REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Funkcje prawa upadłościowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Monika Danyluk
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Prawo upadłościowe w założeniu ma służyć ochronie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. Część jego przepisów uniemożliwia jednak realizację tego celu.

Rozwiązania z zakresu prawa upadłości przedsiębiorców służą ochronie zarówno zadłużonych przedsiębiorców, jak i ich wierzycieli - w tym kontrahentów, pracowników, wierzycieli instytucjonalnych i podmiotów prywatnych. Idei tej daje wyraz ustawa Prawo upadłościowe i naprawcze (p.u.i.n.) stanowiąc m.in., iż normy w niej zawarte służą wspólnemu zaspokajaniu w jak najwyższym stopniu roszczeń wierzycieli oraz że przedsiębiorstwo dłużnika winno zostać zachowane, o ile okoliczności na to pozwolą (art. 1 ust. 1 i art. 2 p.u.i.n.). Niektóre jednak z regulacji w zakresie prawa upadłościowego zdają się nie wychodzić naprzeciw ochronie obrotu gospodarczego.

REKLAMA

 


Zbyt wysoka opłata sądowa

REKLAMA


W pierwszym rzędzie wskazać można na wysokość opłaty sądowej od wniosku o ogłoszenie upadłości. Stosownie do art. 74 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - opłata ta wynosi tysiąc złotych. Jak wynika z praktyki orzeczniczej, wysokość opłaty jest nie do zaakceptowania przez niektórych z wierzycieli, którzy jednocześnie byliby zainteresowani wniesieniem o ogłoszenie upadłości swego dłużnika. Opłata jest bowiem zbyt wygórowana w szczególności dla pracowników. Osoby mające roszczenia o niewypłacone wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy mogą korzystać z rozwiązań ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Jednak dla uzyskania świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych konieczne jest uzyskanie orzeczenia wskazującego na niewypłacalność pracodawcy. Oznacza to, iż wnioskujący do FGŚP pracownik winien uzyskać co najmniej orzeczenie sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy na zasadzie art. 13 p.u.i.n. Jednak to wymaga złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy, a zatem także wniesienia opłaty. Bariera tysiąca złotych jest dla pracownika jednak często nie do przekroczenia. Ma to ten skutek, że wierzyciel nie może odzyskać swych słusznych należności, zaś niesolidny pracodawca jest w pewien sposób osłaniany przez regulację prawną nie do końca odpowiadającą realnym potrzebom społecznym.


Wniosek wierzyciela będącego pracownikiem wnoszącego o ogłoszenie upadłości dłużnika/pracodawcy jest jednak traktowany tak jak wniosek każdego innego wierzyciela, także przedsiębiorcy. Nie mają tu zastosowania normy art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Pracownik/wnioskodawca nie korzysta także z żadnych ułatwień w zakresie dowodzenia ani przywilejów w zakresie ponoszenia kosztów procesu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo


Regulacje dotyczące kosztów sądowych są odbiciem określonej polityki państwa w zakresie przychodów i wydatków Skarbu Państwa. Przepisy w zakresie tych kosztów winny być tak ukształtowane, aby nie ułatwiać lekkomyślnego wszczynania procesów sądowych i zapobiegać pieniactwu, lecz jednocześnie nie utrudniać obrony praw obywateli.


Sąd nie inicjuje postępowania

REKLAMA


Prawo upadłościowe winno być instrumentem pozwalającym na wykluczanie z obrotu podmiotów stanowiących dla niego zagrożenie. Zatem zarówno przedsiębiorców nieudolnych jak i nieuczciwych. Na przeszkodzie temu swoistemu mechanizmowi samooczyszczania się gospodarki nie powinny stać przepisy o wysokości opłat sądowych.


Z innej strony naprzeciw tej funkcji prawa upadłościowego winny wychodzić regulacje z zakresu pozbawienia, praw, o których mowa w art. 373 p.u.i.n. w odniesieniu do osób, które nie złożyły wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie wskazanym w ust. 1 pkt 1 tego przepisu. Funkcje tej regulacji polegające na zabezpieczeniu obrotu gospodarczego przed skutkami działań nieprofesjonalnych uczestników tego obrotu są niemal oczywiste. Uwagę zwrócił na nie Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 4 lipca 2002 r. (sygn. akt P 12/01) wydanym jeszcze na gruncie wówczas obowiązującego art. 172 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Prawo upadłościowe. Trybunał wskazał m.in., że regulacja pozbawienia przedmiotowych praw ma odstraszać od zachowań, które stanowiłyby naruszenie prawa i jednocześnie zabezpieczać przed lekceważeniem prawnych rygorów prowadzenia działalności gospodarczej. Pozwala ona na wyłączenie z obrotu gospodarczego osób, które nie są w stanie sprostać podstawowym wymaganiom prowadzenia działalności gospodarczej. Zapobiega też sytuacjom patologicznym sprzyjającym możliwości powstania przestępstw przeciwko obrotowi gospodarczemu. Zabezpiecza prawa i wolności innych uczestników obrotu gospodarczego, a w szczególności wierzycieli przed wyrządzeniem im szkody.


Wydaje się, iż wskazaną powyżej funkcję spełniał art. 172 prawa upadłościowego. Obowiązujący obecnie art. 373 i nast. p.u.i.n. niezupełnie ją realizuje. Na aprobatę zasługiwało rozwiązanie przyjęte w uchylonym prawie upadłościowym polegające na inicjowaniu tego postępowania przez sąd z urzędu. Zawsze, ilekroć sąd stwierdził uchybienie terminowi do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, był obowiązany wszcząć przeciwko osobom odpowiedzialnym przedmiotowe postępowanie. Rozwiązanie to dawało większą pewność, iż osoby naruszające dwutygodniowy termin do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spotka sankcja wskazana w art. 172 par. 1 prawa upadłościowego. Przyjęte obecnie rozwiązanie pewności takiej nie daje. Postępowanie jest bowiem jedynie wnioskowe. Art. 376 ust. 1 p.u.i.n. ściśle określa krąg podmiotów legitymowanych czynnie. Co oczywiste, daje im jedynie uprawnienie do wystąpienia z wnioskiem. Nie tworzy zaś żadnego w tym względzie obowiązku, nawet w odniesieniu do syndyka, nadzorcy sądowego czy zarządcy.


W sytuacji, gdy sąd nie jest uprawniony do inicjowania postępowania z urzędu, wydaje się zasadne nałożenie tego obowiązku, a nie jedynie uprawnienia na syndyka, nadzorcę sądowego i zarządcę. Dawałoby to swego rodzaju gwarancję, iż naruszenie przepisów prawa przez przedsiębiorcę spotka się z przewidzianą za to zachowanie sankcją. Tym samym zaś służyłoby bezpieczeństwu obrotu gospodarczego w sposób rzeczywisty, a nie tylko nominalny.


Dłużnicy nadal funkcjonują w obrocie


Inną kwestią związaną z pozbawieniem przedmiotowych praw i jej wpływem na bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i prawnego jest jego realna skuteczność. Wprawdzie orzeczenie pozbawienia praw podlega ujawnieniu w odpowiednich rejestrach (art. 376 ust. 4 p.u.i.n.). Jednak nie oznacza to, iż osoba objęta tym orzeczeniem zostanie wyłączona z obrotu gospodarczego i prawnego na okres w tym orzeczeniu wskazany. W praktyce osoby takie nadal funkcjonują, wprawdzie nie jako członkowie zarządów, rad nadzorczych lub pełnomocnicy wymienionych w art. 373 ust. 1 p.u.i.n. przedsiębiorców, lecz jednak jako osoby mające wpływ na podmioty uczestniczące w obrocie. Dla przykładu osoby te mogą być wspólnikami w spółkach kapitałowych i przez to w obrocie tym uczestniczyć.


FUNKCJE PRAWA UPADŁOŚCIOWEGO

Prawo upadłościowe służy ochronie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. Wraz z odpowiednimi przepisami z zakresu swobody działalności gospodarczej, prawa spółek, krajowego rejestru sądowego oraz odpowiednich przepisów proceduralnych, normalizuje ono i stabilizuje stosunki gospodarcze. Prawo upadłościowe służy również wykluczaniu z obrotu przedsiębiorców nieradzących sobie w danej dziedzinie działalności oraz nieuczciwych, którzy opanowani wolą szybkiego zysku stanowią zagrożenie dla pozostałych uczestników obrotu.


W konsekwencji stwierdzić należy, że orzeczenie pozbawienia praw, o których mowa w art. 373 ust. 1 p.u.i.n., nie prowadzi do rzeczywistego eliminowania z życia gospodarczego osób niedających rękojmi należytego prowadzenia działalności gospodarczej. Tym samym nie realizuje swej funkcji w sposób należyty.


Ład gospodarczy jest wartością życia społecznego zasługującą na należytą ochronę. Ochronie tej służyć mogą także przemyślane i skuteczne unormowania z zakresu prawa upadłościowego. Wąskie ramy niniejszego tekstu pozwalają jedynie na zasygnalizowanie wybranych kwestii wartych szerszego rozważenia i być może zmian w odnośnych zapisach ustawowych.


PODSTAWA PRAWNA

- Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. nr 60, poz. 535 ze zm.).

MONIKA DANYLUK

sędzia Sądu Gospodarczego w Warszawie

gp@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

REKLAMA

Fundacja rodzinna po dwóch latach – jak zmienia się myślenie o sukcesji?

Jeszcze kilka lat temu o sukcesji w firmach mówiło się niewiele. Przedsiębiorcy odsuwali tę kwestię na później, często z uwagi na brak gotowości, aby się z nią zmierzyć. Mówienie o śmierci właściciela, przekazaniu firmy i zabezpieczeniu rodziny wciąż należało do tematów „na później”.

Potencjał 33 GW z wiatraków na polskim morzu. To 57% zapotrzebowania kraju na energię. Co dalej z farmami wiatrowymi w 2026 i 2027 r.

Polski potencjał na wytwarzanie energii elektrycznej z wiatraków na morzu (offshore) wynosi 33 GW. To aż 57% rocznego zapotrzebowania kraju na energię. W 2026 i 2027 r. powstaną nowe farmy wiatrowe Baltic Power i Baltica 2. Jak zmieniają się przepisy? Co dalej?

Jak zwiększyć rentowność biura rachunkowego bez dodatkowych wydatków?

Branża księgowa to jedna z dziedzin, w których wynagrodzenie za świadczone usługi często jest mocno niedoszacowane, mimo tego, że błędy w księgowości mogą skutkować bardzo poważnymi konsekwencjami dla przedsiębiorców. W związku z tak doniosłą rolą biur rachunkowych powinny one dbać o poziom rentowności, który pozwoli właścicielom skupić się na podnoszeniu jakości świadczonych usług oraz większego spokoju, co niewątpliwie pozytywnie wpływa na dobrostan właścicieli biur oraz ich pracowników.

Samozatrudnieni i małe firmy w odwrocie? wzrasta liczba likwidowanych i zawieszanych działalności gospodarczych, co się dzieje

Według znawców tematu, czynniki decydujące ostatnio o likwidacji takich firm nie różnią się od tych sprzed roku. Znaczenie mają m.in. koszty prowadzenia biznesu, w tym składki zusowskie, a także oczekiwania finansowe pracowników.

REKLAMA

Szybki wzrost e-commerce mocno zależny od rozwoju nowych technologii: co pozwoli na zwiększenie zainteresowania zakupami online ze strony klientów

E-commerce czyli zakupy internetowe przestają być jedynie wygodną alternatywą dla handlu tradycyjnego – stają się doświadczeniem, którego jakość wyznaczają nie tylko oferta i cena, lecz także szybkość, elastyczność i przewidywalność dostawy oraz prostota ewentualnego zwrotu.

Przedsiębiorczość w Polsce ma się dobrze, mikroprzedsiębiorstwa minimalizując ryzyko działalności gospodarczej coraz częściej zaczynają od franczyzy

Najliczniejszą grupę firm zarejestrowanych w Polsce stanowią mikroprzedsiębiorstwa, a wśród nich ponad 87 tys. to podmioty działające w modelu franczyzowym. Jak zwracają uwagę ekonomiści ze Szkoły Głównej Handlowej, Polska jest liderem franczyzy w Europie Środkowo-Wschodniej.

REKLAMA