Zakazane klauzule w umowach

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zakwestionował postanowienie w stosowanej przez krakowskie przedsiębiorstwo wielobranżowe „Umowie rezerwacji”. Spółka, zajmująca się sprzedażą lokali mieszkalnych i użytkowych, pobierała 5000 zł od klientów, którzy chcieli zarezerwować mieszkanie. Zastrzegła jednak, że w razie rezygnacji z kupna, w wyniku której nie dojdzie do zawarcia umowy przedwstępnej, kwota ta przepada. Kupujący mógł liczyć na zwrot pieniędzy tylko wówczas, gdy znalazł osobę, która wstąpi na jego miejsce.

Prezes UOKiK zwrócił się do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o uznanie stosowanej przez przedsiębiorcę klauzuli umownej za sprzeczną z prawem. Stwierdził, że taki zapis jest sprzeczny nie tylko z obowiązującymi przepisami, ale także dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów. Urząd argumentował, że stosowane przez spółkę postanowienie wprowadza oczywistą nierówność – obowiązkiem zapłaty sumy pieniężnej obciążony jest tylko konsument. Jeśli natomiast od umowy odstępuje przedsiębiorca, nie ponosi żadnych konsekwencji finansowych, a wyłącznie zwraca konsumentowi wpłacone przez niego pieniądze. Tak więc całe ryzyko gospodarcze przerzucone zostało na klienta, który ponosi koszty, nawet jeśli nie otrzymuje nic w zamian.

Urząd uznał, że na etapie podpisywania umowy rezerwacji, klient nie powinien być obciążany aż tak wysoką opłatą. Strony nie podejmują bowiem jeszcze wiążących zobowiązań finansowych ani nie określają wzajemnych praw i obowiązków (następuje to dopiero w umowie przedwstępnej). Zdaniem UOKiK spółka nadużyła wobec klienta swojej przewagi kontraktowej.

Sąd podzielił argumentację Urzędu – uznał, że zakwestionowane postanowienie jest sprzeczne z prawem i zakazał jego stosowania.

Wyrok nie jest prawomocny.

Sygn. akt XVII Amc 87/03