Firmy mogą wypłacać więcej odszkodowań pracownikom

Waldemar Gujski, adwokat z Kancelarii Gujski, Zdebiak, dodaje, że w przypadku gdy przedstawią pracownikowi fałszywą przyczynę zwolnienia będą musieli liczyć się z koniecznością zapłaty odszkodowania.

Obaj podkreślają, że poparliby wyrok TK nakładający nowy obowiązek na pracodawców. W praktyce zawierają oni bowiem umowy na czas określony, aby np. móc swobodniej rozwiązywać stosunek pracy.

Obecnie (dane za II kwartał tego roku) na podstawie umów terminowych w Polsce pracuje 3,24 mln osób. To 27 proc. wszystkich zatrudnionych. Według danych Eurostatu w UE średnio na podstawie takiej umowy pracuje 13 proc. osób. Częściej od Polaków na czas określony pracują tylko Hiszpanie.

Firmy muszą pamiętać, że po wyroku TK z 27 listopada 2007 r. pracownicy mogą się ubiegać nie tylko o odszkodowanie za nieuzasadnione zwolnienie, jakie im przysługuje na podstawie kodeksu pracy (do wysokości trzech pensji), ale także o zazwyczaj znacznie wyższe odszkodowania cywilne. Wprawdzie wyrok TK dotyczył rekompensaty za zwolnienie w trybie dyscyplinarnym, ale w praktyce sądy pracy mogą je uwzględniać przy orzekaniu w sprawach dotyczących zwolnień za wypowiedzeniem.

Choć kodeks nie nakłada obecnie na pracodawców obowiązku wskazania przyczyny zwolnienia, to jednak nie oznacza to, że sądy pracy są całkowicie pozbawione możliwości dokonania oceny przyczyn wypowiedzenia przez pracodawcę umowy terminowej. Uprawnienie takie przyznało im orzeczenie Sądu Najwyższego z 8 grudnia 2005 r. (I PK 103/05). SN orzekł, że w każdym przypadku sądy mogą ocenić, czy wypowiedzenie umowy stanowiło nadużycie prawa np. ze względu na sprzeczność z zasadami współżycia społecznego lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa. Art. 8 k.p. stanowi bowiem, że nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. SN przyjął taką interpretację przepisów już w orzeczeniu z 19 lipca 1984 r. (I PRN 98/84).

Jeżeli TK uzna, że pracodawcy muszą uzasadniać wypowiedzenia terminowych umów o pracę, musi też określić, od kiedy niezgodne z konstytucją przepisy przestaną obowiązywać. Pracodawcy, których sytuacja uleganie pogorszeniu, powinni mieć bowiem czas na przygotowanie się do zmian. Trybunał musi także określić, w jaki sposób wyrok wpłynie na już toczące się spory między pracodawcami i byłymi pracownikami zatrudnionymi wcześniej na podstawie umów okresowych.

Pracodawcy korzystają z terminowych umów

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

ŁUKASZ GUZA

lukasz.guza@infor.pl