Odwołanie z zarządu uzasadnioną przyczyną wypowiedzenia

W praktyce często się zdarza, że pracodawca podaje w treści wypowiedzenia umowy o pracę tylko to, że następuje ono z powodu odwołania tej osoby z pełnionej funkcji, np. członka zarządu lub dyrektora generalnego. W takim przypadku, w razie wniesienia przez pracownika odwołania od wypowiedzenia do sądu pracy, sąd ten bada, czy była to uzasadniona przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę.

Do zakresu obowiązków osoby pełniącej funkcję członka zarządu należy, ogólnie mówiąc, kierowanie spółką. Podstawą wykonywania zarządu są w tym przypadku przepisy kodeksu spółek handlowych. Według tych przepisów zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Natomiast prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.

Zatem pozbawienie członkostwa w zarządzie spółki jest równoznaczne z odebraniem danej osobie prawa do dokonywania czynności z zakresu zarządzania spółką, co było celem nawiązania z nią stosunku pracy.

Z przedstawionych regulacji wynika, że pracownik zatrudniony w charakterze członka zarządu spółki, z chwilą jego odwołania z zarządu, traci możliwość wykonywania swych obowiązków i świadczenia pracy. To zaś prowadzi do wniosku, że pozbawienie danej osoby członkostwa w zarządzie spółki stanowi wystarczającą przyczynę wypowiedzenia jej umowy o pracę.

Powyższe wielokrotnie potwierdził Sąd Najwyższy. W wyroku z 26 stycznia 2000 r. stwierdził, że odwołanie ze stanowiska członka zarządu spółki, które nie zostało skutecznie podważone w trybie przepisów prawa handlowego, z reguły stanowi przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę (art. 45 par. 1 k.p.) pracownikowi zatrudnionemu w charakterze członka tego zarządu (sygn. akt I PKN 479/99, OSNAP 2001/11/377).

Podkreślić trzeba, że w stosunku do osoby odwołanej z zajmowanego stanowiska pracodawca nie ma obowiązku zapewnienia innego stanowiska. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 13 kwietnia 2000 r., podkreślając, że nie ma zasady współżycia społecznego, która nakazuje pracodawcy zaproponowanie pracy na innym stanowisku przed wypowiedzeniem pracownikowi umowy o pracę (sygn. akt I PKN 600/99, OSNP 2001/19/576).

Z ORZECZNICTWA SĄDU NAJWYŻSZEGO

Ponieważ zawarcie z powódką umowy o pracę na stanowisku dyrektora generalnego było konsekwencją powołania jej na stanowisko prezesa zarządu pozwanej, to rezygnacja z tej funkcji stanowiła uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia powódce umowy o pracę. Wypowiedzenie to nastąpiło z przyczyn dotyczących pracownicy i tym samym pozbawiło ją prawa do odszkodowania ustalonego w umowie o pracę w razie wypowiedzenia tej umowy przez pracodawcę z przyczyn niedotyczących pracownika (wyrok z 23 listopada 2006 r., sygn. akt I PK 202/06, Pr. Pracy 2007/3/33).