REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak analizować czynniki wpływające na zysk firmy

Agnieszka Wieczorek
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Osiągnięty wynik finansowy jest oczkiem w głowie zarządu każdej firmy. Jego wielkość nie tylko kształtuje wskaźniki rentowności firmy oraz stanowi podstawę wypłaty dywidend właścicielom, ale również wpływa na postrzeganie podmiotu przez otoczenie, pozwala na dalszy rozwój oraz wzrost wartości firmy. Niezależnie od tego, czy zysk był mniejszy czy większy od zakładanego, warto ustalić, co w głównej mierze miało wpływ na jego wartość.

REKLAMA

Wynik finansowy jest miarą efektywności działalności przedsiębiorstwa. Jego kształtowanie się w przyszłości często jest przedmiotem wielu analiz i prognoz prowadzonych w firmach. Niestety, dość często zdarza się, że osiągnięty wynik znacząco odbiega od założonych wcześniej wartości. Dlatego jego spadek, a także wzrost w stosunku do poprzednich okresów lub w stosunku do założeń planu, powinien być przedmiotem wnikliwej analizy, mającej na celu wyjaśnienie przyczyn powstałych rozbieżności. Bazę informacyjną dla tych ustaleń może stanowić rachunek zysków i strat. Dla bardziej szczegółowych analiz konieczne będą dodatkowe dane pochodzące m.in. z ewidencji księgowej.

REKLAMA

Na osiągnięty zysk wpływa wiele różnych czynników. Ich analiza pozwala na określenie, w jakim stopniu każdy z nich wpłynął na osiągnięcie uzyskanego wyniku finansowego. Można w ten sposób ustalić, jakie czynniki spowodowały wzrost lub spadek wyniku w stosunku do przyjętego planu lub ubiegłego okresu.

Do podstawowych czynników wpływających na ostateczny wynik finansowy firmy można zaliczyć:

• liczbę sprzedanych wyrobów lub wykonanych usług,

• ceny sprzedawanych wyrobów lub usług,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• koszty prowadzonej działalności,

• zdarzenia nadzwyczajne,

• obciążenie podatkiem dochodowym.

Wymienione czynniki mogą zostać w toku bardziej wnikliwej analizy dodatkowo rozbudowane. Jeśli przedsiębiorstwo prowadzi zróżnicowaną działalność, warto, by czynniki zostały pogrupowane według rodzajów działalności. Jeżeli natomiast w przedsiębiorstwie występuje produkcja wieloasortymentowa, pojawi się dodatkowy czynnik związany z efektem zmian w obrębie struktury produkcji.

Zgodnie z rachunkiem zysków i strat sporządzonym według wariantu kalkulacyjnego możliwe jest wydzielenie w ramach wyniku finansowego osiągniętego na całej działalności gospodarczej następujących wyników cząstkowych (por. schemat):

• na sprzedaży,

• na pozostałej działalności operacyjnej,

• na operacjach finansowych.

Schemat 1. Powiązania między wynikiem finansowym na całej działalności gospodarczej a wynikami finansowymi osiągniętymi na poszczególnych rodzajach działalności

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Rozliczenie zysku z całej działalności gospodarczej na poszczególne rodzaje działalności prezentuje przykład 1.

Przykład 1

Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa Gamma w latach 2007-2009 przedstawia się następująco:

Tabela 1. Rachunek zysków i strat za poszczególne lata

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Na podstawie danych z rachunku zysków i strat rozliczenie zysku z działalności gospodarczej przedsiębiorstwa Gamma na poszczególne rodzaje działalności w latach 2007-2009 przedstawia się następująco:

Schemat 2. Rozliczenie zysku z działalności gospodarczej na poszczególne rodzaje działalności

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

REKLAMA

Z zaprezentowanych wyliczeń wynika, że przedsiębiorstwo Gamma osiągało zyski tylko z podstawowej działalności operacyjnej. Pozostała działalność operacyjna i operacje finansowe przynosiły w badanym okresie wyłącznie straty, które pomniejszały zyski osiągnięte z działalności operacyjnej. Najmniejsze zyski z działalności gospodarczej wystąpiły w 2008 r. i były spowodowane niższą efektywnością sprzedaży operacyjnej, najwyższą stratą na operacjach finansowych oraz wysoką stratą na pozostałej działalności operacyjnej.

Najmniejszy zysk z działalności operacyjnej osiągnięty w 2008 r. był związany z wysokimi kosztami ogólnego zarządu. Głównym źródłem zysku jest sprzedaż produktów. Wzrastający systematycznie zysk ze sprzedaży produktów świadczy o stałym wzroście efektywności na tej działalności i rokuje poprawę przyszłych wyników finansowych firmy.

Dalsza pogłębiona analiza może polegać na ustaleniu czynników kształtujących wynik finansowy na sprzedaży produktów, na sprzedaży towarów i materiałów, a także czynników określających wynik na pozostałej działalności operacyjnej i operacjach finansowych. Na potrzeby tej analizy niezbędne są informacje spoza rachunku zysków i strat.

Należy określić nastepujące czyniki:

• zmiana wielkości sprzedanych produktów,

• zmiana ceny sprzedawanych produktów,

• zmiana kosztu zmiennego na jednostkę,

• zmiana kosztu stałego.

Ustalenie wpływu przedstawionych czynników na wynik finansowy firmy dla produkcji jednoasortymentowej może nastąpić z wykorzystaniem następujących wzorów (przykład 2):

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład 2

Ustalenie wpływu poszczególnych czynników na osiągnięty zysk ze sprzedaży produktów na przykładzie przedsiębiorstwa Beta przedstawia się następująco:

Tabela 2. Wybrane dane dotyczące przedsiębiorstwa Beta

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Tabela 3. Rozliczenie wpływu poszczególnych czynników

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Dalsza analiza może dotyczyć kosztów zmiennych oraz kosztów stałych. Składają się one z wielu pozycji kosztowych. Koszty zmienne to przede wszystkim koszty materiałów bezpośrednich i koszty robocizny bezpośredniej.

Ustalenie wpływu zmian tych kosztów na zysk firmy w przypadku produkcji jednoasortymentowej może nastąpić według wzorów (przykład 3):

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład 3

Dane jak w przykładzie 2.

Tabela 4. Dodatkowe informacje

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wpływ zmiany kosztów robocizny bezpośredniej na zmianę zysku:

DZ (krb) = Dkrb × q1 = (15 zł - 16 zł) × 1200 szt. = -1200 zł

Wpływ zmiany kosztów materiałów bezpośrednich na zmianę zysku:

DZ (kmb) = Dkmb × q1 = (20 zł - 22 zł) × 1200 szt. = -2400 zł

Łączny wpływ zmiany kosztów robocizny bezpośredniej i kosztów materiałów bezpośrednich na zmianę zysku: -1200 zł - 2400 zł = -3600 zł

Ustalenie wpływu zmiany poszczególnych pozycji należących do kosztów stałych na zmianę zysku następuje poprzez wyznaczenie dodatniej lub ujemnej zmiany danej pozycji kosztów z punktu widzenia zysku. Prześledzimy to na przykładzie kosztów wydziałowych (przykład 4).

Przykład 4

Koszty wydziałowe składają się z następujących pozycji (dane w tys. zł):

Tabela 5. Koszty wydziałowe

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Tabela 6. Rozliczenie wpływu poszczególnych czynników

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W wyniku dokonanych obliczeń można stwierdzić, że największy wpływ na zmianę zysku miały pozostałe koszty wydziałowe, które spowodowały zmniejszenie zysku o 238 000 zł. Najmniejszy wpływ na zmianę zysku miały koszty płac - tylko 6000 zł. Zmiany w zakresie amortyzacji i kosztów materiałów spowodowały wzrost zysku. Pozostałe pozycje kosztów wydziałowych miały niekorzystny wpływ na wielkość osiągniętego zysku.

Całościowe przedstawienie wpływu czynników na zmianę zysku ze sprzedaży produktów w przedsiębiorstwie Gamma prześledzimy na przykładzie 5.

Przykład 5

Dane jak w przykładzie 1.

Tabela 7. Dodatkowe informacje dotyczące okresu 2008-2009

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Tabela 8. Rozliczenie wpływu poszczególnych czynników

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przeprowadzona analiza wskazuje, że przyczyną niskiej efektywności sprzedaży produktów w roku 2009 w stosunku do roku poprzedniego (wzrost o 251 zł) był wysoki wzrost kosztów bezpośrednich (o 2086 zł), w tym zwłaszcza kosztów materiałów bezpośrednich (wzrost o 1467 zł), oraz wzrost kosztów wydziałowych (o 1733 zł). Wzrost kosztów został pokryty wysokimi przychodami wynikającymi ze wzrostu cen sprzedawanych wyrobów (o 3906 zł). Na uwagę zasługuje mały przyrost zysków wynikający ze wzrostu wielkości sprzedawanych wyrobów (zmiana o 164 zł).

Agnieszka Wieczorek

specjalista z zakresu funduszy strukturalnych i finansów

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kiedy w biznesie można powołać na siłę wyższą, czy to pozwoli uniknąć odpowiedzialności za niedotrzymanie umowy

Analizując okoliczności danej sprawy, zawsze musimy brać pod uwagę jej indywidualny charakter. Nie każda sytuacja, która dla nas jest oczywista na pierwszy rzut oka, stanowi okoliczność wyłączająca naszą odpowiedzialność z tytułu siły wyższej.

Zabezpieczenie przyszłości firmy. Czyli czym jest zarząd sukcesyjny?

Wyobraź sobie, że prowadzisz firmę, z sukcesami, ale nagle… coś się dzieje. Co z twoim przedsiębiorstwem, jeśli ciebie zabraknie? Czy twoi bliscy będą w stanie kontynuować działalność? Właśnie tutaj wchodzi na scenę zarząd sukcesyjny – pomysł ustawodawcy na to, by firma mogła płynnie funkcjonować, nawet gdy jej twórca nie może już jej prowadzić.

Transport: Kiedy przewoźnik może powołać się na siłę wyższą?

Wydarzenia takie jak niedawna powódź na południu kraju czy pandemia Covid-19 sprzed kilku lat mogą spowodować problemy z transportem towarów, w tym z dostarczeniem ich na czas bądź utratą lub uszkodzeniem. Przewoźnik nie ma wpływu na ich wystąpienie i nie jest w stanie zapobiec ich konsekwencjom. Czy takie okoliczności dają podstawy do powołania się na siłę wyższą?

Ważna zmiana w prawie: 3499,50 zł co miesiąc można zarobić bez rejestrowania działalności gospodarczej w 2025 roku

Działalność nierejestrowana czyli bez obowiązku wpisu do CEIDG – Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej ma tę unikalną zaletę, że nie trzeba płacić składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i składki zdrowotnej. To duża ulga, zwłaszcza więc dla osób chcących dorobić działalność nierejestrowana to wygodne rozwiązanie.

REKLAMA

Wakacje składkowe. Przedsiębiorcy złożyli już ponad 333 tys. wniosków

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że od 1 do 12 listopada przedsiębiorcy złożyli ponad 333 tys. wniosków o wakacje składkowe. W jakim województwie było ich najwiecej, a w jakim najmniej? 

Świadczenie interwencyjne: dla kogo, warunki, gdzie złożyć wniosek?

Świadczenie interwencyjne: dla kogo, warunki, gdzie złożyć wniosek? Czym jest świadczenie interwencyjne? Komu przysługuje? Jakie warunki należy spełniać by je otrzymać? Jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku?

Polska prezydencja w UE 2025: priorytety przedsiębiorców to m.in. wzmocnienie i ochrona jednolitego rynku UE w związku z rosnącą rolą Chin i wyborami prezydenckimi w USA

Już z początkiem 2025 roku Polska obejmie prezydencję w Radzie UE. Przedsiębiorcy widzą w tym szanse na kształtowanie unijnej polityki, wspieranie jednolitego rynku oraz odpowiedź na wyzwania związane z globalną konkurencją, rosnącą rolą Chin i zmianami politycznymi w USA. Wśród priorytetów są zwiększenie konkurencyjności UE, bezpieczeństwo energetyczne i poszerzenie Unii o Ukrainę i Mołdawię.

Regulacje ESG w transporcie. Z czym to się wiąże?

Branża TSL nie ma łatwo. Firmy z tego sektora muszą zmierzyć się z nowymi wymogami regulacyjnymi i raportowymi – ESG (Environmental, Social, Governance). Chodzi o poprawę standardów środowiskowych, społecznych i zarządzania korporacyjnego. Któe regulacje już są w Europie obowiązkowe, a na które jeszcze czekamy? I najważniejsze - ile trzeba na to wydać i co grozi za ignorowanie tych zmian? 

REKLAMA

Na jakie reformy czeka rynek pracy?

Przedsiębiorcy oczekują większego wsparcia od rządu, zwłaszcza w kwestii aktywizacji grup niedoreprezentowanych na rynku pracy. Chcieliby również zmniejszenia kosztów zatrudnienia i zapewnienia dostępu do kandydatów z państw trzecich. Nawołują także do stworzenia warunków sprzyjających rozwojowi kompetencji i kwalifikacji zawodowych. 

Maksymalizacja bezpieczeństwa: Dlaczego oprogramowanie on-premise ma kluczowe znaczenie w świecie zdominowanym przez SaaS?

Jak wynika z szacunków Gartnera, już za 3 lata aż 75 proc. przedsiębiorstw będzie traktować tworzenie kopii zapasowych aplikacji typu SaaS (Oprogramowanie jako Usługa) jako wymóg krytyczny. Jeszcze w tym roku było to 15 proc . Ta istotna różnica wynika z oceny ryzyka. O ile oprogramowanie dostępne w modelu SaaS jest coraz częstszym wyborem organizacji na całym świecie, kluczowe staje się zapewnienie, że przechowywane tam dane są zarówno dobrze chronione, jak i możliwe do odzyskania. W tym kontekście zasadne może być pytanie o dostępne alternatywy, a zwłaszcza możliwość korzystania z tradycyjnego oprogramowania on-premise, które jest instalowane i zarządzane lokalnie.

REKLAMA