REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Mobbing czyli co? Odpowiedzialność pracodawcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Anna Wolińska-Uchman
Tomasz Berezowski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Do podstawowych obowiązków pracodawcy należy stworzenie warunków pracy wolnych od mobbingu. Zaniechanie powyższego obowiązku skutkować będzie odpowiedzialnością zatrudniającego. Nie każde jednak zachowanie, nawet jeśli narusza dobra osobiste pracownika i w jego przekonaniu jest krzywdzące, wyczerpuje znamiona mobbingu.

 

REKLAMA

REKLAMA

Do stwierdzenia mobbingu nie jest wymagane wykazanie umyślnego zamiaru wywołania rozstroju zdrowia u pracownika poddanego temu zakazanemu zachowaniu się. Oznacza to, że za mobbing mogą być uznane wszelkie bezprawne, także nieumyślne, działania lub zachowania osoby mobbingującej dotyczące lub skierowane przeciwko pracownikowi, które wyczerpują ustawowe znamiona mobbingu, a w szczególności wywołały rozstrój zdrowia u pracownika (por. wyrok SN z 16 marca 2010 r., I PK 203/09).

 

W doktrynie można się także spotkać z poglądem, że z mobbingiem będziemy mieli do czynienia także wówczas, gdy działania pracodawcy będą mieścić się w granicach jego ustawowych uprawnień, jeżeli będą polegały na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika*. Nawet jeśli działanie nie narusza innych przepisów, to konieczne jest wystąpienie nagannego zachowania lub działania naruszającego zasady współżycia społecznego.

REKLAMA

 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Każdy przypadek powinien być oceniony indywidualnie i uwzględniać specyfikę danego przypadku. Nie ma stworzonego sztywnego schematu, pod który można by dokonać subsumcji w celu ustalenia, czy dane zachowanie wyczerpuje znamiona mobbingu.

 

W orzecznictwie spotkać się jednak można z poglądem, że w celu uznania danego zachowania za mobbing należy stworzyć obiektywny wzorzec „ofiary rozsądnej”, co pozwoli wyeliminować z zakresu mobbingu przypadki wynikające z nadmiernej wrażliwości pracownika bądź braku takiej wrażliwości (wyrok SA w Poznaniu, sygn. akt III APa 60/05).

 

Ponadto przy ocenie danego zachowania pod kątem mobbingu należy kierować się czynnikami ocenianymi według miar obiektywnych, a nie według subiektywnej oceny pracownika. Ocena, czy nastąpiło nękanie i zastraszanie zatrudnionego oraz czy działania te miały na celu i mogły lub doprowadziły do zaniżonej oceny jego przydatności zawodowej, do poniżenia, ośmieszenia, izolacji bądź wyeliminowania z zespołu współpracowników, opierać się musi na obiektywnych kryteriach.

 

Powyższy wyrok zapadł w stanie faktycznym, gdzie izolacja zatrudnionego w grupie współpracowników była reakcją na jego naganne zachowania w stosunku do nich. Sąd orzekł, że nie ma podstaw, aby działaniom polegającym na unikaniu kontaktów z takim pracownikiem przypisywać znamiona mobbingu.

 

Mobber, czyli kto?

 

Pojęcie mobbingu określone w art. 943 § 2 Kodeksu pracy znajduje zastosowanie do działań lub zachowań dotyczących lub skierowanych przeciwko pracownikowi. Zatem mobberem może być pracodawca, osoba działająca w jego imieniu, inny pracownik lub współpracownik. Należy jednak pamiętać, że bez względu na to, kto jest mobberem, prawne konsekwencje mobbingu poniesie wyłącznie pracodawca.

 

Mobbingowanym może być osoba świadcząca pracę na podstawie stosunku pracy. Kodeks pracy nie obejmuje natomiast zachowań dotyczących lub skierowanych przeciwko osobom świadczącym pracę na innej podstawie prawnej. Z zakresu omawianego przepisu wyłączone są także działania i zachowania skierowane przeciwko osobom fizycznym posiadającym status pracodawcy.

 

Obowiązek pracodawcy

 

Przepisy Kodeksu pracy nakładają na pracodawcę obowiązek przeciwdziałania mobbingowi. Może on pociągnąć do odpowiedzialności porządkowej, wypowiedzieć umowę o pracę lub rozwiązać umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia.

 

Nie tylko art. 943 § 1 k.p. nakłada na pracodawcę konkretne obowiązki z tego zakresu, lecz także m.in. art. 94 pkt 10 k.p., nakładający na pracodawcę zobowiązanie do wpływania na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego. Zachowań wyczerpujących znamiona mobbingu nie da się oceniać w oderwaniu od zasad współżycia społecznego czy norm moralnych. Działanie polegające na poniżaniu, zastraszaniu, ośmieszaniu itp. działaniach nigdy nie będzie obojętne z punktu widzenia tych zasad.

 

Obowiązek pracodawcy przeciwdziałania mobbingowi wynika także z art. 111 k.p., na podstawie którego pracodawca ma szanować godność i inne dobra osobiste pracownika.

 

Tolerowanie zachowania mobbingowego naruszać będzie także zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Naruszenie zaś przez pracodawcę tych zasad jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika.

 

Zadośćuczynienie

 

Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Osoba, która wskutek mobbingu rozwiązała umowę o pracę, ma prawo dochodzić od zarządzającego odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

 

Obowiązek zapłaty zadośćuczynienia powstanie jedynie wtedy, gdy pracownik wskutek mobbingu doznał rozstroju zdrowia (kwalifikowanego w kategoriach medycznych). Nie jest wystarczające wykazanie następstw w sferze psychicznej poszkodowanego, takich jak uczucie smutku, przygnębienia, żalu i innych negatywnych emocji czy też - jak stanowi art. 448 k.c. - naruszenia dobra osobistego. Dlatego roszczenie ofiary mobbingu o zadośćuczynienie krzywdzie na podstawie art. 943 § 3 k.p. aktualizuje się wyłącznie, gdy zostanie udowodniony skutek w postaci rozstroju zdrowia. Zadośćuczynienie ma za zadanie skompensować majątkowe i niemajątkowe skutki krzywdy.

 

Mimo że mobbing jest wykroczeniem przeciwko prawu pracy, w orzecznictwie SN uznano, że nie ma przeszkód, a wręcz wskazane jest, aby przy zasądzaniu odpowiednich kwot tytułem zadośćuczynienia sądy pracy kierowały się zasadami i kryteriami wypracowanymi w judykaturze sądów cywilnych przy ustalaniu odpowiednich sum tytułem zadośćuczynienia zasądzanych na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego (wyrok SN z 29 marca 2007 r., II PK 228/06).

 

Anna Wolińska-Uchman

Autorka jest absolwentką Wydziału Prawa i Administracji na UMCS. Posiada tytuł radcy prawnego. Prowadzi własną kancelarię radcy prawnego. Specjalizuje się w prawie pracy, prawie prasowym, autorskim, prawie gospodarczym.


Tomasz Berezowski

Autor jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji na UMCS. Sędzia Sądu Rejonowego w Rzeszowie.

 

O odszkodowaniach związanych z mobbingiem czytaj w artykule "Przemoc niefizyczna. Przeciwdziałanie mobbingowi - obowiązek i odpowiedzialność pracodawcy"  Personel i Zarządzanie nr 5/2011

 

 

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Personel i Zarządzanie

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stażysta w firmie na zupełnie nowych zasadach. 7 najważniejszych założeń planowanych zmian

Stażyści będą otrzymywali określone wynagrodzenie, a pracodawcy będą musieli podpisywać z nimi umowy. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło założenia projektu nowej ustawy.

Polska jednym z najbardziej atrakcyjnych kierunków inwestycyjnych w Europie

Globalna relokacja kosztów zmienia mapę biznesu, ale w Europie Środkowej Polska nadal pozostaje jednym z najpewniejszych punktów odniesienia dla firm szukających balansu między ceną a bezpieczeństwem.

Ekspert BCC o wysokości minimalnego wynagrodzenia w 2026 r.: „po raz pierwszy od wielu lat (rząd) pozwolił zadziałać algorytmowi wpisanemu w ustawę”. W ocenie eksperta, jest to ulga dla pracodawców

Od stycznia 2026 r. wzrośnie zarówno płaca minimalna, jak i minimalna stawka godzinowa. Rząd przyjął w tej sprawie rozporządzenie. Rozporządzenie z 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 r. zostało ogłoszone w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej.

Zamknięcie granicy z Białorusią 2025 a siła wyższa w kontraktach handlowych. Konsekwencje dla biznesu

Czy zamknięcie granicy z Białorusią w 2025 roku to trzęsienie ziemi w kontraktach handlowych i biznesie? Nie. To test zarządzania ryzykiem kontraktowym w łańcuchu dostaw. Czy można powołać się na siłę wyższą?

REKLAMA

Dłuższy okres kontroli drogowej: nic się nie ukryje przed inspekcją? Jak firmy transportowe mogą uniknąć częstszych i wyższych kar?

Mija kilka miesięcy od wprowadzenia nowych zasad sprawdzania kierowców na drodze. Zmiana przepisów, wynikająca z pakietu mobilności, dwukrotnie wydłużyła okres kontroli drogowej: z 28 do 56 dni wstecz. Dla inspekcji transportowych w UE to znacznie rozszerzone możliwości nadzoru, dla przedsiębiorstw transportowych – szereg kolejnych wyzwań. Jak sobie radzić w zupełnie innej rzeczywistości kontrolnej, by unikać kar finansowych i innych poważnych konsekwencji?

Gdy przedsiębiorca jest w trudnej sytuacji, ZUS może przejąć wypłatę zasiłków

Brak płynności finansowej płatnika składek, który zatrudnia powyżej 20 osób, może utrudniać mu regulowanie świadczeń na rzecz pracowników. Takimi świadczeniami są zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński czy świadczenie rehabilitacyjne. W takiej sytuacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych może pomóc i przejąć wypłatę świadczeń. Potrzebny jest jednak wniosek płatnika lub ubezpieczonego.

Bezpłatny webinar: Czas na e-porządek w fakturach zakupowych

Zapanuj nad kosztami, przyspiesz pracę, zredukuj błędy. Obowiązkowy KseF przyspieszył procesy digitalizacji obiegu faktur. Wykorzystaj ten trend do kolejnych automatyzacji, również w obsłudze faktur przychodzących. Lepsza kontrola nad kosztami, eliminacja dokumentów papierowych i mniej pomyłek to mniej pracy dla finansów.

Pracodawcy będą musieli bardziej chronić pracowników przed upałami. Zmiany już od 1 stycznia 2027 r.

Dotychczas polskie prawo regulowało jedynie minimalne temperatury w miejscu pracy. Wkrótce może się to zmienić – rząd przygotował projekt przepisów wprowadzających limity także dla upałów. To odpowiedź na coraz częstsze fale wysokich temperatur w Polsce.

REKLAMA

Przywództwo to wspólna misja

Rozmowa z Piotrem Kolmasem, konsultantem biznesowym, i Sławomirem Faconem, dyrektorem odpowiedzialnym za rekrutację i rozwój pracowników w PLL LOT, autorami książki „The Team. Nowoczesne przywództwo Mission Command”, o koncepcji wywodzącej się z elitarnych sił specjalnych, która z powodzeniem sprawdza się w biznesie

Rośnie liczba donosów do skarbówki, ale tylko kilka procent informacji się potwierdza [DANE Z KAS]

Jak wynika z danych przekazanych przez 16 Izb Administracji Skarbowej, w I połowie br. liczba informacji sygnalnych, a więc tzw. donosów, skierowanych do jednostek KAS wyniosła 37,2 tys. Przy tym zestawienie nie jest pełne, bowiem nie zakończył się obowiązek sprawozdawczy urzędów skarbowych w tym zakresie. Zatem na chwilę obecną to o 4,2% więcej niż w analogicznym okresie 2024 roku, kiedy było ich 35,7 tys. Natomiast, zestawiając tegoroczne dane z tymi z I połowy 2023 roku, widać wzrost o 6%. Wówczas odnotowano 35,1 tys. takich przypadków. Poniżej omówienie dotychczasowych danych z Krajowej Administracji Skarbowej.

REKLAMA