REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Mobbing czyli co? Odpowiedzialność pracodawcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Anna Wolińska-Uchman
Tomasz Berezowski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Do podstawowych obowiązków pracodawcy należy stworzenie warunków pracy wolnych od mobbingu. Zaniechanie powyższego obowiązku skutkować będzie odpowiedzialnością zatrudniającego. Nie każde jednak zachowanie, nawet jeśli narusza dobra osobiste pracownika i w jego przekonaniu jest krzywdzące, wyczerpuje znamiona mobbingu.

 

REKLAMA

REKLAMA

Do stwierdzenia mobbingu nie jest wymagane wykazanie umyślnego zamiaru wywołania rozstroju zdrowia u pracownika poddanego temu zakazanemu zachowaniu się. Oznacza to, że za mobbing mogą być uznane wszelkie bezprawne, także nieumyślne, działania lub zachowania osoby mobbingującej dotyczące lub skierowane przeciwko pracownikowi, które wyczerpują ustawowe znamiona mobbingu, a w szczególności wywołały rozstrój zdrowia u pracownika (por. wyrok SN z 16 marca 2010 r., I PK 203/09).

 

W doktrynie można się także spotkać z poglądem, że z mobbingiem będziemy mieli do czynienia także wówczas, gdy działania pracodawcy będą mieścić się w granicach jego ustawowych uprawnień, jeżeli będą polegały na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika*. Nawet jeśli działanie nie narusza innych przepisów, to konieczne jest wystąpienie nagannego zachowania lub działania naruszającego zasady współżycia społecznego.

REKLAMA

 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Każdy przypadek powinien być oceniony indywidualnie i uwzględniać specyfikę danego przypadku. Nie ma stworzonego sztywnego schematu, pod który można by dokonać subsumcji w celu ustalenia, czy dane zachowanie wyczerpuje znamiona mobbingu.

 

W orzecznictwie spotkać się jednak można z poglądem, że w celu uznania danego zachowania za mobbing należy stworzyć obiektywny wzorzec „ofiary rozsądnej”, co pozwoli wyeliminować z zakresu mobbingu przypadki wynikające z nadmiernej wrażliwości pracownika bądź braku takiej wrażliwości (wyrok SA w Poznaniu, sygn. akt III APa 60/05).

 

Ponadto przy ocenie danego zachowania pod kątem mobbingu należy kierować się czynnikami ocenianymi według miar obiektywnych, a nie według subiektywnej oceny pracownika. Ocena, czy nastąpiło nękanie i zastraszanie zatrudnionego oraz czy działania te miały na celu i mogły lub doprowadziły do zaniżonej oceny jego przydatności zawodowej, do poniżenia, ośmieszenia, izolacji bądź wyeliminowania z zespołu współpracowników, opierać się musi na obiektywnych kryteriach.

 

Powyższy wyrok zapadł w stanie faktycznym, gdzie izolacja zatrudnionego w grupie współpracowników była reakcją na jego naganne zachowania w stosunku do nich. Sąd orzekł, że nie ma podstaw, aby działaniom polegającym na unikaniu kontaktów z takim pracownikiem przypisywać znamiona mobbingu.

 

Mobber, czyli kto?

 

Pojęcie mobbingu określone w art. 943 § 2 Kodeksu pracy znajduje zastosowanie do działań lub zachowań dotyczących lub skierowanych przeciwko pracownikowi. Zatem mobberem może być pracodawca, osoba działająca w jego imieniu, inny pracownik lub współpracownik. Należy jednak pamiętać, że bez względu na to, kto jest mobberem, prawne konsekwencje mobbingu poniesie wyłącznie pracodawca.

 

Mobbingowanym może być osoba świadcząca pracę na podstawie stosunku pracy. Kodeks pracy nie obejmuje natomiast zachowań dotyczących lub skierowanych przeciwko osobom świadczącym pracę na innej podstawie prawnej. Z zakresu omawianego przepisu wyłączone są także działania i zachowania skierowane przeciwko osobom fizycznym posiadającym status pracodawcy.

 

Obowiązek pracodawcy

 

Przepisy Kodeksu pracy nakładają na pracodawcę obowiązek przeciwdziałania mobbingowi. Może on pociągnąć do odpowiedzialności porządkowej, wypowiedzieć umowę o pracę lub rozwiązać umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia.

 

Nie tylko art. 943 § 1 k.p. nakłada na pracodawcę konkretne obowiązki z tego zakresu, lecz także m.in. art. 94 pkt 10 k.p., nakładający na pracodawcę zobowiązanie do wpływania na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego. Zachowań wyczerpujących znamiona mobbingu nie da się oceniać w oderwaniu od zasad współżycia społecznego czy norm moralnych. Działanie polegające na poniżaniu, zastraszaniu, ośmieszaniu itp. działaniach nigdy nie będzie obojętne z punktu widzenia tych zasad.

 

Obowiązek pracodawcy przeciwdziałania mobbingowi wynika także z art. 111 k.p., na podstawie którego pracodawca ma szanować godność i inne dobra osobiste pracownika.

 

Tolerowanie zachowania mobbingowego naruszać będzie także zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Naruszenie zaś przez pracodawcę tych zasad jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika.

 

Zadośćuczynienie

 

Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Osoba, która wskutek mobbingu rozwiązała umowę o pracę, ma prawo dochodzić od zarządzającego odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

 

Obowiązek zapłaty zadośćuczynienia powstanie jedynie wtedy, gdy pracownik wskutek mobbingu doznał rozstroju zdrowia (kwalifikowanego w kategoriach medycznych). Nie jest wystarczające wykazanie następstw w sferze psychicznej poszkodowanego, takich jak uczucie smutku, przygnębienia, żalu i innych negatywnych emocji czy też - jak stanowi art. 448 k.c. - naruszenia dobra osobistego. Dlatego roszczenie ofiary mobbingu o zadośćuczynienie krzywdzie na podstawie art. 943 § 3 k.p. aktualizuje się wyłącznie, gdy zostanie udowodniony skutek w postaci rozstroju zdrowia. Zadośćuczynienie ma za zadanie skompensować majątkowe i niemajątkowe skutki krzywdy.

 

Mimo że mobbing jest wykroczeniem przeciwko prawu pracy, w orzecznictwie SN uznano, że nie ma przeszkód, a wręcz wskazane jest, aby przy zasądzaniu odpowiednich kwot tytułem zadośćuczynienia sądy pracy kierowały się zasadami i kryteriami wypracowanymi w judykaturze sądów cywilnych przy ustalaniu odpowiednich sum tytułem zadośćuczynienia zasądzanych na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego (wyrok SN z 29 marca 2007 r., II PK 228/06).

 

Anna Wolińska-Uchman

Autorka jest absolwentką Wydziału Prawa i Administracji na UMCS. Posiada tytuł radcy prawnego. Prowadzi własną kancelarię radcy prawnego. Specjalizuje się w prawie pracy, prawie prasowym, autorskim, prawie gospodarczym.


Tomasz Berezowski

Autor jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji na UMCS. Sędzia Sądu Rejonowego w Rzeszowie.

 

O odszkodowaniach związanych z mobbingiem czytaj w artykule "Przemoc niefizyczna. Przeciwdziałanie mobbingowi - obowiązek i odpowiedzialność pracodawcy"  Personel i Zarządzanie nr 5/2011

 

 

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Personel i Zarządzanie

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przywództwo to wspólna misja

Rozmowa z Piotrem Kolmasem, konsultantem biznesowym, i Sławomirem Faconem, dyrektorem odpowiedzialnym za rekrutację i rozwój pracowników w PLL LOT, autorami książki „The Team. Nowoczesne przywództwo Mission Command”, o koncepcji wywodzącej się z elitarnych sił specjalnych, która z powodzeniem sprawdza się w biznesie

Rośnie liczba donosów do skarbówki, ale tylko kilka procent informacji się potwierdza [DANE Z KAS]

Jak wynika z danych przekazanych przez 16 Izb Administracji Skarbowej, w I połowie br. liczba informacji sygnalnych, a więc tzw. donosów, skierowanych do jednostek KAS wyniosła 37,2 tys. Przy tym zestawienie nie jest pełne, bowiem nie zakończył się obowiązek sprawozdawczy urzędów skarbowych w tym zakresie. Zatem na chwilę obecną to o 4,2% więcej niż w analogicznym okresie 2024 roku, kiedy było ich 35,7 tys. Natomiast, zestawiając tegoroczne dane z tymi z I połowy 2023 roku, widać wzrost o 6%. Wówczas odnotowano 35,1 tys. takich przypadków. Poniżej omówienie dotychczasowych danych z Krajowej Administracji Skarbowej.

Wygoda, bezpieczeństwo, prestiż – trzy filary nowoczesnego biznesu

Cyfryzacja, zielona transformacja i konieczność reagowania na coraz szybsze zmiany rynkowe sprawiają, że współczesnym firmom potrzebne są nie tylko tradycyjne narzędzia finansowe. Przedsiębiorcy oczekują nowoczesnych rozwiązań, które usprawnią zarządzanie biznesem, oszczędzą czas i zminimalizują ryzyko. Bank BNP Paribas odpowiada na te potrzeby, oferując innowacyjne pakiety rachunków oraz prestiżową kartę Mastercard Business World Elite. To narzędzia, które pomagają firmom z różnych branż - od e-commerce, przez usługi i budownictwo, aż po handel międzynarodowy - zachować stabilność i skutecznie rozwijać biznes.

Webinar: Architekci zmiany

Jak dobrać zespół, który skutecznie przeprowadzi transformację?

REKLAMA

Ponad 156 mln zł na zagraniczną ekspansję firm! PARP ogłasza wyniki naboru "Promocja marki innowacyjnych MŚP"

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) opublikowała wyniki naboru w konkursie „Promocja marki innowacyjnych MŚP”, realizowanym w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). Wsparcie trafi do 183 projektów na łączną kwotę ponad 156 mln zł, które pomogą polskim przedsiębiorstwom w promocji produktów i usług na rynkach międzynarodowych.

Kim jest rzecznik patentowy i jak wspiera przedsiębiorców?

Do 5 września trwa nabór na aplikację rzecznikowską. To ścieżka kariery m.in. dla absolwentów kierunków prawniczych, technicznych i ścisłych. Problem w tym, że wielu studentów nie ma świadomości, że taki zawód zaufania publicznego istnieje i jaka jest jego rola. W Polsce jest dziś 1 tys. rzeczników patentowych.

Weto prezydenta dla ustawy wiatrakowej a weto dla ustawy o deregulacji w energetyce

Jakie znaczenie ma weto prezydenta dla ustawy wiatrakowej? Najbardziej poszkodowani są mieszkańcy posiadający domy w bezpośrednim sąsiedztwie farm wiatrowych. Mieli otrzymać nawet do 20 tys. zł do podziału dla mieszkańców posiadających nieruchomości w promieniu 1 km od turbiny. Natomiast bardziej problematyczne dla rozwoju OZE jest weto dla Ustawy o deregulacji w energetyce.

Poławianie pereł. W jaki sposób łączyć technologię z autentycznością, by pozyskiwać jak najlepszych kandydatów?

Wyobraź sobie świat, w którym rekrutacja to już nie tylko „polowanie” na talenty, lecz dynamiczny ekosystem przewidywania i kreowania przyszłości organizacji. To scena, na której algorytmy AI nie tylko analizują CV, ale z chirurgiczną precyzją tropią osoby, które za moment zmienią rolę. Czy rekruterzy są gotowi na to, by wykorzystać potencjał AI mądrze, z korzyścią zarówno dla firmy, jak i kandydata?

REKLAMA

Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności oraz Spółka Specjalnego Przeznaczenia. Ważne zmiany dla polskiej gospodarki i przedsiębiorców [PROJEKT]

W obliczu dynamicznych zmian geopolitycznych i rosnących zagrożeń dla stabilności europejskiej, Polska podejmuje zdecydowane kroki w kierunku wzmocnienia swojej odporności. Jednym z najważniejszych elementów tej strategii jest powołanie Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności – inicjatywy, która nie tylko odpowiada na wymogi Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), ale także stanowi istotny element w budowaniu nowoczesnej, bezpiecznej i innowacyjnej gospodarki.

Dlaczego warto posiadać konto bankowe za granicą?

Wielu przedsiębiorców w Polsce skupia się na bieżącym prowadzeniu biznesu, dbając o sprzedaż, marketing czy rozwój produktów. Jednak nie zawsze równie dużą wagę przykładają do kwestii związanych z bezpieczeństwem finansowym firmy. W praktyce to właśnie sprawy bankowe i podatkowe mogą przesądzić o stabilności przedsiębiorstwa, a nawet o jego być albo nie być.

REKLAMA