Firmy nie potrafią ujmować kosztów w sprawozdaniach

Rachunek zysków i strat to część sprawozdania, którą musi stworzyć każda jednostka podlegająca ustawie o rachunkowości. Eksperci przyznają, że spotykają w tym zakresie liczne nieprawidłowości. Częstym błędem popełnianym przez spółki jest niewłaściwe rozpoznanie przychodów ze sprzedaży towarów oraz produktów, w tym usług.

Jak twierdzi Przemysław Orlonek, menedżer w dziale audytu Ernst & Young, ma to miejsce w trakcie całego roku obrotowego, ale najważniejszym momentem jest prawidłowe ujęcie wszystkich przychodów ze sprzedaży na koniec roku obrotowego podczas sporządzania sprawozdania finansowego. Jego zdaniem nieprawidłowości wiążą się z błędną interpretacją definicji sprzedaży. Niektórzy uważają, że sprzedaż determinuje jedynie kwota na fakturze wystawionej w danym okresie sprawozdawczym, niezależnie od tego, w jakim okresie towary bądź wyroby zostały sprzedane, a usługi wykonane na rzecz zleceniodawcy.

– Przychody, zgodnie z definicją ujętą w ustawie o rachunkowości, stanowią uprawdopodobnione korzyści ekonomiczne powstałe w okresie sprawozdawczym. Powinny być ujmowane w momencie, gdy znaczące ryzyko i korzyści wynikające z prawa własności towarów bądź produktów zostały przekazane nabywcy – wyjaśnia nasz rozmówca.

Dodaje, że w związku z tym nie może być mowy o sprzedaży i rozpoznaniu przychodów ze sprzedaży towarów bądź usług, jeżeli znaczące ryzyko i korzyści wynikające z prawa własności nie przeszły na nabywcę.

PRZYKŁAD: KIEDY POWSTAJĄ PRZYCHODY

Spółka wystawia fakturę sprzedaży przed końcem okresu sprawozdawczego, jednak z warunków sprzedaży wynika, że sprzedający zobowiązuje się do dostarczenia towarów na własne ryzyko i koszt do magazynu nabywcy. Jeśli towar dotrze do magazynu nabywcy po końcu okresu sprawozdawczego z uwagi na długi okres transportu, sprzedający nie powinien rozpoznać przychodów ze sprzedaży w okresie sprawozdawczym, w którym wystawił fakturę.

Dzieje się tak, gdyż na dzień kończący okres sprawozdawczy znaczące ryzyko i korzyści wynikające z prawa własności towarów były wciąż po jego stronie. Analogicznie, jeżeli spółka wystawia fakturę za usługę, której wykonanie przypada na następny okres sprawozdawczy, nie powinna rozpoznawać przychodów ze sprzedaży w okresie, w którym wystawia fakturę.

Z kolei Jerzy Buzek, menedżer w dziale audytu Ernst & Young zwraca uwagę na problemy z prezentacją w rachunku zysków i strat wartości sprzedanych towarów i materiałów. Twierdzi, że w trakcie prowadzonej działalności spółki ewidencjonują koszty materiałów w momencie wydania ich do celów produkcji jako zużycie materiałów i energii w podziale na odpowiednie centra kosztowe. Jednak zdarzają się takie sytuacje, gdy niezużyty materiał zostaje sprzedany stronie trzeciej.