Czym grozi wprowadzanie na rynek produktu niebezpiecznego

Tak wynika ze znowelizowanej z końcem marca br. ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów.

Rejestr produktów niebezpiecznych to spis produktów uznanych przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta (dalej UOKiK) za niespełniające wymagań bezpieczeństwa. Wpis produktu do rejestru może nastąpić po sygnale z Państwowej Inspekcji Handlowej lub np. od władz nadzoru konsumenckiego innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Od końca marca br. podstawą wpisu musi być decyzja Prezesa UOKiK. Wcześniej istniała możliwość dokonywania wpisów na podstawie zatrzymań produktów przez organy celne oraz rozporządzeń Rady Ministrów.

Do końca marca tego roku przedsiębiorcom wprowadzającym na rynek produkty umieszczone w rejestrze produktów niebezpiecznych groziła sankcja: kara pozbawienia wolności do dwóch lat lub grzywna. W praktyce sądy nie wymierzały tych kar. Oznaczało to praktyczną bezkarność wprowadzających na rynek produkt niebezpieczny. Sądy nie karały także za niestosowanie się do nakładanych przez Prezesa UOKiK obowiązków ostrzegania konsumentów czy wycofywania produktu z rynku.

Od wejścia w życie nowelizacji ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów przedsiębiorcy muszą się liczyć z tym, że poniosą koszty badań produktu, który został uznany za niebezpieczny. Jeżeli produkt spełnia wymagania bezpieczeństwa, koszty te ponosi budżet państwa. Co więcej, Prezes UOKiK może nałożyć na nich karę pieniężną do wysokości 100 000 zł. Dotyczy to zarówno producentów danego produktu, jak i ich dystrybutorów.

Prezes UOKiK może nałożyć karę administracyjną w wysokości do 100 000 zł na przedsiębiorców wprowadzających na rynek produkty niebezpieczne.

Kara do 100 000 zł może zostać nałożona m.in. za:

1) niewykonanie obowiązku powiadomienia o uzyskaniu informacji, że wprowadzony na rynek produkt nie jest bezpieczny,

2) nieudzielenie informacji niezbędnych do stwierdzenia, czy produkt jest bezpieczny, lub udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd,

3) niezastosowanie się do żądania Prezesa UOKiK oznakowania produktu ostrzeżeniami o zagrożeniach, jakie produkt może stwarzać, lub wycofania go z rynku,

4) wprowadzenie na rynek produktu umieszczonego w rejestrze produktów niebezpiecznych.

Dystrybutorzy, zanim podejmą decyzję o wprowadzeniu do swego asortymentu nowego produktu, powinni sprawdzić, czy nie znajduje się on w rejestrze produktów niebezpiecznych. Informacje zawarte w rejestrze produktów niebezpiecznych są publicznie dostępne. Rejestr można znaleźć na stronie internetowej UOKiK pod adresem http://www.uokik.gov.pl/pl/ogolne_bezpieczenstwo_produktow/.

Rejestr produktów niebezpiecznych można znaleźć na stronie internetowej UOKiK pod adresem: http://www.uokik.gov.pl/pl/ogolne_bezpieczenstwo_produktow/.

Od końca marca zmieniły się także zasady postępowania w sprawie uznania produktu za niebezpieczny. Prezes UOKiK może bez wszczynania postępowania administracyjnego zlecać kontrole Inspekcji Handlowej, przeprowadzenia badań laboratoryjnych, powołania biegłych czy żądania wszelkich informacji. Inspekcja Handlowa ma prawo zabezpieczenia pewnej części produktów na potrzeby prowadzonej kontroli (maksymalnie 3) - jednej próbki do badań, druga ma stanowić próbkę kontrolną, a trzecia rozjemczą. Próbka rozjemcza jest zabezpieczana w celu przeprowadzenia ewentualnych dodatkowych badań, np. w przypadku kwestionowania przez przedsiębiorcę oceny dokonanej przez Inspekcję Handlową. Dotychczas Inspekcja Handlowa zabezpieczała w trakcie kontroli wszystkie produkty, co do których istniało prawdopodobieństwo, że nie są bezpieczne, i zakazywała ich oferowania innym przedsiębiorcom. Nowe rozwiązanie pozwala sklepom, w których były oferowane niebezpieczne produkty, na ich zwrot do producentów lub dystrybutorów.

Inspekcja Handlowa może na potrzeby badania bezpieczeństwa produktu zabezpieczyć maksymalnie 3 produkty.

Na zakończenie warto przypomnieć, że przedsiębiorcy, wprowadzając na rynek produkty niebezpieczne, powinni także pamiętać, że jeżeli ich produkt wyrządzi komuś szkodę, to muszą się liczyć z odpowiedzialnością cywilną. Konsument, który wskutek wadliwości produktu poniósł uszczerbek, może bowiem na podstawie Kodeksu cywilnego dochodzić od jego producenta odszkodowania.

- ustawa z 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów - Dz.U. Nr 229, poz. 2275; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 35, poz. 215

Sławomir Biliński

konsultant podatkowy