Podatek u źródła

Dokonując wypłat należności licencyjnych bądź dywidend podmiotowi zagranicznemu, przedsiębiorstwo musi pobrać zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat w dniu ich dokonania, jako płatnik.

Podatek u źródła jest nakładany na następujące dochody obcych rezydentów, wynikające z:

• praw autorskich i praw pokrewnych, odsetek oraz praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, jak również ze sprzedaży tych praw. Ponadto należy pamiętać, że podatek u źródła nakładany jest na należności za udostępnianie tajemnicy receptury bądź procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub też prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, z uwzględnieniem środków transportu, urządzeń handlowych lub naukowych. Podatek u źródła dotyczy także know-how, czyli informacji związanych ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej. Obowiązująca stawka podatku w tej grupie według prawa polskiego to 20%;

• tytułu świadczeń księgowych, doradczych, usług prawnych, reklamowych czy badania rynku oraz przetwarzania danych, według stawki 20%;

• opłat wynikających ze świadczonych usług w obrębie działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej, które są wykonywane przez osoby prawne posiadające siedzibę za granicą, organizowane natomiast przez osoby prawne lub fizyczne prowadzące działalność w zakresie imprez artystycznych czy rozrywkowych na terytorium Polski, również według stawki 20%.

Przykład

Przedsiębiorstwo XYZ, którego siedziba znajduje się w Danii, zawarła umowę ze spółkami mającymi siedzibę na terenie Polski. Przedmiotem umowy jest oprogramowanie księgowe. Program dostarczony do spółki X, będzie wdrażany u klientów tego przedsiębiorstwa. Program dostarczony do firmy Z będzie użytkowany tylko na potrzeby wewnętrzne tego przedsiębiorstwa.

Dzięki zawartej umowie przedsiębiorstwo XYZ osiągnie na terytorium Polski następujące przychody:

• Na podstawie umowy zawartej z przedsiębiorstwem X z tytułu należności licencyjnych. Przychody podlegają opodatkowaniu podatkiem u źródła w Polsce, ponieważ przedsiębiorstwo X nabywa prawo do dystrybucji oprogramowania.

• Na podstawie umowy zawartej z przedsiębiorstwem Z z tytułu zysków przedsiębiorstw. Przychody podlegają opodatkowaniu w Danii, ponieważ przedsiębiorstwo Z nabywa prawo jedynie do użytkowania oprogramowania.

Opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem u źródła wymaga uwzględnienia w codziennej działalności przedsiębiorstwa, przepisów odnoszących się do umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Przykład

Przedsiębiorstwo zagraniczne udzieliło odpłatnej licencji na korzystanie z programu komputerowego firmie w Polsce. Tym samym przedsiębiorstwo zagraniczne osiąga przychód na terenie Polski. W celu opodatkowania tego dochodu, licencjodawca musiałby zostać opodatkowany w Polsce na zasadach ogólnych.

Istota umowy mająca na celu zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu ma za zadanie wyznaczenie zakresu jurysdykcji podatkowej państw. Państwa stanowią strony umowy i poprzez rozgraniczenie roszczeń państw do opodatkowania określonych źródeł przychodów można uniknąć międzynarodowego podwójnego opodatkowania. Tak więc umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania mają na celu wyeliminowanie sytuacji kolizyjnych pomiędzy dwiema siedzibami (występują dwa państwa rezydencji) oraz pomiędzy siedzibą a źródłem dochodu.

Mechanizm poboru podatku u źródła

Mechanizm poboru podatku u źródła najczęściej sprowadza się do odliczenia stawki podatku w momencie regulowania należności. W Polsce podatek ten pobierany jest w wysokości 20%. Stawka podatku u źródła może zostać obniżona w przypadku wystąpienia dwóch poniższych czynników:

1. Na mocy umowy dotyczącej unikania podwójnego opodatkowania zawartej z danym państwem. W tym przypadku, aby móc zastosować stawkę obniżoną, wymagane jest przedstawienie przez odbiorcę płatności certyfikatu rezydencji. Certyfikat rezydencji to dokument wystawiony przez urząd skarbowy potwierdzający, że przedsiębiorstwo jest rezydentem podatkowym innego państwa.

2. Na mocy Dyrektywy Interest - Royalties - stawka wynosi 5% i ma zastosowanie w przypadku wypłat odbywających się pomiędzy spółką-matką a spółką-córką bądź spółkami-siostrami. W tym przypadku certyfikat rezydencji jest również niezbędny.

Definicja rezydencji podatkowej

Postanowienia umowy międzynarodowej w zakresie poboru podatku u źródła mają pierwszeństwo przed polskimi prawnymi uregulowaniami podatkowymi. Dlatego też podatek ten należy pobrać według przepisów umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w przypadku, gdy podatek u źródła jest pobierany od podatnika, który jest rezydentem danego kraju.

Rezydencja podatkowa to nic innego jak miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. W przypadku, gdy przedsiębiorstwo posiada siedzibę w obu państwach, które zawarły między sobą umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, przyjmuje się, że jego siedziba znajduje się w tym państwie, gdzie ma miejsce jego faktyczny zarząd, czyli miejsce, w którym zwykle podejmowane są kluczowe decyzje dla danej firmy, niezbędne w codziennej działalności gospodarczej. Warto zapamiętać, że w niektórych przypadkach pomocne może okazać się miejsce rejestracji spółki.

Przykład

Przedsiębiorstwo Y zostało zarejestrowane na terytorium Polski, jednak osoby zarządzające firmą zamieszkują w Dani. Prowadzą sprawy dotyczące codziennej działalności spółki, przebywając w Polsce i w Danii. Nie ma możliwości, by stwierdzić, na terytorium którego kraju jest podejmowana większa część ważnych dla przedsiębiorstwa decyzji. Biorąc pod uwagę kryterium rejestracji na terytorium Polski, można powiedzieć, że miejsce faktycznego zarządu ma miejsce w Polsce.

 

Certyfikat rezydencji podatkowej - co to takiego?

W celu zastosowania przepisów umowy międzynarodowej, odbiorca należności musi przedstawić certyfikat rezydencji podatkowej. Certyfikat rezydencji podatkowej to zaświadczenie wydane przez właściwy organ podatkowy kraju odbiorcy należności, w którym potwierdzona jest siedziba przedsiębiorstwa dla celów podatkowych. Tak więc certyfikat potwierdza, że dochody odbiorcy należności podlegają opodatkowaniu w określonym kraju, w którym znajduje się siedziba przedsiębiorstwa. Dokonanie wypłaty bez pobrania podatku u źródła jest zasadniczo niemożliwe bez uzyskania certyfikatu rezydencji podatkowej . Najważniejszym zadaniem, które spełnia certyfikat rezydencji podatkowej, jest funkcja dokumentacyjna. Istota certyfikatu sprowadza się do potwierdzenia, że dana jednostka jest rezydentem państwa, które wydaje certyfikat. Ustalenie rezydencji podatkowej jest istotnym elementem, ponieważ decyduje o podleganiu obowiązkowi podatkowemu.

Nie istnieją opracowane wymogi formalne, jakie powinny być spełnione przez certyfikat rezydencji. Jednak bazując na obowiązujących przepisach, można wyróżnić dwa podstawowe elementy, które powinny być spełnione przez certyfikat rezydencji:

1. Każdy certyfikat rezydencji musi zostać wydany przez właściwe organy administracji podatkowej.

2. Dokument ten musi określać miejsce rezydencji podatkowej przedsiębiorstwa, dla którego został wydany.

Powyższe warunki muszą być spełnione, by certyfikat rezydencji został uznany za prawomocny dokument. Takie zaświadczenie wydaje każdy kraj, który podpisał umowę w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu. Certyfikatu nie można zastąpić zaświadczeniem o siedzibie dla celów podatku od wartości dodanej VAT. Za certyfikat rezydencji nie może być również uznany wyciąg lub odpis z rejestru przedsiębiorców. Warto zapamiętać, że certyfikat rezydencji podatkowej może być przedstawiony w formie elektronicznej, jednak musi być podpisany podpisem elektronicznym.

Płatnik musi posiadać oryginał certyfikatu podmiotu, na rzecz którego dokonywana jest wypłata. Oryginał może być zastąpiony jedynie kopią poświadczoną przez notariusza za zgodność z oryginałem. Jest to sytuacja uciążliwa, ponieważ przepisy podatkowe niektórych państw ograniczają liczbę certyfikatów, które może otrzymać podatnik w ciągu roku.

Przedsiębiorstwa muszą także pamiętać o aktualności certyfikatu, ponieważ dokument ten jest wydawany na podstawie stanu rzeczywistego, który występuje w dniu jego wydania. W związku z tym może pojawić się możliwość, że stan faktyczny zmieni się w okresie pomiędzy wydaniem certyfikatu a wypłatą należności.

W zasadzie płatnik powinien posiadać certyfikat rezydencji w momencie regulowania należności, ponieważ to rozwiązanie jest dla niego najbezpieczniejsze.

W przypadku braku zawartej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania z krajem rezydencji podatkowej kontrahenta polskiego przedsiębiorstwa podatek u źródła należy bezwzględnie pobrać.

***

Pobieranie podatku u źródła jest powszechnym mechanizmem. Wiele usług doradczych, księgowych czy reklamowych ze względu na integrację gospodarczą jest świadczonych przez przedsiębiorstwa zagraniczne, ale mogą być opodatkowane w Polsce. W związku z tym pojawiają się dodatkowe obowiązki do wypełnienia.

Rys. Idea podatku u źródła

Tekst Jacek Folga

kontroler branży FMCG