Kasy fiskalne jeszcze nie teraz

Obowiązek ewidencjonowania obrotów za pomocą kas fiskalnych wynika z art. 111 ustawy o VAT. Nakazuje on rejestrację obrotu oraz należnego VAT przez wszystkich podatników dokonujących sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Wprowadza też restrykcje.

Podatnicy, którzy nie zainstalują kasy, mimo ciążącego na nich obowiązku, tracą prawo do odliczenia części podatku naliczonego. Z kolei ci, którzy już kasy mają, ale nie mogą ich używać np. z przyczyn technicznych – w ogóle nie powinni prowadzić sprzedaży.

Zazwyczaj w grudniu minister finansów wydaje rozporządzenie zwalniające poszczególne zawody z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kas fiskalnych. Gdyby rozporządzenia nie wydał, praktycznie wszyscy podatnicy prowadzący sprzedaż osobom fizycznym musieliby z dnia na dzień założyć kasy.

Najwięcej emocji budzi załącznik do rozporządzenia. Zamieszczona w nim lista usług, których nie dotyczą kasy, systematycznie się kurczy – co roku znika z niej kolejna grupa. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami resortu finansów, od 1 stycznia 2006 r. kasy powinny pojawić się m.in. u prawników, ochroniarzy, architektów. Resort finansów postanowił jednak przedłużyć o kwartał obowiązujące rozporządzenie i wynikające z niego zwolnienia. Na razie jest ono na etapie uzgodnień międzyresortowych.

– Chcielibyśmy uniknąć dyskusji na ten temat pod koniec roku – poinformował „GP” wiceminister finansów Jarosław Neneman. Oznacza to, że szefowa resortu Teresa Lubińska będzie miała więcej czasu na zastanowienie się, komu zwolnienie zabrać, a komu je przedłużyć.

Zwykle nałożeniu obowiązku stosowania kas fiskalnych towarzyszą emocje, a czasami nawet protesty społeczne. Tak było w przypadku taksówkarzy. Po każdej zapowiedzi ministra, że taksówkarze powinni kupować kasy fiskalne, w Warszawie dochodziło do wielkich, paraliżujących miasto manifestacji przewoźników.

W efekcie rozporządzenie likwidujące zwolnienie dla tej grupy zawodowej przekładano kilka razy. Powtarzają się zarzuty, że resort finansów ulega lobby producentów kas fiskalnych. Niezrozumiałe jest też, dlaczego kasy muszą stosować najczęściej drobni przedsiębiorcy, a z obowiązku tego zwolnieni są np. lekarze czy prawnicy.

W dyskusję na temat kas fiskalnych aktywnie włączyła się sejmowa Komisja Finansów Publicznych poprzedniej kadencji. Dzięki jej naciskom minister finansów przedłużył do końca 2005 r. zwolnienia dla usług objętych zryczałtowanym podatkiem w formie karty podatkowej: ślusarskich, krawieckich, kominiarskich i zwalczania szkodników. Pozostały też zwolnienia dla usług w zakresie kultury, rekreacji i sportu.

W dezyderatach kierowanych do ministra finansów komisja zażądała weryfikacji rozporządzenia z grudnia ubiegłego roku, które zlikwidowało zwolnienie np. dla fryzjerów. Według posłów, w pierwszej kolejności kasy fiskalne powinny być wprowadzane w usługach ochrony zdrowia i prawniczych oraz w grach losowych i zakładach wzajemnych. Z danych MF wynika, że wartość usług prawniczych (notariuszy, adwokatów, radców prawnych) świadczonych dla osób fizycznych wynosi około 3,4 mld zł rocznie. Koszt usług medycznych w 2003 r. osiągnął 26 mld zł.

W odpowiedzi resort finansów przedstawił harmonogram wprowadzania kas w latach 2006–2007. Najpierw ze zwolnieniami mają pożegnać się prawnicy, a potem medycy.

Obowiązek rejestracji za pomocą kas może dotyczyć zaledwie ok. 2 proc. obrotów w służbie zdrowia, gdyż na tyle szacuje się odsetek odpłatnych świadczeń na rzecz osób fizycznych. Nie ma natomiast możliwości elektronicznej ewidencji w usługach związanych z grami losowymi, ponieważ nie przewiduje tego ustawa o VAT.

Na razie nie wiadomo, czy minister Lubińska będzie realizować opracowany przez jej poprzedników harmonogram, czy też obowiązujące obecnie zwolnienie przetrwa po 1 kwietnia 2006 r.

Harmonogram wprowadzania kas fiskalnych