REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zarządzanie przedsiębiorstwem przez pełnomocnika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Krzysztof Czerwiński

REKLAMA

Przedsiębiorca podlegający wpisowi do rejestru może udzielić specyficznego pełnomocnictwa – prokury – do czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, udzielanego osobie, która nie wchodzi w skład żadnego organu spółki.

Z punktu widzenia definicji prawnej prokura jest pełnomocnictwem. Ustawodawca przywiązuje dużą wagę do roli prokury w obrocie gospodarczym. Wynika to z faktu, że osoba, której udzielono prokury (prokurent), może dokonywać czynności bardzo istotnych dla reprezentowanego przez niego podmiotu.

REKLAMA

Kto może udzielić prokury

Prokury może udzielić przedsiębiorca podlegający wpisowi do rejestru przedsiębiorców (art. 1091 § 1 k.c.). Wynika z tego, że prokury może udzielić ten podmiot, który po pierwsze - jest przedsiębiorcą, po drugie - podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców.

Przedsiębiorcą jest ten, kto dokonuje czynności prawnych związanych bezpośrednio z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą lub zawodową (art. 221 k.c. a contrario).

Przez wpis do rejestru przedsiębiorców należy rozumieć wpis do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Prokury nie może udzielić przedsiębiorca będący osobą fizyczną, podlega on bowiem wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej, a nie do rejestru przedsiębiorców. Przedsiębiorcą wpisanym do KRS będzie zatem spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjna, ale także np. spółdzielnia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z powyższym wiąże się obowiązek zgłoszenia udzielenia i wygaśnięcia prokury do rejestru przedsiębiorców (art. 1098 § 1 k.c.).

 

Ustanowienie a udzielenie prokury

Kodeks cywilny posługuje się pojęciem udzielenia prokury. Kodeks spółek handlowych mówi tymczasem o ustanowieniu prokury. Są to pojęcia różne. Ustanowienie prokury to powołanie prokurenta. Udzielenie prokury to oświadczenie woli w tym przedmiocie. Do ustanowienia prokury konieczne jest spełnienie określonych wymogów. W przypadku spółek osobowych konieczne jest w tym zakresie zgodne postanowienie wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej (art. 41 § 1 k.s.h.). W spółkach kapitałowych powołanie prokurenta wymaga jednomyślności członków zarządu - art. 208 § 6, art. 371 § 4 k.s.h.

Komu może być udzielona prokura

Prokura może być udzielona wyłącznie osobie fizycznej posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych (art. 1092 § 1 k.c.). Nie jest zatem możliwe udzielenie prokury np. spółce.

Forma udzielenia prokury

Prokura pod rygorem nieważności musi być udzielona na piśmie. Co ważne, jeżeli udzielimy prokury w formie pisemnej, to dokonanie przez prokurenta czynności, dla której wymagana jest inna forma - np. aktu notarialnego, nie będzie wymagało z naszej strony dalszych czynności (art. 1092 § 1 k.c.). Jest to wyjątek od zasady, zgodnie z którą pełnomocnictwo musi być udzielone co najmniej w tej samej formie, w której dokonana ma być dana czynność (art. 99 § 1 k.c.).

Zakres prokury

REKLAMA

Prokura obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych przedsiębiorcy, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa (art. 1091 § 1 k.c.). Innymi słowy, prokura obejmuje umocowanie do czynności związanych z codzienną działalnością spółki. Łatwo zauważyć, że uprawnienia prokurenta są bardzo zbliżone do uprawnień np. członka zarządu spółki.

Prokury nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (art. 1091 § 2 k.c.). Z cytowanego przepisu można by wnioskować, że prokura upoważnia do wszystkiego. Istnieją jednak w tym zakresie pewne ograniczenia.

REKLAMA

Po pierwsze, do dokonania niektórych czynności wymagane jest udzielenie prokurentowi pełnomocnictwa szczególnego (art. 1093 k.c.). Czynnościami tymi są: zbycie przedsiębiorstwa, czynności prawne, na podstawie których następuje oddanie go do czasowego korzystania (wskazuje się także, że oddanie w zastaw rejestrowy z zaliczaniem pożytków na konto wierzytelności jest taką czynnością), zbywanie i obciążanie nieruchomości (w tym także czynności zobowiązujące, a zatem nie tylko umowy rozporządzające). Jeżeli do dokonania danej czynności wymagana jest forma inna niż pisemna (forma z podpisami notarialnie poświadczonymi, akt notarialny), to pełnomocnictwo powinno być udzielone w tej formie na podstawie art. 99 § 1 k.c.

Po drugie, przedsiębiorca może upoważnić prokurenta zarówno do działania samodzielnego (prokura samoistna), jak i wyłącznie wraz z innymi prokurentami (prokura łączna). Wówczas prokurent, który może działać wyłącznie z innymi prokurentami albo członkami zarządu, nie może samodzielnie podejmować czynności objętych udzielonym mu umocowaniem. Sposób wykonywania prokury łącznej powinien być zgłoszony wraz ze zgłoszeniem udzielenia prokury (art. 1098 § 2 k.c.).

 

Po trzecie, przedsiębiorca może udzielić tzw. prokury oddziałowej (art. 1095 k.c.). Wówczas prokura ograniczona jest do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa. Prokurent będzie mógł wówczas dokonywać jedynie czynności związanych z danym oddziałem.

Działanie prokurenta

Prokurent, dokonując czynności w ramach udzielonego mu upoważnienia, powinien składać podpis zgodnie ze wzorem podpisu złożonego w rejestrze przedsiębiorców, a także oznaczać, za pomocą dopisku albo w inny sposób, że działa jako prokurent (art. 1099 k.c.). Nieoznaczenie pełnomocnictwa jako prokury może powodować nieważność pełnomocnictwa jako prokury. Wówczas umocowanie, które miało funkcjonować jako prokura, będzie zwykłym pełnomocnictwem, ze wszystkimi związanymi z tym ograniczeniami.

Przeniesienie prokury

Prokura jako taka nie może być przeniesiona (art. 1096 k.c.). Prokurent nie może zatem udzielić kolejnej prokury. Prokurent może jednak udzielić dalszego pełnomocnictwa do danej czynności albo do czynności pewnego rodzaju. Takie pełnomocnictwo będzie zatem „zwykłym” pełnomocnictwem, a nie prokurą. Pełnomocnictwo takie będzie zatem wymagało także odpowiedniej formy (art. 99 k.c.).

Wygaśnięcie i odwołanie prokury

Wygaśnięcie prokury następuje wskutek wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru, ogłoszenia jego upadłości, otwarcia likwidacji, przekształcenia przedsiębiorcy (art. 1097 § 2 k.c.), a także w przypadku śmierci prokurenta (art. 1097 § 3 k.c.). W okresie likwidacji nie można ustanowić prokury (art. 79 § 2, art. 284 § 2, art. 470 § 2 k.s.h.).

Odwołanie prokury następuje, gdy choćby jeden wspólnik spółki osobowej, mający prawo prowadzenia jej spraw, albo przynajmniej jeden członek zarządu spółki kapitałowej (albo spółki komandytowo-akcyjnej) cofnie wyrażoną wcześniej zgodę na ustanowienie prokurenta (art. 41 § 2, art. 208 § 7, art. 371 § 5 k.s.h.). Do ustanowienia i utrzymania prokury konieczna jest bowiem jednomyślna zgoda wszystkich osób zarządzających danym przedsiębiorcą.

 Krzysztof Czerwiński

Podstawa prawna:

• art. 99 § 1, art. 1091-1099 Kodeksu cywilnego,

• art. 41 § 1 i 2, art. 79 § 2, art. 208 § 6 i 7, art. 284 § 2, art. 371 § 4 i 5, art. 470 § 2 Kodeksu spółek handlowych.

 

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W świadomej podróży po spokój

Rozmowa z Olą Krzemińską, twórczynią i CEO agencji Power, promotorką aktywnego stylu życia, o mądrym zarządzaniu energią w życiu i biznesie, zmianach w kulturze pracy oraz trendach w organizacji wydarzeń i wyjazdów firmowych.

Upały w pracy – od 2027 roku nowe przepisy. Co musisz wiedzieć już dziś?

Rząd zapowiada zmiany w przepisach BHP. Od 1 stycznia 2027 r. pracodawcy będą musieli przestrzegać nowych zasad dotyczących pracy w wysokich temperaturach. Zanim jednak wejdą one w życie, już teraz warto znać swoje prawa.

Fiskus na tropie! Jak działa kontrola? [Gość Infor.pl]

Podatnik pod lupą fiskusa – co warto wiedzieć o kontrolach skarbowych w Polsce Kontrola skarbowa – hasło, które budzi dreszcze u większości przedsiębiorców. Choć nikt nie chce być sprawdzany przez fiskusa, w praktyce takie sytuacje są coraz częstsze i nierzadko trudne do uniknięcia.

Relaks nie jest dla słabych. Dlaczego liderom tak trudno jest odpoczywać?

Wyobraź sobie, że siedzisz z kubkiem ulubionej herbaty, czujesz bryzę morską, przymykasz oczy, czując promienie słońca na twarzy i… nie masz wyrzutów sumienia. W twojej głowie nie pędzi pendolino tematów, kamieni milowych i zadań, które czekają w kolejce do pilnej realizacji, telefon służbowy milczy. Brzmi jak science fiction? W świecie liderów odpoczynek to często temat tabu, a relaks – luksus, na który prawdziwy przywódca nie może sobie pozwolić. Uważam, że to już najwyższy czas, abyśmy przestali się oszukiwać i zaczęli zadawać niewygodne pytania dotyczące relaksu – przede wszystkim sobie - powiedziała Dyrektorka zarządzająca, dyrektorka Departamentu Zasobów Ludzkich i Organizacji w KIR Dorota Dublanka.

REKLAMA

Polscy wykonawcy działający na rynku niemieckim powinni znać VOB/B

VOB/B nadal jest w Niemczech często stosowanym narzędziem prawnym. Jak w pełni wykorzystać zalety tego sprawdzonego zbioru przepisów, minimalizując jednocześnie ryzyko?

BCC ostrzega: firmy muszą przyspieszyć wdrażanie KSeF. Ustawa już po pierwszym czytaniu w Sejmie

Prace legislacyjne nad ustawą wdrażającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) wchodzą w końcową fazę. Sejm skierował projekt nowelizacji VAT do komisji finansów publicznych, która pozytywnie go zaopiniowała wraz z poprawkami.

Zakupy w sklepie stacjonarnym a reklamacja. Co może konsument?

Od wielu lat obowiązuje ustawa o prawach konsumenta. W wyniku implementowania do polskiego systemu prawa regulacji unijnej, od 1 stycznia 2023 r. wprowadzono do tej ustawy bardzo ważne, korzystne dla konsumentów rozwiązania.

Ponad 650 tys. firm skorzystało z wakacji składkowych w pierwszym półroczu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że w pierwszym półroczu 2025 r. z wakacji składkowych skorzystało 657,5 tys. przedsiębiorców. Gdzie można znaleźć informacje o uldze?

REKLAMA

Vibe coding - czy AI zredukuje koszty tworzenia oprogramowania, a programiści będą zbędni?

Kiedy pracowałem wczoraj wieczorem nad newsletterem, do szablonu potrzebowałem wołacza imienia – chciałem, żeby mail zaczynał się od “Witaj Marku”, zamiast „Witaj Marek”. W Excelu nie da się tego zrobić w prosty sposób, a na ręczne przerobienie wszystkich rekordów straciłbym długie godziny. Poprosiłem więc ChatGPT o skrypt, który zrobi to za mnie. Po trzech sekundach miałem działający kod, a wołacze przerobiłem w 20 minut. Więcej czasu zapewne zajęłoby spotkanie, na którym zleciłbym komuś to zadanie. Czy coraz więcej takich zadań nie będzie już wymagać udziału człowieka?

Wellbeing, który naprawdę działa. Arłamów Business Challenge 2025 pokazuje, jak budować silne organizacje w czasach kryzysu zaangażowania

Arłamów, 30 czerwca 2025 – „Zaangażowanie pracowników w Polsce wynosi jedynie 8%. Czas przestać mówić o benefitach i zacząć praktykować realny well-doing” – te słowa Jacka Santorskiego, psychologa biznesu i społecznego, wybrzmiały wyjątkowo mocno w trakcie tegorocznej edycji Arłamów Business Challenge.

REKLAMA