Emerytury w Europie

Emerytury są coraz większym obciążeniem dla budżetów krajowych, zwłaszcza w obliczu kryzysu finansowego i gospodarczego. Dlatego też stworzenie bezpiecznych i zrównoważonych systemów świadczeń emerytalnych stanowi poważne wyzwanie dla rządów poszczególnych krajów UE.

Komisja Europejska opublikowała 16 lutego 2012 r. białą księgę w sprawie adekwatnych, bezpiecznych i stabilnych emerytur. Przedmiotem tego dokumentu są działania, jakie UE i państwa członkowskie mogą podjąć, by stawić czoła najważniejszym wyzwaniom dotyczącym naszych systemów emerytalnych.

Biała księga emerytur przedstawia różne inicjatywy mające pomóc w stworzeniu odpowiednich warunków, tak by osoby, które są zdolne do pracy, mogły kontynuować aktywność zawodową. Doprowadzi to do lepszej równowagi między latami pracy a czasem spędzonym na emeryturze. Inne z proponowanych działań mają zapewnić osobom przenoszącym się do innych państw zachowanie uprawnień emerytalnych, oraz ułatwić oszczędzanie na emeryturę i zagwarantować osiągnięcie przewidywanej wysokości emerytur, tak by obywatele uzyskali taką emeryturę, jakiej się spodziewali.

Unijny komisarz László Andor, odpowiedzialny za zatrudnienie, sprawy społeczne i włączenie społeczne, powiedział prezentując białą księgę: „Zapewnienie przyszłych emerytur w odpowiedniej wysokości jest możliwe, jeżeli zrealizujemy nasze projekty reform. Odczuwamy skutki starzenia się społeczeństwa – pokolenie wyżu demograficznego przechodzi na emeryturę, a coraz mniej młodych wchodzi na rynek pracy. Wciąż nie jest jeszcze za późno na zaradzenie tym problemom.”

Dodał także, że duże znaczenie ma podniesienie wieku emerytalnego, i zacytował wyniki niedawnego sondażu Eurobarometru, które wskazują, że wielu Europejczyków kontynuowałoby pracę po osiągnięciu wieku emerytalnego, o ile warunki pracy byłyby dobre.

Wiek emerytalny w Polsce

Biała księga, wydana w Europejskim Roku Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej, czerpie z rezultatów szeroko zakrojonych konsultacji rozpoczętych w lipcu 2010 r. Ma ona charakter przekrojowy względem różnych obszarów polityki i jest w pełni zgodna ze sporządzoną przez Komisję roczną analizą wzrostu gospodarczego na 2012 r. Środki unijne będą służyć wspieraniu i uzupełnianiu krajowych reform emerytalnych.

Biała księga KE w sprawie emerytur obejmuje następujące propozycje:

• Aby stworzyć lepsze możliwości dla starszych pracowników, proponuje się wezwanie partnerów społecznych do dostosowania miejsc pracy i praktyk w zakresie rynku pracy oraz wykorzystanie środków z Europejskiego Funduszu Społecznego na cele zwiększenia zatrudnienia w grupie osób starszych. Umożliwienie dłuższej aktywności zawodowej jest jedną z najważniejszych kwestii podejmowanych w ramach Europejskiego Roku Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej.

• Mając na celu rozwijanie uzupełniających prywatnych systemów emerytalnych, proponuje się zachęcanie partnerów społecznych do tworzenia takich programów, a także nakłanianie państw członkowskich do optymalizacji podatków i oferowania innego rodzaju zachęt.

• Poprawa bezpieczeństwa dodatkowych systemów emerytalnych, w tym w drodze zmiany dyrektywy w sprawie instytucji pracowniczych programów emerytalnych (dyrektywy IORP) oraz dzięki lepszemu informowaniu konsumentów.

• Dostosowanie dodatkowych emerytur do potrzeb mobilności za pomocą przepisów chroniących uprawnienia emerytalne mobilnych pracowników oraz w drodze promowania tworzenia systemów śledzenia uprawnień emerytalnych w całej UE. Za pośrednictwem takich systemów obywatele mogą uzyskać informacje o swoich uprawnieniach emerytalnych i przewidywanych dochodach po przejściu na emeryturę.

• Zachęcanie państw członkowskich do działań na rzecz dłuższej aktywności zawodowej, takich jak powiązanie wieku emerytalnego ze średnim trwaniem życia, ograniczanie dostępu do wcześniejszych emerytur oraz zmniejszenie zróżnicowania emerytur ze względu na płeć.

• Dalsze monitorowanie adekwatności, stabilności i bezpieczeństwa emerytur oraz wspieranie reform emerytalnych w państwach członkowskich.