Dotacje z Unii Europejskiej dla przedsiębiorców są traktowane jak pomoc publiczna

W Unii Europejskiej każde wsparcie dla przedsiębiorców pochodzące ze środków publicznych jest traktowane jako pomoc publiczna i musi podlegać ścisłej kontroli. Dotyczy to także dotacji z funduszy unijnych. Dlatego też beneficjenci starający się o środki z Unii Europejskiej powinni zwrócić uwagę na to, na co taka pomoc może być udzielona. Jeśli zostanie im źle przyznana, to właśnie oni, a nie urzędnicy, poniosą konsekwencje finansowe i będą musieli zwrócić pieniądze.

W latach 2007-2013 dotacje z funduszy unijnych będą udzielane w oparciu o kilkadziesiąt programów pomocowych. Większość z nich wymaga notyfikacji w Komisji Europejskiej i będzie stosowana w ściśle wyznaczonym zakresie. Jednak dwa modele pomocy będą dotyczyły większości wsparcia dla firm. Jednym z nich jest tak zwana pomoc de minimis. Jest to jedna z najbardziej popularnych form udzielania wsparcia dla przedsiębiorców. Ponieważ dotyczy na ogół niskich kwot, Komisja Europejska nie zwraca na nią bacznej uwagi, pozostawiając kontrolę w gestii państwa członkowskiego.

Jak tłumaczy Jerzy Paździerz z departamentu monitorowania pomocy publicznej w Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), od tego roku zmieniły się zasady, na podstawie których przyznawana jest pomoc de minimis.

Wyższy próg

- Najważniejsza zmiana to zwiększenie do 200 tys. euro limitu maksymalnej dozwolonej pomocy de minimis. Wcześniej ten próg był ustalony na 100 tys. euro - mówi Jerzy Paździerz.

Od tego roku po raz pierwszy pomoc de minimis może być skierowana do firm prowadzących działalność gospodarczą w sektorze transportu drogowego. Jednak maksymalny poziom wsparcia nie może przekroczyć w przypadku firm transportowych 100 tys. euro. Nadal jednak nie będzie można wykorzystać publicznych środków na zakup środków transportu.

Co to oznacza, że limit pomocy de minimis jest ustalony na 200 tys. euro? Według Jerzego Paździerza w ciągu ostatnich trzech lat nie może ona przekroczyć tego progu. Ubiegając się o unijną dotację, przedsiębiorca powinien więc policzyć, czy może ją dostać, jeśli będzie ona traktowana jako pomoc de minimis.

Jak to zrobić? Po pierwsze, otrzymując każdą pomoc de minimis, organ ją przyznający ma obowiązek wydać zaświadczenie o jej udzieleniu (dotyczy to także dotacji z funduszy unijnych na lata 2004-2006). Jest to źródło informacji o wysokości wsparcia oraz jej formie. Wystarczy więc zsumować kwoty ze wszystkich zaświadczeń, by uzyskać informację o tym, jak dużą pomoc de minimis już dostaliśmy.

Trzy lata wstecz

Od 2007 roku inaczej też określa się, co oznaczają trzy ostatnie lata. Wcześniej liczyło się to jako okres 1095 dni przed momentem udzielania pomocy. Obecnie dokonując oceny bierze się pod uwagę bieżący rok budżetowy oraz dwa poprzednie lata, a więc jeśli pomoc zostanie przyznana w tym roku, trzeba cofnąć się maksymalnie do 1 stycznia 2005 r. Jest to rozwiązanie bardziej korzystne dla firm, bo faktycznie skraca okres trzech ostatnich lat.

Dając przedsiębiorcom takie ułatwienie, w zamian Komisja Europejska wprowadziła pewne zaostrzenia w udzielaniu pomocy de minimis. Po pierwsze, wprowadzony został bezwzględny zakaz dzielenia środków pomocy, których wartość wykracza poza pułap de minimis, na kilka mniejszych części w celu sprowadzenia ich do poziomu mieszczącego się w zakresie de minimis. Taka praktyka była wcześniej stosowana, by zmieścić wsparcie w pomocy de minimis i by tym samym nie trzeba było korzystać z innych, bardziej restrykcyjnych zasad udzielania pomocy publicznej.

CO TO JEST POMOC DE MINIMIS

Pomoc de minimis to wsparcie państwa udzielane przedsiębiorcom, które nie wymaga notyfikacji Komisji Europejskiej. Ze względu na swoją małą wielkość ma ono nieznaczny wpływ na wymianę handlową i nie zagraża zakłóceniu konkurencji, a w związku z tym nie stanowi - w rozumieniu artykułu 87 Traktatu Wspólnoty Europejskiej - pomocy publicznej, mimo że jest ona udzielana ze źródeł publicznych.

Zakaz dzielenia ma jeszcze jedno oblicze. W myśl starych regulacji, jeśli przedsiębiorca uzyskał pomoc de minimis w wysokości 80 tys. euro (przy starym progu 100 tys. euro) i starał się o zgodę na kolejne 30 tys. euro wsparcia, to mógł dostać warunkowe przyzwolenie na skorzystanie z 20 tys. euro. Teraz, jeśli projekt korzystający z pomocy de minimis przekracza limit jej udzielania, to żaden urząd przyznający dotacje nie będzie mógł udzielić takiego wsparcia.

Dotacje się sumują

Kolejna zmiana to pojawienie się poziomu intensywności wsparcia przy pomocy de minimis w zakresie jednego projektu. Można sobie wyobrazić, że przedsiębiorcy przyznane zostaną dwie dotacje, w tym jedna kwalifikowana jako pomoc de minimis.

To oznacza, że obie dotacje będą sumowane i liczone jako jedna, przy ustalaniu maksymalnego poziomu wsparcia dla projektu. Jeśli druga dotacja z funduszy unijnych została przyznana w oparciu o regionalną mapę pomocy publicznej, to w przypadku małego przedsiębiorcy, działającego w Warszawie, nie może ona (liczona wraz ze wsparciem de minimis) przekroczyć 60 proc. kosztów całego przedsięwzięcia.

mariusz.gawrychowski@infor.pl