REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wypowiedzenie zmieniające czy porozumienie zmieniające

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Przedwojska
Ewa Przedwojska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Kryzys gospodarczy wymusza na pracodawcach redukcję kosztów prowadzenia działalności m.in. przez zmianę warunków pracy lub płacy. Można wtedy skorzystać z 2 trybów wprowadzenia zmian – wypowiedzenia lub porozumienia zmieniającego.

REKLAMA

Porozumienie nie jest wymienione wprost w przepisach prawa pracy, gdyż wywodzi się z zasady swobody umów - jednej z zasad Kodeksu cywilnego. Jest dwustronną czynnością prawną, która obejmuje zgodne oświadczenie woli stron - pracodawcy i pracownika. Z inicjatywą zmian warunków pracy lub płacy mogą więc wystąpić obie strony, a do zmiany dojdzie wyłącznie na podstawie zgodnej woli obu stron. Brak zgody którejkolwiek z nich uniemożliwia wprowadzenie zmian do stosunku pracy w tym trybie.

REKLAMA

Natomiast wypowiedzenie zmieniające jest jednostronną czynnością prawną pracodawcy, zmierzającą do zmiany dotychczasowych warunków pracy lub płacy po upływie okresu wypowiedzenia (art. 42 k.p.). Inicjatywa leży więc wyłącznie po stronie pracodawcy. Pracownik ma jedynie możliwość przyjęcia zaproponowanych warunków bądź ich odrzucenia. Przyjęcie przez pracownika nowych warunków może nastąpić przez złożenie, przed upływem połowy okresu wypowiedzenia, oświadczenia o ich przyjęciu bądź w sposób milczący, co będzie równoznaczne z ich przyjęciem (art. 42 § 3 k.p.).

Odmowa przyjęcia warunków przez jedną ze stron

REKLAMA

W przypadku porozumienia zmieniającego żadna ze stron nie ma obowiązku zaakceptowania warunków zaproponowanych przez drugą stronę i może odmówić ich przyjęcia. Jeżeli na nowe warunki nie wyrazi zgody pracodawca, pracownikowi pozostaje pogodzić się ze starymi warunkami. Jeżeli na zmianę warunków zatrudnienia nie wyrazi zgody pracownik, pracodawca może zastosować tryb wypowiedzenia zmieniającego.

W razie odmowy przyjęcia warunków proponowanych przez pracodawcę w wypowiedzeniu zmieniającym przekształci się ono w wypowiedzenie definitywne i po upływie okresu wypowiedzenia umowa o pracę rozwiąże się (art. 42 § 3 k.p.). Zdaniem Sądu Najwyższego na złożenie oświadczenia o odmowie pracownik ma czas do upływu połowy wskazanego okresu wypowiedzenia (bądź do końca okresu wypowiedzenia, jeżeli nie został należycie pouczony, co do terminu złożenia oświadczenia o odmowie). Rozwiązanie umowy w tym trybie pociąga za sobą wszystkie skutki rozwiązania dokonanego przez pracodawcę (wyrok SN z 22 maja 1975 r., I PRN 9/75).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Co można zmienić

Zakres zmian, które mogą być przedmiotem porozumienia zmieniającego, jest właściwie nieograniczony. Jedyną barierą jest to, że jego postanowienia nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż te wynikające z prawa pracy (art. 18 § 1 i 2 k.p.). W pozostałych przypadkach można w tym trybie wprowadzać zmiany zarówno poprawiające, jak i pogorszające warunki pracy lub płacy. Jednak w przypadku pogorszenia sytuacji pracownika pracodawca musi się liczyć z możliwością odmowy przyjęcia jego warunków.

Przepisy dotyczące wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 § 1-3 k.p.) nie określają, czy pracodawca musi z tego trybu skorzystać w każdej sytuacji, czy tylko w razie zmiany warunków zatrudnienia na niekorzyść pracownika. Na pewno wypowiedzenie zmieniające będzie konieczne wtedy, gdy pracownik nie zgadza się na porozumienie, a przedmiotem zmiany będą istotne warunki umowy o pracę, takie jak: rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, wymiar czasu pracy czy wynagrodzenie pracownika. Bez wypowiedzenia zmieniającego można zatem zmienić np. system, rozkład czasu pracy i nazwę stanowiska przy zachowaniu innych warunków pracy i płacy. Wypowiedzenie zmieniające będzie jednak wymagane, jeśli strony umowy o pracę uznają za istotny inny element niż wymienione w art. 29 k.p., np. zadaniowy czas pracy lub nazwa stanowiska, która ma istotny wpływ na jego prestiż.

WAŻNE!

Wypowiedzeniem zmieniającym nie wolno zmieniać rodzaju umowy o pracę na czas nieokreślony na umowę na czas określony (uchwała SN z 28 kwietnia 1994 r., I PZP 52/93). Zmiany takiej można dokonać porozumieniem zmieniającym.

Wypowiedzenie zmieniające można zastosować tylko do umów o pracę, które podlegają wypowiedzeniu, a więc umowy o pracę na czas nieokreślony, na okres próbny oraz na czas określony, jeśli strony umowy przewidziały dopuszczalność jej wypowiedzenia (art. 32 i 33 k.p.). Natomiast porozumieniem zmieniającym można zmienić warunki wynikające ze wszystkich stosunków pracy.

Wymogi formalne

Wypowiedzenie zmieniające musi być zawarte na piśmie i powinno zawierać:

• oświadczenie woli pracodawcy (wypowiedzenie dotychczasowych i propozycję nowych warunków pracy),

• uzasadnienie (dot. umowy na czas nieokreślony),

• informację o przysługującym pracownikowi prawie odrzucenia zaproponowanych warunków,

• pouczenie o możliwości i terminie wniesienia odwołania do sądu pracy.

Zmiany w tym trybie wchodzą w życie po upływie terminu wypowiedzenia, zależnego od rodzaju umowy o pracę bądź stażu pracy u danego pracodawcy (art. 33, 331, 34 i 36 k.p.).

Ponadto do wypowiedzenia zmieniającego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące wypowiedzenia definitywnego (art. 42 § 1 k.p.). Oznacza to, że pracodawca ma obowiązek konsultacji zamiaru wypowiedzenia z organizacją związkową wraz z podaniem jej przyczyny (art. 38 k.p.) lub udzielenia dni wolnych na poszukiwanie pracy (art. 37 k.p.) pracownikowi odmawiającemu przyjęcia nowych warunków. W przypadku porozumienia zmieniającego nie ma tylu wymogów formalnych. Powinno ono dokładnie określać, jakie warunki zatrudnienia ulegają zmianie. Każda zmiana warunków umowy o pracę, a więc również dokonywana w drodze porozumienia zmieniającego, wymaga formy pisemnej (art. 29 § 4 k.p.). Musi ono zostać podpisane przez pracodawcę i pracownika. W porozumieniu należy też wskazać dokładną datę obowiązywania nowych warunków umowy. W razie braku takiego terminu zmiana umowy następuje automatycznie z chwilą zawarcia porozumienia.

Środki odwoławcze

Od wypowiedzenia zmieniającego pracownik może odwołać się do sądu pracy w terminie 7 dni o dnia jego otrzymania. W razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia zmieniającego może domagać się uznania go za bezskuteczne, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowania (art. 45 k.p.).

Od porozumienia zmieniającego nie ma odwołania do sądu pracy. Żadna ze stron nie może wycofać się z podpisanej umowy, chyba że odwołanie oświadczenia woli nastąpi jednocześnie z oświadczeniem o porozumieniu lub wcześniej (art. 61 k.c.). Ewentualnie możliwe jest powołanie się na się na wady oświadczenia woli (art. 62-68 k.c.).

Ewa Przedwojska

asystent sędziego Sądu Najwyższego

Podstawa prawna:

• art. 18, 29, 32, 33, 331, 34 36, 37, 38, 42 Kodeksu pracy,

• art. 61-68 Kodeksu cywilnego,

• orzecznictwo Sądu Najwyższego:

- wyrok z 22 maja 1975 r. (I PRN 9/75, OSNC 1976/3/51),

- uchwała z 28 kwietnia 1994 r. (I PZP 52/93, OSNP 1994/11/169).

 

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rząd opóźnia obowiązek raportowania ESG. Raportowanie dopiero od 2028 i 2029 r. [projekt ustawy przyjęty przez Radę Ministrów]

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy odraczający o dwa lata obowiązek raportowania ESG dla firm. Nowe przepisy mają ograniczyć biurokratyczne obciążenia i dać przedsiębiorcom więcej czasu na dostosowanie się do unijnych regulacji.

Jak założyć klub fitness lub siłownię? [Poradnik eksperta]

Obecnie w Polsce działa ponad trzy tysiące siłowni i klubów fitness, z czego przeważająca większość funkcjonuje w ramach większych sieci. Dbanie o zdrowie i kondycję fizyczną stało się globalnym i nieprzemijającym trendem, co można zawdzięczać m.in. influencerom z branży fitness (trenerom i instruktorom).

Dlaczego Polacy nie ufają zagranicznym sklepom online? [Raport]

Zagraniczne firmy napotykają na poważną barierę na polskim rynku e-commerce – brak zaufania. Aż 2/3 Polaków unika zakupów w zagranicznych e-sklepach z obawy o zwroty, reklamacje i autentyczność produktów. Kluczową rolę w decyzjach zakupowych odgrywają opinie innych klientów. Pokonanie tej nieufności to klucz do sukcesu w polskim e-handlu.

Rząd podwyższy w 2026 r. płacę minimalną tylko o wskaźnik inflacji - przedsiębiorcy chwalą takie rozwiązanie, dlaczego

Płaca minimalna w 2026 roku wzrośnie o 140 złotych brutto do kwoty 4806 złotych. To mniejszy wzrost niż w minionych latach, ale przedsiębiorcy przyznają, że jest to kompromis pomiędzy możliwościami przedsiębiorców, a oczekiwaniami pracowników.

REKLAMA

Szczęście i spełnienie może iść w parze

Rozmowa z dr Mary E. Anderson, autorką książki „Radość osiągania” – o tym, jak być szczęśliwym wysoko efektywnym człowiekiem.

Ludzie wciąż listy piszą, ale polecone wysyłają głównie urzędy. Rynek pocztowy w Polsce ma się dobrze

Jednak główną siłą napędową pozostają wciąż usługi kurierskie, które odpowiadają za 73,3 proc. wartości rynku i 56,5 proc. jego wolumenu. Mimo dominacji tego segmentu, istotną rolę wciąż odgrywają przesyłki listowe.

Miód podrożeje, bo prawo wymaga zmiany etykiet na słoikach a to kosztuje

Równo za rok na sklepowych półkach pojawią się nowe etykiety miodu, wynikające z przyjętej unijnej dyrektywy. Wprowadzają one niepozorną, ale mogącą narobić sporo zamieszania zmianę. Jednocześnie nielegalny handel miodem rozwija się niemal bez nadzoru.

Rolnicy radzą sobie dużo lepiej z długami niż firmy przetwarzające plony ich pracy

Polska żywność ma się dobrze, ale kondycja finansowa branży już mniej. Sektor rolno-spożywczy musi oddać wierzycielom 760,6 mln zł, a wiarygodność płatnicza przetwórców i dostawców staje się coraz większym problemem. Nie dotyczy to rolników, którzy na ogół są wiarygodni finansowo.

REKLAMA

Małe firmy z dużymi obawami przed kolejnym wysokim wzrostem płacy minimalnej

Duże wzrosty płacy minimalnej w ostatnich latach hamują wzrost małych i średnich firm. Poza bezpośrednim obciążeniem kosztami pracowniczymi oznaczają dla przedsiębiorców skokowy wzrost koszt w postaci coraz wyższych składek ZUS.

Umowa z influencerem krok po kroku

Szybki rozwój marketingu internetowego otworzył przed markami i twórcami zupełnie nowe perspektywy współpracy. W dobie cyfrowej rewolucji, influencerzy stali się kluczowymi partnerami w promocji produktów i usług, oferując unikatowy sposób docierania do odbiorców (potencjalnych klientów marek). Współpraca z twórcami, choć niezwykle efektywna, wiąże się jednak z szeregiem wyzwań prawnych, które wymagają szczególnej uwagi. Odpowiednie uregulowanie wzajemnych praw i obowiązków jest fundamentem sukcesu i bezpieczeństwa obu stron, minimalizując ryzyko sporów i nieporozumień.

REKLAMA