Realizacja prawa akcjonariusza spółki akcyjnej do informacji w trakcie walnego zgromadzenia

Norma zawarta w art. 428 kodeksu spółek handlowych ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Zgodnie z art. 304 § 3 k.s.h. statut spółki może zawierać postanowienia odmienne, niż przewiduje ustawa, jeżeli ustawa na to zezwala. Ustawodawca nie przewidział w art. 428 k.s.h. takiego uprawnienia. W związku z tym uznać należy, że prawo do informacji nie może zostać skutecznie ograniczone przez statut ani przez inne akty korporacyjne. Przepis nie precyzuje formy zgłoszenia żądania przez akcjonariusza. Nie budzi jednak wątpliwości, że akcjonariusz może zadać pytanie w formie ustnej. Odnośnie formy pisemnej w literaturze przedmiotu dominuje stanowisko, zgodnie z którym tryb pisemny jest niedopuszczalny (A. Opalski [w:] A. Opalski (red.), Kodeks spółek handlowych. Tom III B. Spółka akcyjna. Komentarz art. 393-490, Warszawa 2016, Legalis). Względy celowościowe przemawiają za tym, żeby zarówno pytanie jak i odpowiedź zostały sformułowane w formie ustnej.

Uprawnienia odnośnie informacji przysługują ex lege każdemu akcjonariuszowi. Nie ma więc znaczenia liczba posiadanych akcji oraz to, czy zostały w pełni pokryte. Prawo do wystąpienia z żądaniem udzielenia informacji przez zarząd przysługuje również posiadaczom akcji niemych. Akcjonariusz może wystąpić z żądaniem udzielenia informacji dotyczących spółki, jeżeli jest to uzasadnione dla oceny sprawy objętej porządkiem obrad a jego pytanie powinno mieć skonkretyzowany charakter (W. Popiołek [w:] J. Strzępka (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2012, s.1092). Wątpliwości mogą pojawić się w stosunku do zastawnika oraz użytkownika akcji. W doktrynie przeważa stanowisko, że zastawnikowi akcji przysługuje prawo do informacji z 428 k.s.h. ze względu na przyznane mu w art. 330 k.c. uprawnienie do wykonywania wszelkich czynności i dochodzenia wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania prawa obciążonego zastawem (J.P. Naworski, [w:] T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Komentarz KSH, t. 3, Warszawa 2012, s. 1057). Należy również wskazać, że przeciwna interpretacja uniemożliwiałaby skuteczną realizację prawa do uczestnictwa i głosowania na walnym zgromadzeniu przez zastawnika, o których mowa w art. 340 oraz art. 406 k.s.h. W przypadku użytkownika akcji większość przedstawicieli doktryny opowiada się za uznaniem, że przysługuje mu prawo do informacji, jako element uprawnienia do używania praw akcyjnych (m.in. A. Opalski, op. cit., W. Popiołek, op. cit., A. Szumański [w]: S. Sołtysiński i in., Komentarz KSH, t. 3, Warszawa 2013, s. 1544). Takie stanowisko znajduje oparcie w regulacji art. 252 w zw. z art. 265 k.c. – rzecz można obciążyć prawem używania i pobierania pożytków a przepisy o użytkowaniu rzeczy stosuje się odpowiednio do użytkowania praw, w tym akcji.

Zobacz serwis: Prawo dla firm