REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wzór przemysłowy nie musi być utworem

Wzór przemysłowy nie musi być utworem
Wzór przemysłowy nie musi być utworem

REKLAMA

REKLAMA

Wzorom (przemysłowym) nie można udzielić ochrony prawnoautorskiej tylko z tego powodu, że poza realizowanym przez nie celem użytkowym wywołują swoisty efekt estetyczny Aby korzystać z takiej ochrony wzory powinny stanowić przejaw oryginalnej działalności twórczej. Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 12 września 2019 r.

Wyrok ten zapadł w sprawie o sygn. C-683/17 dotyczącej sporu między Cofemel – Sociedade de Vestuário, SA a G-Star Raw CV.

REKLAMA

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Polecamy: INFORLEX Biznes

Kopiowanie wzorów przez konkurencję. Czy wzory to utwory?

REKLAMA

Przed Supremo Tribunal de Justiça (sądem najwyższym, Portugalia) toczy się spór między spółkami Cofemel – Sociedade de Vestuário, SA (zwaną dalej „Cofemel”) a G-Star Raw CV (zwaną dalej „G-Star”). Obie te spółki prowadzą działalność w branży projektowania, produkcji i sprzedaży odzieży. Spór ten dotyczy poszanowania praw autorskich podnoszonych przez G-Star, który zarzucił Cofemel produkowanie i sprzedawanie dżinsów, bluz i T-shirtów stanowiących kopie niektórych z jego własnych wzorów.

Z zapewnionej w prawie Unii ochrony własności intelektualnej korzystają między innymi utwory, których autorom zagwarantowano, na mocy dyrektywy o prawie autorskim (Dyrektywa 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym - Dz.U. 2001, L 167, s. 10), wyłączne prawo do zezwalania na zwielokrotnianie ich utworów lub zakazania takiego zwielokrotniania, do zezwalania na publiczne udostępnianie ich utworów lub zakazania takiego udostępniania oraz do zezwalania na ich rozpowszechnianie lub zakazania ich rozpowszechnia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Równolegle inne akty prawa wtórnego Unii (tj. Dyrektywa 98/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 13 października 1998 r. w sprawie prawnej ochrony wzorów /Dz.U. 1998, L 289, s. 28/ i rozporządzenie Rady (WE) nr 6/2002 z 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych - /Dz.U. 2002, L 3, s. 1/) zapewniają specjalną ochronę dla wzorów.

REKLAMA

W tym kontekście Supremo Tribunal de Justiça wskazuje, że Código do Direitos de Autor e dos Direitos Conexos (portugalski kodeks prawa autorskiego i praw pokrewnych) wymienia wzory w wykazie dzieł mogących korzystać z ochrony prawnoautorskiej, chociaż nie precyzuje wyraźnie, jakie przesłanki powinny być spełnione, aby dane przedmioty, realizujące cel użytkowy, faktycznie korzystały z takiej ochrony.

Ponieważ portugalskie orzecznictwo i doktryna nie są zgodne co do tej kwestii, Supremo Tribunal de Justiça zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości UE o rozstrzygnięcie w istocie, czy dyrektywa o prawie autorskim stoi na przeszkodzie temu, by ustawodawstwo krajowe przyznawało taką ochronę, w przypadku gdy spełniona jest szczególna przesłanka, zgodnie z którą wzory powinny poza realizowanym przez nie celem użytkowym wywoływać swoisty efekt estetyczny.

W ogłoszonym 12 września 2019 r. wyroku Trybunał odpowiedział na to pytanie twierdząco.

Wzór może być utworem ale nie decydują o tym względy estetyczne

W tym względzie Trybunał przypomniał na wstępie swoje utrwalone orzecznictwo, zgodnie z którym jako „utwór” w rozumieniu dyrektywy o prawie autorskim można zakwalifikować każdy oryginalny przedmiot stanowiący przejaw własnej twórczości intelektualnej jego autora. Następnie Trybunał zauważył, że w prawie wtórnym Unii istnieje zbiór aktów prawnych ustanawiających specjalną ochronę wzorów, a zarazem stanowiących, że ta specjalna ochrona może obowiązywać na zasadzie kumulacji z ogólną ochroną zapewnioną dyrektywą o prawie autorskim. W konsekwencji w niektórych przypadkach wzór można zakwalifikować także jako „utwór”.

Trybunał podkreślił jednak, że ochrona wzorów z jednej strony i ochrona prawnoautorska z drugiej strony służą realizacji odmiennych celów i podlegają odrębnym systemom. Pierwszy z tych rodzajów ochrony ma bowiem na celu ochronę przedmiotów, które jakkolwiek są nowe i zindywidualizowane, to mają charakter użytkowy i są przeznaczone do produkcji masowej. Co więcej, ochrona ta obowiązuje przez określony czas, pozwalający na zwrot inwestycji koniecznych do stworzenia i wyprodukowania tych przedmiotów, bez nadmiernego ograniczenia przy tym konkurencji. Z kolei ochrona związana z prawem autorskim, której czas obowiązywania jest znacznie dłuższy, jest zastrzeżona dla przedmiotów zasługujących na zakwalifikowanie ich jako utworów. W tych ramach przyznanie ochrony prawnoautorskiej przedmiotowi chronionemu już jako wzór nie może prowadzić do tego, że naruszone zostaną cele i skuteczność właściwe obu tym rodzajom ochrony, co stanowi powód, dla którego kumulatywne przyznanie takiej ochrony może nastąpić jedynie w określonych sytuacjach.

Wreszcie, Trybunał wyjaśnił, że efekt estetyczny, który może wywierać dany wzór, nie stanowi elementu istotnego w ramach ustalenia w konkretnym przypadku, czy taki wzór można zakwalifikować jako „utwór”, ponieważ ów efekt estetyczny stanowi rezultat subiektywnego z natury rzeczy doznania piękna odczuwanego przez każdą osobę, która na niego patrzy. Wspomniana kwalifikacja wymaga natomiast z jednej strony wykazania istnienia przedmiotu możliwego do zidentyfikowania z wystarczającym stopniem precyzji i obiektywności, a z drugiej strony dowiedzenia, że przedmiot ten stanowi twórczość intelektualną odzwierciedlającą swobodę wyboru i osobowość jego autora. W konsekwencji okoliczność, że określone wzory, poza realizowanym przez nie celem użytkowym, wykazują swoisty efekt estetyczny, nie pozwala sama w sobie na zakwalifikowanie ich jako „utwory”.

Wzory użytkowe i wzory przemysłowe

Polska ustawa z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Pwp) przewiduje ochronę wzorów użytkowych i wzorów przemysłowych.

Zgodnie z art. 94 i n. Pwp wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów. Na wzór użytkowy może być udzielone prawo ochronne. Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Czas trwania prawa ochronnego wynosi dziesięć lat od daty dokonania zgłoszenia wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym. Zakres przedmiotowy prawa ochronnego określają zastrzeżenia ochronne zawarte w opisie ochronnym wzoru użytkowego.

Udzielone prawa ochronne na wzory użytkowe podlegają wpisowi do rejestru wzorów użytkowych. Udzielenie prawa ochronnego na wzór użytkowy stwierdza się przez wydanie świadectwa ochronnego. Częścią składową świadectwa ochronnego jest opis ochronny wzoru użytkowego obejmujący opis tego wzoru, zastrzeżenia ochronne i rysunki. Opis ochronny wzoru użytkowego jest udostępniany osobom trzecim i podlega rozpowszechnianiu przez Urząd Patentowy.

Natomiast w myśl art. 102 i n. Pwp wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych.

Na wzór przemysłowy udziela się prawa z rejestracji. Przez uzyskanie prawa z rejestracji uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Uprawniony może zakazać osobom trzecim wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, eksportu lub używania wytworu, w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany, lub składowania takiego wytworu dla takich celów. Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego obejmuje każdy wzór, który na zorientowanym użytkowniku nie wywołuje odmiennego ogólnego wrażenia. Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego ogranicza się do wytworów tego rodzaju, dla których nastąpiło zgłoszenie. Prawa z rejestracji wzoru udziela się na 25 lat od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym, podzielone na pięcioletnie okresy.

Wzory wg Dyrektywy, to polskie "wzory przemysłowe"

Wyżej wskazana Dyrektywa 98/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 13 października 1998 r. w sprawie prawnej ochrony wzorów mianem wzoru określa całkowitą lub częściową postać produktu, wynikającą w szczególności z elementów linii, konturów, kolorystyki, kształtu, tekstury i/lub materiałów samego produktu i/lub jego ornamentacji.

W tej definicji "produkt" oznacza każdy wytwór przemysłowy lub rękodzielniczy, włączając w to, między innymi, części przeznaczone do montażu produktu złożonego, opakowania, układu, symboli graficznych i kroju pisma typograficznego, z wyłączeniem jednakże programów komputerowych. A "produkt złożony" oznacza produkt, który składa się z wielu części, które mogą być zastąpione w sposób pozwalający na demontaż i ponowny montaż produktu.

Zatem definicja ta w ww. Dyrektywie odpowiada definicji wzoru przemysłowego w polskim Prawie własności przemysłowej. W konsekwencji opisany wyrok TSUE może mieć zastosowanie do polskich wzorów przemysłowych.

Źródło: Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Człowiek ponad algorytmy. Czyli rola umiejętności miękkich w świecie automatyzacji

W miarę jak automatyzacja i sztuczna inteligencja zmieniają całe branże, firmy i miejsca pracy – umiejętności miękkie postrzegane jako jedyna rzecz, której maszyny nie mogą zastąpić, stają się absolutnie niezbędne. Które zatem z kompetencji będą szczególnie cenione przez pracodawców i mogą zadecydować o przewadze konkurencyjnej w 2025 r.?

ZUS: Zmiany w składce zdrowotnej. Jak skorzystają przedsiębiorcy?

Od nowego roku zmieniły się zasady obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, kto skorzysta z nowych przepisów i kiedy pierwsze płatności według nowych zasad.

Piękny umysł. Wiedza o mózgu w analizie preferencji zachowań i postaw człowieka

W dzisiejszym świecie, w którym wiedza neuronaukowa jest coraz bardziej dostępna, a tematyczne publikacje wychodzą poza ramę dyskursu naukowego i pisane są przystępnym językiem, wiedza o mózgu staje się niebywale wartościowym obszarem do codziennego wykorzystania. Warto, aby sięgali po nią również ci, którzy wspierają wzrost ludzi w biznesie i rozwoju indywidualnym.

Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP)

Ruszył konkurs ZUS. Można otrzymać dofinansowanie do 80 proc. wartości projektu na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Wnioski można składać do 10 marca 2025 r. Gdzie złożyć wniosek? Kto może ubiegać się o dofinansowanie? Co podlega dofinansowaniu?

REKLAMA

Potrzebna pilna decyzja, bo można dużo zyskać lub stracić na podatku, termin 20 lutego

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

REKLAMA

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

REKLAMA