Wybór sposobu reformowania gospodarki może zależeć od różnicy głosów oddanych w wyborach na PO i PiS. Trwa cicha walka, kto będzie dyktować harmonogram działań i czyja wersja zmian w administracji państwa znajdzie się na wierzchu. Bo wspólna nie istnieje.
Zanim rząd „rozkręci się”, musi odnieść się do pozostawionego przez Mirosława Gronickiego budżetu. Czasu będzie niewiele. Według posła Kazimierza Marcinkiewicza z PiS, do końca listopada w grę wchodzi przyjęcie autopoprawki i pierwszych ustaw okołobudżetowych. Termin uchwalenia budżetu będzie jednak zależał od tego, czy koalicja zechce dokonywać zmian przy wykorzystaniu ścieżki legislacyjnej, np. w podatkach. Jeśli zabraknie podpisu prezydenta, będzie kłopot: wszystko wróci do Sejmu, a wtedy budżet pokaże się dopiero na początku przyszłego roku.
Rozbieżne koncepcje
– Koncepcje zgłaszane w pakietach podatkowych są całkiem rozbieżne. Spodziewam się więc, że nic nowego się nie pojawi ani z jednej koncepcji, ani z drugiej. Zostanie to, co proponuje minister Gronicki – uważa Janusz Jankowiak, główny ekonomista BRE Banku.
Zdaniem Marcina Peterlika z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, do zmian może dojść w przypadku bardzo wyraźnego zwycięstwa jednego z koalicjantów. – Gdyby potwierdziły się obecne notowania, PO może przeforsować swoje rozwiązania – mówi Peterlik.
Reforma centrum
Kolejnym krokiem po budżecie, niezbędnym dla powodzenia kolejnych działań reformatorskich, będzie reforma centrum. Zdecyduje o zdolności premiera do rządzenia krajem.
– Musimy połączyć niektóre ministerstwa, by obniżyć koszty niespójnych regulacji prawnych – twierdzi Jan Macieja z Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN. Zastrzega, że oszczędności wskutek likwidacji etatów będą miały w tym przypadku drugorzędne znaczenie.
Ale pojawia się problem. PO chce niezwłocznie połączyć Ministerstwo Skarbu Państwa z Ministerstwem Gospodarki i Pracy. PiS wolałby z tym poczekać. Nie ma sporu co do potrzeby takiego kroku: obecny resort skarbu w rzeczywistości stał się resortem prywatyzacji, a prywatyzacja to narzędzie polityki gospodarczej. Kłopotem jest natomiast resortowy „garb” – 1300 spółek skarbu państwa i 900 przedsiębiorstw państwowych.
– Włączone do gospodarki, zniknęłyby z pola widzenia. A dla nas ważna jest przeźroczystość działań. Od niej zależy przyzwolenie społeczne – tłumaczy poseł PiS Kazimierz Marcinkiewicz. W grę wchodzi natomiast likwidacja 13 wojewódzkich delegatur MSP i przekazanie ich uprawnień wojewodom.
Szybkie zmiany czekają Ministerstwo Infrastruktury, zwłaszcza część „drogową”. Znikną regionalne oddziały Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, zmieni się jej kierownictwo. Prawie gotowy jest projekt nowelizacji podstawowych ustaw wpływających na program budowy autostrad: o autostradach płatnych, o planowaniu przestrzennym, o ochronie środowiska. Nie powinno być problemów z przyjęciem ich jeszcze przed końcem roku. Co do włączenia ministerstwa do resortu gospodarki, z uwagi na zakres i wielkość zadań, zdania są podzielone.
– Takiego rozwiązania nie mogę sobie wyobrazić – mówi Bogusław Liberadzki, europoseł, były minister transportu i gospodarki morskiej.
Prywatyzacja bez zmian
Mimo burzy wokół PGNiG, przyszła koalicja nie zmieni podejścia do prywatyzacji. Szybko zapadnie jednak decyzja o pozostawieniu statusu przedsiębiorstwa państwowego w kilkunastu firmach, jak PERN, PGNiG Przesył, Lasy Państwowe czy Totalizator Sportowy, co raczej nie wpłynie na ich sytuację. Część państwowych firm zostanie natomiast skomunalizowana, by dalej prywatyzowały je samorządy. W ten sposób częściowo załatwiony byłby problem braku pieniędzy na dopłaty do środków unijnych.
Odnowiona PAIiIZ
W listopadzie lub grudniu zapadłyby także decyzje związane z inwestycjami zagranicznymi: zmieniłoby się usytuowanie Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych. Będzie miała większe kompetencje, prawdopodobnie zostanie podporządkowana premierowi. Rząd uporządkuje także sprawę wydziałów ekonomiczno-handlowych w naszych placówkach dyplomatycznych – już od dłuższego czasu mówi się o podporządkowaniu ich PAIiIZ.
Czy w ciągu pierwszych 100 dni nowy rząd zdoła zrealizować zapowiedzi? Jak twierdzi prof. Andrzej Barczak z Akademii Ekonomicznej w Katowicach, w programach gospodarczych zbyt dużo jest przyciągającej wyborców walki politycznej. Niewiele natomiast słychać o wyczekiwanym programie deregulacji gospodarki.
– Trzeba wyrzucić większość przepisów, które krępują działalność przedsiębiorców – zaznacza Andrzej Sadowski, wiceprezydent Centrum im. Adama Smitha. Czy można się tego spodziewać? – Na razie słyszymy jedynie hasła. A tych nie należy brać na poważnie – zastrzega.
