Polska firma powierza Słowakowi pracę wykonywaną na Słowacji - rozliczanie podatku i składek

RADA

Osoba ta nie będzie w Polsce podlegała ubezpieczeniom społecznym ani obowiązkowi podatku dochodowego od osób fizycznych. Państwa firma powinna zgłosić pracownika do słowackich ubezpieczeń oraz rozliczać i opłacać składki do tego sytemu ubezpieczeń. Jeśli przepisy słowackie nie stanowią inaczej, obowiązki płatnika może także przejąć zatrudniony pracownik zawierając z Państwem stosowne porozumienie.

UZASADNIENIE

Ponieważ chcą Państwo zatrudnić osobę, która jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, należy odnieść się do przepisów regulujących zasady koordynacji ubezpieczeń w krajach unijnych. Osoba migrująca zarobkowo po terytorium UE zawsze jest ubezpieczona tylko w jednym państwie. Podstawową przesłanką, która decyduje o powstaniu obowiązku ubezpieczeń w danym państwie, jest miejsce faktycznego wykonywania pracy. W konsekwencji kluczowy do ustalenia obowiązku ubezpieczeń jest kraj, w którym praca jest faktycznie świadczona.

Pracownik najemny, zatrudniony na terytorium jednego państwa, podlega jego ustawodawstwu ubezpieczeniowemu, nawet jeżeli zamieszkuje na terytorium innego państwa lub jeżeli przedsiębiorstwo lub pracodawca, który go zatrudnia, ma swoją zarejestrowaną siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności na terytorium innego państwa członkowskiego (z czym mamy do czynienia w rozpatrywanym przypadku). Skoro pracownik, o którym mowa w pytaniu, będzie wykonywał pracę na terenie Słowacji, to będzie podlegał słowackiemu systemowi ubezpieczeń społecznych, mimo że pracodawca ma siedzibę w Polsce.

Osoba fizyczna, która nie ma w Polsce miejsca zamieszkania, podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terenie Polski na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy - bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia - oraz od innych dochodów osiąganych na terenie Polski. Jeśli więc cudzoziemiec (nierezydent podatkowy) świadczy pracę poza granicami kraju, jego wynagrodzenie nie podlega opodatkowaniu w Polsce. To pracownik powinien sam opodatkować uzyskane wynagrodzenie na zasadach przewidzianych przez ustawodawstwo danego kraju, ponieważ takiego obowiązku nie ma polska firma. Firma polska, która zatrudnia cudzoziemca w celu wykonywania pracy za granicą, nie jest bowiem podmiotem zagranicznym, a tym samym nie dotyczą jej przepisy podatkowe danego kraju (chyba że utworzyłaby za granicą zakład, filię, oddział itp.).

W tym przypadku w zakresie zasad opodatkowania będzie miała zastosowanie dwustronna umowa Polski ze Słowacją. Zgodnie z nią, pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania na Słowacji osiąga z pracy najemnej, mogą podlegać opodatkowaniu tylko w tym państwie. Gdyby pracownik mieszkał na Słowacji, a pracę świadczył w Polsce, osiągane przez niego wynagrodzenie mogłoby być opodatkowane w państwie świadczenia pracy (w Polsce), a nie zamieszkania. Jednak w sytuacji opisanej w pytaniu wynagrodzenie obywatela słowackiego wykonującego pracę na Słowacji będzie opodatkowane zgodnie z prawem słowackim.

Taki sposób opodatkowania świadczeń uzyskanych przez cudzoziemców potwierdzają również organy podatkowe. Przykładem jest pismo naczelnika Drugiego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Kaliszu z 12 października 2004 r. (nr DPD-005/ 69/04) w sprawie, w której chodziło o cudzoziemca zatrudnionego w Belgii, jednak na zasadzie analogii ma ona zastosowanie również do sytuacji przedstawionej w pytaniu. W interpretacji tej czytamy:

„(...) W celu prawidłowego ustalenia zasad opodatkowania świadczeń i wynagrodzeń wypłaconych osobom zagranicznym należy odnieść się do postanowień umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, o czym stanowi art. 4a cytowanej ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Królestwa Belgii o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z 14 września 1976 r. (Dz.U. z 1978 r. Nr 24, poz. 109 i 110), pensje, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie osiąga z pracy najemnej, mogą być opodatkowane tylko w tym Państwie.

W świetle powyższych przepisów uznać należy, że wynagrodzenie, jakie otrzyma cudzoziemiec, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Rzeczypospolitej Polskiej.

Zatem bez znaczenia dla Spółki będzie fakt, czy cudzoziemiec będzie miał inną pracę w swoim kraju czy będzie uzyskiwał wynagrodzenie wyłącznie z tytułu zatrudnienia w Spółce, bowiem od całości swoich dochodów będzie opodatkowany w Belgii.

Kwestie obowiązków, jakie cudzoziemiec winien dopełnić w swoim kraju w związku z zatrudnieniem w Spółce, regulują przepisy belgijskie (...)”.

Gdy zatrudniony wykonuje pracę poza terytorium Polski, pracodawca polski nie ma również obowiązku wydawać mu informacji o pobranych zaliczkach na podatek PIT-11. Potwierdził to naczelnik Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu w piśmie z 24 września 2004 r. (nr ZD/423-196/04), w którym czytamy: „(...) w związku z faktem, iż cudzoziemiec nie będzie wykonywał pracy na terytorium Polski, a jego miejsce zamieszkania znajduje się we Włoszech, stwierdza, że dochody uzyskane przez cudzoziemca nie będą podlegały opodatkowaniu na terytorium Polski. Ponadto w związku z brakiem dochodów uzyskanych przez cudzoziemca - Włocha na terytorium Polski spółka nie ma obowiązku wystawienia informacji o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy (PIT-11/8B) (...)”.

• art. 12, art. 15 ust. 4, art. 17 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397),

• art. 3 ust. 1, ust. 1a, ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.),

• art. 6 ust. 1 pkt 1 i pkt 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),

• art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a i lit. e ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027).

Rafał Styczyński

doradca podatkowy