Jak planować rozwój nowoczesnego przedsiębiorstwa - wspieranie strategii innowacyjności w firmach

Wprowadzony w 2007 r.  Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka ma być remedium na zaległości w dziedzinie rozwijania innowacyjności polskich przedsiębiorstw. W ciągu trzech lat średni wskaźnik innowacyjności w Polsce wzrósł z poziomu niewiele przekraczającego zero do powyżej 3%. Pomimo wysokiego tempa wzrostu gospodarczego Polska nadal nie osiągnęła średniej unijnej i znajduje się w grupie krajów najmniej innowacyjnych. GUS potwierdza te dane. Wynika z nich, iż duże przedsiębiorstwa zainwestowały w 2007 r. 16 mld w innowacje, a MŚP -  3 mld. Alokacja środków UE zakłada przeznaczenie średnio 65% budżetu PO IG na wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw. Jak zatem wykorzystać te fundusze, co oferuje POIG?

Obecnie rynek wymaga od przedsiębiorców strategicznej orientacji na innowacje. Celem takiej strategii powinna być  systematyczna analiza możliwości do wprowadzania ulepszeń w różnorodnych dziedzinach, a następnie przemyślane i zorganizowane realizowanie zmian. Sukces we wdrażaniu strategii innowacyjności zapewnia niewątpliwie umiejętność do wykorzystywania w praktyce nowych koncepcji, pomysłów, wynalazków, a także  wyników badań naukowych. Niezwykle istotne jest przy tym zastrzeżenie pomysłu, zanim zostanie on wprowadzony w życie. Wyłączność prawa do korzystania ze stworzonej technologii, nowo opracowanego designu czy też rozwiązań konstrukcyjnych mają decydujący wpływ na przyszłą wartość i pozycję rynkową nowoczesnego przedsiębiorstwa oraz perspektywy jego rozwoju.

Na wszystkich etapach realizowania strategii innowacyjności przedsiębiorcy mogą wspierać się dotacjami z funduszy europejskich. PO IG przewiduje pomoc dla firm zarówno na etapie współpracy kooperacyjnej z innymi podmiotami na rynku w celu rozwoju potencjału innowatorskiego, na etapie koncepcyjnym w tworzeniu nowych rozwiązań, produktów i usług, jak i w fazie wdrażania nowego pomysłu oraz zastrzeżenia innowacyjnego rozwiązania.  

Myślenie o innowacjach nie ogranicza się do rozwoju i wdrażania nowych produktów.

W realizacji strategii innowacyjności niezwykle istotna jest ochrona własności intelektualnej, zastrzeżenie wyłączności praw do nowych pomysłów, wynalazków, wzorów użytkowych czy przemysłowych, wzorów nowych opakowań, nazw produktów, rozwiązań konstrukcyjnych, design.  Są to najcenniejsze aktywa nowoczesnej firmy. Wartości te budują rynkową tożsamość przedsiębiorstwa i wpływają na tworzenie przewagi konkurencyjnej na rynku. Z tego względu twórcy nowych rozwiązań technicznych i projektowych powinni korzystać z szerokich możliwości zabezpieczenia praw wyłącznych, jakie zapewnia system ochrony własności przemysłowej w Polsce.

Na pokrycie kosztów uzyskania ochrony własności przemysłowej w formie zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego, czy też wzoru przemysłowego można uzyskać dotację z Działania 5.4 Zarządzanie  własnością intelektualną. Pierwszy komponent tego instrumentu Poddziałanie 5.4.1. „Wsparcie na uzyskanie/realizację ochrony własności przemysłowej” przewiduje refundację  wydatków poniesionych na przygotowanie dokumentacji zgłoszeniowej  oraz prowadzenie postępowań przed właściwymi organami ochrony własności przemysłowej, związanych z uzyskaniem praw własności przemysłowej, a także z realizacją ochrony własności przemysłowej. Kwota wsparcia na uzyskanie ochrony prawa własności przemysłowej nie może być niższa niż 2 tysiące złotych i nie może przekroczyć 400 tysięcy złotych. Pułapy intensywności wsparcia są różne w zależności od tego czy wynalazek, wzór użytkowy lub wzór przemysłowy powstał w wyniku prowadzonych badań przemysłowych czy też prac rozwojowych. W pierwszym przypadku obowiązują limity:

- 70 % dla mikroprzedsiębiorcy lub małego przedsiębiorcy,

- 60% w przypadku średniego przedsiębiorcy.

W drugim dopuszczalne poziomy pomocy wynoszą adekwatnie:

- 45% dla mikroprzedsiębiorcy lub małego przedsiębiorcy - 45%,

- 35% dla średniego przedsiębiorcy.

Kwota wsparcia  na realizację ochrony własności przemysłowej jest taka sama jak przypadku dla uzyskania ochrony prawa własności przemysłowej, natomiast intensywność wsparcia nie może przekroczyć:  

- 45% dla mikroprzedsiębiorcy lub małego przedsiębiorcy,

- 35% dla średniego przedsiębiorcy.

Drugi komponent Poddziałanie 5.4.2 „Popularyzacja wiedzy w zakresie własności intelektualnej” zakłada wsparcie na upowszechnianie i popularyzację wiedzy w zakresie metod, możliwości oraz korzyści wynikających z ochrony własności intelektualnej w przedsiębiorstwach dla podmiotów działających na rzecz rozwoju gospodarczego lub podmiotów działających na rzecz innowacyjności. Wielkość dotacji w tym komponencie może wynosić 100% wydatków kwalifikowanych. Kwota wsparcia nie może być niższa niż 200 tysięcy złotych i nie może przekroczyć 2 milionów złotych dla jednego podmiotu na jeden projekt. Działanie to jest przewidziane dla instytucji otoczenia biznesu.

Nabory wniosków do obydwu działań rozpoczęły się  w marcu 2009 r. i są prowadzone w trybie ciągłym do wyczerpania środków.  

Dodatkowo na samo opracowanie wzoru przemysłowego lub użytkowego i wdrożenie go do produkcji projektodawca może skorzystać z dofinansowania w Działaniu 4.2 Stymulowanie działalności B+R przedsiębiorstw oraz wsparcie w zakresie wzornictwa przemysłowego. W ramach tego instrumentu dofinansowane będą mogły być niezbędne działania doradcze czy szkoleniowe dotyczące opracowania wzoru przemysłowego, a także inwestycje związane z uruchomieniem produkcji według nowo opracowanego wzoru.

Projekty w zakresie wzornictwa muszą składać się z dwóch zasadniczych faz: fazy opracowania nowego wzoru przemysłowego lub użytkowego oraz fazy wdrożenia tego wzoru do produkcji. W ramach projektu przedsiębiorca musi skorzystać z usług doradczych w zakresie wzornictwa lub dysponować wykwalifikowaną kadrą specjalistów w tej dziedzinie.