REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Układ w postępowaniu restrukturyzacyjnym a podatek CIT i PIT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Bartosz Magnowski
Bartosz Magnowski
Co do zasady wartość umorzonych zobowiązań (np. na podstawie zawartej ugody pomiędzy podmiotami) będzie stanowiła przychód
Co do zasady wartość umorzonych zobowiązań (np. na podstawie zawartej ugody pomiędzy podmiotami) będzie stanowiła przychód
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Celem restrukturyzacji jest zawarcie układu dłużnika z wierzycielami. Jakie są konsekwencje podatkowe z perspektywy dłużnika, jak i wierzyciela w zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), jak i prawnych (CIT)?

Jakie są skutki układu w ujęciu temporalnym?

REKLAMA

Na wstępie trzeba wyjaśnić, że co do zasady samo zawarcie układu (tj. jego przegłosowanie na zgromadzeniu wierzycieli) nie powoduje jeszcze skutków podatkowych. Moment zawarcia układu należy wyraźnie odróżnić od momentu jego prawomocnego zatwierdzenia. Częstym błędem, który zdarza się także zawodowym pełnomocnikom, jest utożsamianie tych dwóch pojęć. Przyjęty przez zgromadzenie wierzycieli układ nie musi być ostatecznie zatwierdzony np. przy stwierdzeniu przez sąd restrukturyzacyjny, że narusza on prawo lub jest oczywiste, że nie zostanie wykonany.

REKLAMA

Układ wywiera określone skutki, w odniesieniu do zobowiązań dłużnika (np. umorzenie części zobowiązań, rozłożenie ich na raty) dopiero od momentu jego prawomocnego zatwierdzenia. Wówczas po stronie dłużnika powstaje obowiązek wykonania układu (zgodnie z propozycjami układowymi), a po stronie wierzycieli prawo do zaspokojenia swoich należności według propozycji układowych.

Jakie są skutki podatkowe zatwierdzonego układu dla dłużnika?

REKLAMA

Z perspektywy dłużnika podstawowymi zagadnieniami z punktu widzenia podatku dochodowego jest odpowiedź na pytanie, czy umorzone kwoty w ramach zatwierdzonego prawomocnie układu będą stanowić przychód, jak również, czy spłata wierzytelności w ramach wykonania układu będzie kosztem uzyskania przychodu. Trzeba też dodać, że skutki podatkowe związane z układem w postępowaniu restrukturyzacyjnym są analogiczne dla dłużników będących osobami fizycznymi (podlegającymi PIT), jak i osobami prawnymi (podlegającymi CIT).

Art. 14 ust. 1 ustawy PIT zawiera definicje przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, stanowiąc, że „Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.”. Art. 14 ust. 2 pkt 6) ustawy PIT stanowi z kolei, że za przychód uważana jest „wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 6, w tym z tytułu zaciągniętych kredytów (pożyczek), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy”.

Co do zasady wartość umorzonych zobowiązań (np. na podstawie zawartej ugody pomiędzy podmiotami) będzie stanowiła przychód. Wyłączenie, o którym mowa w zacytowanym przepisie tj. ust. 3 pkt 6 ustawy PIT dotyczy właśnie przypadku umorzenia zobowiązań w ramach postępowania restrukturyzacyjnego. Zgodnie z tym przepisem do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się kwoty stanowiącej równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także umorzonych pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym lub postępowaniem upadłościowym. Odpowiednikiem tej regulacji w ustawie o CIT jest przepis art. 12 ust. 4 pkt 8 lit. b) ustawy CIT, który stanowi, że do przychodów nie zalicza się kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Korzyści podatkowe dla dłużnika

Postępowanie restrukturyzacyjne daje zatem istotną korzyść podatkową dla dłużników objętych postępowaniem restrukturyzacyjnym, co ma na celu wykluczenie sytuacji, w której podmiot niewypłacalny, bądź zagrożony niewypłacalnością ponosi podatkowe koszty swojej restrukturyzacji. W ocenie autora regulację stosuje się również do tzw. uproszczonych postępowań restrukturyzacyjnych, do których znajdują zastosowanie przepisy prawa restrukturyzacyjnego o postępowaniu o zatwierdzeniu układu ze zmianami wynikającymi z ustawy z dnia Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz. U. poz. 1086 z późn. zm.). Jedynie taka wykładnia pozwala na systemową spójność wskazanych regulacji.

Krótkiego omówienia wymagają również skutki podatkowe układu, który przewiduje konwersję długu na udziały lub akcje dłużnika. W ramach takiego układu określona część zobowiązań dłużnika zostaje „zamieniona” na mocy prawomocnego układu na akcje lub udziały w spółce dłużnika, przez co dokonane zostaje podwyższenie kapitału zakładowego. Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy CIT do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku państwowym, albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela. Sytuacja braku powstania przychodu będzie występowała zatem w przypadku, gdy wartość wierzytelności konwertowanej na udziały/akcje dłużnika będzie odpowiadać wartości nominalnej tych akcji lub udziałów. Inna sytuacja wystąpi, kiedy rynkowa wartość udziałów/akcji dłużnika będzie niższa niż wartość nominalna konwertowanej wierzytelności, co w przypadku podmiotów niewypłacalnych lub zagrożonych niewypłacalnością może być dosyć częstym zjawiskiem. W takiej sytuacji dojdzie do rozpoznania przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności. Spójność regulacji dotyczącej neutralności podatkowej układu zapewnia wskazane już wyłączenie z przychodów umorzonych wierzytelności w ramach postępowania restrukturyzacyjnego. Umorzona „nadwyżka” ponad wartość akcji/udziałów nie będzie zatem również traktowana jako przychód w rozumieniu ustawy CIT.

Skutki podatkowe układu dla wierzyciela

Zawarcie i zatwierdzenie układu to dla wierzyciela zwykle zgoda na umorzenie pewnej części przysługujących mu należności. Tam gdzie podmiot w restrukturyzacji może wykazać przychód (w związku z umorzeniem wierzytelności), tam powstaje pytanie o możliwość powstania kosztu uzyskania przychodu po stronie wierzyciela, którego wierzytelność w ramach układu zostaje zredukowana.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 23 ust. 1 pkt 41 ustawy PIT oraz w art.16 ust. 1 pkt 44 ustawy CIT nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem wierzytelności lub jej części, które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne - do wysokości zarachowanej jako przychód należny. Jeżeli zatem wierzyciel będący osobą fizyczną lub prawną rozpoznał przychód np. z kontraktu, który ostatecznie nie został zapłacony, wówczas umorzenie tej należności (w całości albo w części) w ramach układu będzie stanowić koszt uzyskania przychodu do kwoty w jakiej rozpoznał wcześniej przychód z takiego kontraktu.

Nieco odmienna sytuacja powstaje w przypadku umorzenia wierzytelności z tytułu kredytów i pożyczek bankowych. Zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 43 ustawy o CIT co do zasady umorzenie tych wierzytelności nie będzie stanowić kosztu uzyskania przychodu dla banków, chyba że umorzenie to związane jest m.in. z postępowaniem restrukturyzacyjnym. Regulacja ta jest niewątpliwą zachętą podatkową dla instytucji kredytowych, które umorzone w ramach układu wierzytelności mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.

Odnosząc się do kwestii układu, który przewiduje konwersję długu na akcje/udziały dłużnika trzeba zaznaczyć, że konwersja nie będzie stanowić „umorzenia” wierzytelności w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy CIT (odpowiednio art.23 ust. 1 pkt 41 ustawy PIT), toteż pomimo uprzedniego jej zarachowania jako przychodu należnego, wierzytelność ta nie może być uważana za koszt uzyskania przychodów (tak Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15.03.2012 r., II FSK 1659/10).

Konwersja wierzytelności na akcje w ramach układu powinna być zatem traktowana jako wniesienie wkładu na udziały/akcje w podmiocie restrukturyzowanym. W konsekwencji należy odwołać się do przepisu art. 15 ust. 1j pkt 2b) ustawy CIT (odpowiednio art. 22 ust. 1ea pkt 2 ustawy PIT), który określa, że kosztem uzyskania przychodu, w przypadku wniesienia wkładu na akcje/udziały jest wartość wierzytelności, w części zaliczonej uprzednio do przychodów należnych - jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest wierzytelność zaliczona uprzednio do przychodów należnych podmiotu wnoszącego ten wkład. Kosztem uzyskania przychodu dla wierzyciela będzie zatem kwota wierzytelności przysługujących wobec dłużnika, zaliczona wcześniej do przychodów i konwertowana na akcje/udziały podmiotu restrukturyzowanego. Przedmiotowa regulacja, wprowadzona z dniem 1 stycznia 2019 r. urealniła szansę restrukturyzacji poprzez konwersję długu na akcje/udziały. Przed jej wprowadzeniem uznawano otrzymywane udziały (akcje) za przychody, natomiast sama konwersja wierzytelność nie stanowiła kosztu, co oczywiście zniechęcało wierzycieli do głosowania nad taką formą restrukturyzacji.

Podsumowanie

Obecne brzmienie ustaw PIT i CIT w sposób analogiczny traktuje klasyczną restrukturyzację poprzez umorzenie wierzytelności, jak i konwersję wierzytelności na udziały/akcje oraz uwzględnia konieczność neutralności skutków zatwierdzonego układu na gruncie podatkowym. Obowiązujące od 1 stycznia 2019 r. przepisy wydają się dostatecznie uszczelniać regulacje na korzyść wierzycieli, którzy zdecydują się na poparcie układu, zakładającego konwersję wierzytelności na udziały lub akcje. Zawarcie i zatwierdzenie układu w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest korzystne (przez co należy rozumieć neutralne) – pod kątem podatkowym – zarówno dla wierzycieli, jak i dłużników.

Bartosz Magnowski, doradca restrukturyzacyjny

Więcej informacji znajdziesz w serwisie MOJA FIRMA

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Vibe coding - czy AI zredukuje koszty tworzenia oprogramowania, a programiści będą zbędni?

Kiedy pracowałem wczoraj wieczorem nad newsletterem, do szablonu potrzebowałem wołacza imienia – chciałem, żeby mail zaczynał się od “Witaj Marku”, zamiast „Witaj Marek”. W Excelu nie da się tego zrobić w prosty sposób, a na ręczne przerobienie wszystkich rekordów straciłbym długie godziny. Poprosiłem więc ChatGPT o skrypt, który zrobi to za mnie. Po trzech sekundach miałem działający kod, a wołacze przerobiłem w 20 minut. Więcej czasu zapewne zajęłoby spotkanie, na którym zleciłbym komuś to zadanie. Czy coraz więcej takich zadań nie będzie już wymagać udziału człowieka?

Wellbeing, który naprawdę działa. Arłamów Business Challenge 2025 pokazuje, jak budować silne organizacje w czasach kryzysu zaangażowania

Arłamów, 30 czerwca 2025 – „Zaangażowanie pracowników w Polsce wynosi jedynie 8%. Czas przestać mówić o benefitach i zacząć praktykować realny well-doing” – te słowa Jacka Santorskiego, psychologa biznesu i społecznego, wybrzmiały wyjątkowo mocno w trakcie tegorocznej edycji Arłamów Business Challenge.

Nie uczą się i nie pracują. Polscy NEET często są niewidzialni dla systemu

Jak pokazuje najnowszy raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, około 10% młodych Polaków nie uczy się ani nie pracuje. Kim są polscy NEET i dlaczego jest to realny problem społeczny?

Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

REKLAMA

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

Fundacja rodzinna po dwóch latach – jak zmienia się myślenie o sukcesji?

Jeszcze kilka lat temu o sukcesji w firmach mówiło się niewiele. Przedsiębiorcy odsuwali tę kwestię na później, często z uwagi na brak gotowości, aby się z nią zmierzyć. Mówienie o śmierci właściciela, przekazaniu firmy i zabezpieczeniu rodziny wciąż należało do tematów „na później”.

REKLAMA

Potencjał 33 GW z wiatraków na polskim morzu. To 57% zapotrzebowania kraju na energię. Co dalej z farmami wiatrowymi w 2026 i 2027 r.

Polski potencjał na wytwarzanie energii elektrycznej z wiatraków na morzu (offshore) wynosi 33 GW. To aż 57% rocznego zapotrzebowania kraju na energię. W 2026 i 2027 r. powstaną nowe farmy wiatrowe Baltic Power i Baltica 2. Jak zmieniają się przepisy? Co dalej?

Jak zwiększyć rentowność biura rachunkowego bez dodatkowych wydatków?

Branża księgowa to jedna z dziedzin, w których wynagrodzenie za świadczone usługi często jest mocno niedoszacowane, mimo tego, że błędy w księgowości mogą skutkować bardzo poważnymi konsekwencjami dla przedsiębiorców. W związku z tak doniosłą rolą biur rachunkowych powinny one dbać o poziom rentowności, który pozwoli właścicielom skupić się na podnoszeniu jakości świadczonych usług oraz większego spokoju, co niewątpliwie pozytywnie wpływa na dobrostan właścicieli biur oraz ich pracowników.

REKLAMA