Zmiany w ustawie o grupach producentów rolnych i ich związkach pod koniec 2020 roku

Projekt znalazł się już w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów - nr UD115. Jak czytamy w omówieniu tego projektu, zmiana ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 1026), zwanej dalej „ustawą z dnia 15 września 2000 r.”, ma na celu doprecyzowanie niektórych obecnie obowiązujących przepisów dotyczących tworzenia i funkcjonowania grup producentów rolnych i jest odpowiedzią na postulaty zgłaszane przez podmioty zaangażowane w proces ich tworzenia i przez same grupy producentów, a także przez podmioty prowadzące nadzór nad ich działalnością.

Proponowane zmiany ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw oraz ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz.U. 2015 poz. 1888) - zwanej dalej „ustawą z dnia 11 września 2015 r.”, mają na celu dostosowanie obowiązujących regulacji do aktualnego stanu prawnego dotyczącego uznawania oraz sprawowania nadzoru nad grupami producentów rolnych oraz obowiązujących przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w zakresie właściwości organów w postępowaniu nieważnościowym.

Propozycja zmiany ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. z 2020 r. poz. 217, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą z dnia 20 lutego 2015 r.”, podyktowana jest koniecznością wprowadzenia trybu zawieszenia postępowania w sprawie przyznania wsparcia finansowego w ramach działania „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów” objętego PROW 2014–2020, w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie cofnięcia uznania grupie producentów rolnych lub organizacji producentów, do czasu rozstrzygnięcia tego postępowania.

Zmiana ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 945, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą z dnia 11 marca 2004 r.”, wynika z potrzeby szczegółowego określenia ram prawnych pozwalających członkom organizacji producentów na zachowanie demokratycznej kontroli nad jej działalnością. Jednocześnie, proponuje się wprowadzenie regulacji umożliwiających wydawanie przez organ właściwy w zakresie uznawania organizacji producentów decyzji o uznaniu organizacji producentów i zatwierdzeniu planu biznesowego oraz decyzji o zatwierdzeniu zmian do planu biznesowego.

Proponowane zmiany w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1430) są analogiczne do projektowanych rozwiązań w zakresie zmiany ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

Szczegóły projektowanych zmian

Proponuje się dokonanie zmian przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. polegających w szczególności na:
- zmniejszeniu obowiązkowego poziomu wielkości wyprodukowanych przez członka grupy producentów rolnych produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona, jaka musi zostać sprzedana do grupy, z co najmniej 80% do co najmniej 60% przy jednoczesnym objęciu tym obowiązkiem co najmniej 90% producentów zrzeszonych w grupie (zamiast 100% które obowiązują obecnie);
- wprowadzeniu 90-dniowego terminu na wydanie przez dyrektora OR ARiMR decyzji o uznaniu grupy oraz zatwierdzeniu planu biznesowego i dokonania wpisu grupy do rejestru grup, co wynika z konieczności sprawdzenia przez ARiMR wymogów kwalifikowalności, weryfikacji i zatwierdzenia planu biznesowego oraz przeprowadzenia kontroli na miejscu przed uznaniem;
- wprowadzeniu obowiązku przedkładania, wraz z wnioskiem o uznanie grupy, edytowalnej wersji elektronicznej planu biznesowego, oświadczeń członków grupy o nieprzynależności do innej grupy utworzonej ze względu na ten sam produkt lub grupę produktów oraz dostarczaniu do grupy, w każdym roku jej działalności, co najmniej 60% wyprodukowanych przez nich produktów lub grup produktów, ze względu na które grupa została utworzona, a także oświadczenia grupy o spełnianiu przez nią warunku dotyczącego zachowania odpowiedniego poziomu rocznych przychodów ze sprzedaży produktów lub grup produktów dla których grupa została utworzona;
- wydłużeniu terminu na złożenie przez grupę producentów rolnych wniosku o zatwierdzenie zmian w planie biznesowym w terminie nie późniejszym niż 30 dni przed zakończeniem danego roku działalności grupy;
- wprowadzeniu trybu, zgodnie z którym w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie spełniania przez grupę producentów rolnych kryteriów uznania, właściwy ze względu na siedzibę grupy producentów rolnych dyrektor OR ARiMR wzywałby grupę do usunięcia stwierdzonych naruszeń w określonym terminie (nie dłuższym niż 12 miesięcy następujących po zakończonym roku działalności grupy w którym stwierdzono naruszenie), biorąc pod uwagę rodzaj naruszenia;
- doprecyzowaniu obowiązujących przepisów poprzez wskazanie, że sprawozdanie z realizacji celów, o których mowa w art. 14 ustawy z dnia 15 września 2000 r., dotyczy tych celów, które zostały wybrane do realizacji przez związek grup producentów rolnych;

W ustawie z dnia 11 września 2015 r. zaproponowano zmianę, polegającą na przyznaniu Prezesowi ARiMR kompetencji do stwierdzania nieważności decyzji w sprawie spełniania przez grupy producentów rolnych warunków określonych w ustawie z dnia 15 września 2000 r., wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 11 września 2015 r.

W ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. proponuje się wprowadzenie zmiany mającej na celu umożliwienie dyrektorowi OR ARiMR zawieszenie postępowania w sprawie przyznania wsparcia finansowego w ramach działania „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów” objętego PROW 2014–2020, w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie cofnięcia uznania grupie producentów rolnych lub organizacji producentów, uznanym odpowiednio na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r., przepisów o organizacji niektórych rynków rolnych lub przepisów o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych, do czasu rozstrzygnięcia postępowania w sprawie cofnięcia tego uznania.

Zmiana ustawy z dnia 11 marca 2004 r. ma na celu uzupełnienie upoważnienia zawartego w art. 38i ust. 3 tej ustawy o obowiązek określenia, w drodze rozporządzenia, przez ministra właściwego do spraw rynków rolnych, maksymalnego odsetka głosów i udziałów jakie mogą posiadać członkowie, udziałowcy lub akcjonariusze organizacji producentów w tej organizacji.

W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych proponuje się:
- uzupełnienie upoważnienia zawartego w art. 48a. ust 7 o obowiązek określenia, w drodze rozporządzenia, przez ministra właściwego do spraw rynków rolnych maksymalnego odsetka głosów oraz udziałów lub akcji, jakie mogą posiadać członkowie, udziałowcy lub akcjonariusze organizacji producentów w tej organizacji;
- dodanie przepisów upoważniających dyrektora OR ARiMR, właściwego ze względu na siedzibę organizacji producentów, do zatwierdzania zmian w planie biznesowym, na wniosek tej organizacji, wraz z określeniem elementów, jakie taki wniosek powinien zawierać, i niezbędnych załączników do niego dołączanych.

Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to IV kwartał 2020 roku.