delegacji, audytu, doradztwa prawnego lub podatkowego. Są to wydatki pośrednie, związane z uzyskiwanymi przychodami, dotyczące całokształtu działalności podatnika, oraz związane z funkcjonowaniem firmy. Ich poniesienie było bowiem konieczne do nabycia udziałów.

Można stwierdzić, że takie wydatki stanowią koszt podatkowy. Są one bowiem związane z uzyskiwaniem przychodu, a nie zostały umieszczone w katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodu (art. 16 ust. 1 updop). Jako koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia.

Tak samo stwierdził Pierwszy Wielkopolski Urząd Skarbowy w Poznaniu w nadal aktualnym piśmie z 30 stycznia 2006 r. (sygn. ZD/406-281/CIT/05):

Mając na uwadze powyższe przepisy, uwzględniając przedstawiony w piśmie stan faktyczny, uznać należy, iż poniesione przez Podatnika wydatki, takie jak delegacje, audyt, doradztwo prawne lub podatkowe, należy traktować jako pośrednie i zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu w momencie ich poniesienia.

- art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847

art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847

Sławomir Biliński

konsultant podatkowy