Można się zrzec tak samo jak własności

Miasto Koszalin jest właścicielem wielu działek wykorzystywanych pod drogi. Użytkownikiem wieczystym tych działek była spółdzielnia mieszkaniowa, która w drodze aktu notarialnego zrzekła się prawa użytkowania wieczystego tych nieruchomości. Następnie wystąpiła do sądu z wnioskiem o odłączenie z księgi wieczystej, co zostało uwzględnione. Gmina Miasta Koszalin uznała, że spółdzielnia nie miała prawa zrzec się użytkowania wieczystego.

Sąd I instancji utrzymał postanowienie referendarza sądowego w przedmiocie odłączenia działek. Także sąd apelacyjny nie zgodził się z argumentacją miasta. Gmina podnosiła, że nie ma przepisów zezwalających na zrzeczenie się użytkowania wieczystego. Powołała się także na brak podstaw do zastosowania w drodze analogii przepisów dotyczących zrzeczenia się własności. Na tej podstawie została przygotowana skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego.

Pełnomocnik miasta zwrócił także uwagę na to, że w marcu bieżącego roku Trybunał Konstytucyjny uznał art. 179 kodeksu cywilnego, normujący zrzeczenie się prawa własności, za niezgodny z konstytucją. W konsekwencji będzie on obowiązywał tylko do lipca 2006 r.

Na rozprawie przed SN pełnomocnik spółdzielni podkreślił, że orzecznictwo i doktryna stoi na stanowisku, że do użytkowania wieczystego stosuje się przepisy o prawie własności. Może to nastąpić w drodze jednostronnego oświadczenia. Zdaniem spółdzielni, to miasto powinno administrować terenami przeznaczonymi pod drogi. Sąd Najwyższy postanowił oddalić skargę kasacyjną. W uzasadnieniu podniósł, że skoro można się zrzec własności i innych praw rzeczowych, to dopuszczalne jest także zrzeczenie się użytkowania wieczystego.

Sąd podkreślił jednak, że zrzeczenie się użytkowania wieczystego rozciąga się na związane z nim niekiedy własności, np. budynków, których własność zrzekający się traci. W związku z powyższym, nie można się zadowolić jakąkolwiek formą zrzeczenia. Zdaniem sądu, okoliczność niezgodności przepisu z konstytucją nie ma znaczenia dla tej sprawy.

Sygn. akt II CK 34/05

Katarzyna Rychter