Zakaz stosowania nieuczciwych praktyk handlowych

Założeniem ustawodawcy było uregulowanie w jednym akcie prawnym ogólnych kwestii związanych z nieuczciwymi praktykami handlowymi stosowanymi na linii przedsiębiorca - konsument (B2C). Tym samym nastąpi oddzielenie tej materii od tak zwanych deliktów komercyjnych, czyli czynów nieuczciwej konkurencji popełnianych przede wszystkim na szkodę innych przedsiębiorców (B2B), które pozostaną uregulowane w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Obydwie te ustawy stanowią w istocie element prawa prywatnego. Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów to zaś regulacja typowo publiczno-prawna, zawierająca materię antymonopolową oraz określająca ustrojowe i proceduralne aspekty związane z ochroną konkurencji i konsumentów, realizowaną przez państwo. Szereg elementów zawartych w treści ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym można już było do tej pory wywieść z innych przepisów, jak np. z ustawy o cenach czy ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Walorem tego aktu prawnego jest kompleksowe uregulowanie kwestii nieuczciwych praktyk, które mogą dotknąć konsumentów w każdym przypadku (niezależnie od trybu zawarcia umowy czy jej przedmiotu).

Do kogo jest skierowana ta ustawa, jakie obowiązki nakłada ona na adresata?

Adresatami tej ustawy są przedsiębiorcy, którym ustawa zakazuje stosowania nieuczciwych praktyk rynkowych. Ustawa za nieuczciwą praktykę rynkową uznaje działanie lub zaniechanie przedsiębiorcy (sposób postępowania, oświadczenie lub informację handlową, reklamę i marketing), które jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej towaru lub usługi, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. Nowa regulacja, w sposób przyjazny konsumentowi, wyróżnia dwa główne rodzaje tych praktyk: wprowadzające w błąd i agresywne oraz kataloguje liczne ich postaci na tzw. czarnej liście praktyk, uznanych za nieuczciwe w każdych okolicznościach. Za nieuczciwą praktykę rynkową uznaje się nadto stosowanie sprzecznego z prawem kodeksu dobrych praktyk, a także prowadzenie działalności w formie systemu konsorcyjnego lub organizowanie grupy z udziałem konsumentów w celu finansowania zakupu w systemie konsorcyjnym (w każdych okolicznościach). Ustawa wyraźnie wskazuje, iż stosowanie nieuczciwej praktyki może również polegać na zaniechaniu. Praktykę rynkową uznaje się zaś za zaniechanie wprowadzające w błąd, jeżeli pomija istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Tym samym, przedsiębiorcy zobowiązani zostali do przekazywania w sposób jasny, jednoznaczny i we właściwym czasie istotnych informacji dotyczących produktu oraz ujawniania handlowego celu praktyki (o ile nie wynika on jednoznacznie z okoliczności).