Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wypowiedzenie zmieniające czy porozumienie zmieniające

Ewa Przedwojska
Ewa Przedwojska
inforCMS
Kryzys gospodarczy wymusza na pracodawcach redukcję kosztów prowadzenia działalności m.in. przez zmianę warunków pracy lub płacy. Można wtedy skorzystać z 2 trybów wprowadzenia zmian – wypowiedzenia lub porozumienia zmieniającego.

Porozumienie nie jest wymienione wprost w przepisach prawa pracy, gdyż wywodzi się z zasady swobody umów - jednej z zasad Kodeksu cywilnego. Jest dwustronną czynnością prawną, która obejmuje zgodne oświadczenie woli stron - pracodawcy i pracownika. Z inicjatywą zmian warunków pracy lub płacy mogą więc wystąpić obie strony, a do zmiany dojdzie wyłącznie na podstawie zgodnej woli obu stron. Brak zgody którejkolwiek z nich uniemożliwia wprowadzenie zmian do stosunku pracy w tym trybie.

Natomiast wypowiedzenie zmieniające jest jednostronną czynnością prawną pracodawcy, zmierzającą do zmiany dotychczasowych warunków pracy lub płacy po upływie okresu wypowiedzenia (art. 42 k.p.). Inicjatywa leży więc wyłącznie po stronie pracodawcy. Pracownik ma jedynie możliwość przyjęcia zaproponowanych warunków bądź ich odrzucenia. Przyjęcie przez pracownika nowych warunków może nastąpić przez złożenie, przed upływem połowy okresu wypowiedzenia, oświadczenia o ich przyjęciu bądź w sposób milczący, co będzie równoznaczne z ich przyjęciem (art. 42 § 3 k.p.).

Odmowa przyjęcia warunków przez jedną ze stron

W przypadku porozumienia zmieniającego żadna ze stron nie ma obowiązku zaakceptowania warunków zaproponowanych przez drugą stronę i może odmówić ich przyjęcia. Jeżeli na nowe warunki nie wyrazi zgody pracodawca, pracownikowi pozostaje pogodzić się ze starymi warunkami. Jeżeli na zmianę warunków zatrudnienia nie wyrazi zgody pracownik, pracodawca może zastosować tryb wypowiedzenia zmieniającego.

W razie odmowy przyjęcia warunków proponowanych przez pracodawcę w wypowiedzeniu zmieniającym przekształci się ono w wypowiedzenie definitywne i po upływie okresu wypowiedzenia umowa o pracę rozwiąże się (art. 42 § 3 k.p.). Zdaniem Sądu Najwyższego na złożenie oświadczenia o odmowie pracownik ma czas do upływu połowy wskazanego okresu wypowiedzenia (bądź do końca okresu wypowiedzenia, jeżeli nie został należycie pouczony, co do terminu złożenia oświadczenia o odmowie). Rozwiązanie umowy w tym trybie pociąga za sobą wszystkie skutki rozwiązania dokonanego przez pracodawcę (wyrok SN z 22 maja 1975 r., I PRN 9/75).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Co można zmienić

Zakres zmian, które mogą być przedmiotem porozumienia zmieniającego, jest właściwie nieograniczony. Jedyną barierą jest to, że jego postanowienia nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż te wynikające z prawa pracy (art. 18 § 1 i 2 k.p.). W pozostałych przypadkach można w tym trybie wprowadzać zmiany zarówno poprawiające, jak i pogorszające warunki pracy lub płacy. Jednak w przypadku pogorszenia sytuacji pracownika pracodawca musi się liczyć z możliwością odmowy przyjęcia jego warunków.

Przepisy dotyczące wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 § 1-3 k.p.) nie określają, czy pracodawca musi z tego trybu skorzystać w każdej sytuacji, czy tylko w razie zmiany warunków zatrudnienia na niekorzyść pracownika. Na pewno wypowiedzenie zmieniające będzie konieczne wtedy, gdy pracownik nie zgadza się na porozumienie, a przedmiotem zmiany będą istotne warunki umowy o pracę, takie jak: rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, wymiar czasu pracy czy wynagrodzenie pracownika. Bez wypowiedzenia zmieniającego można zatem zmienić np. system, rozkład czasu pracy i nazwę stanowiska przy zachowaniu innych warunków pracy i płacy. Wypowiedzenie zmieniające będzie jednak wymagane, jeśli strony umowy o pracę uznają za istotny inny element niż wymienione w art. 29 k.p., np. zadaniowy czas pracy lub nazwa stanowiska, która ma istotny wpływ na jego prestiż.

WAŻNE!

Wypowiedzeniem zmieniającym nie wolno zmieniać rodzaju umowy o pracę na czas nieokreślony na umowę na czas określony (uchwała SN z 28 kwietnia 1994 r., I PZP 52/93). Zmiany takiej można dokonać porozumieniem zmieniającym.

Wypowiedzenie zmieniające można zastosować tylko do umów o pracę, które podlegają wypowiedzeniu, a więc umowy o pracę na czas nieokreślony, na okres próbny oraz na czas określony, jeśli strony umowy przewidziały dopuszczalność jej wypowiedzenia (art. 32 i 33 k.p.). Natomiast porozumieniem zmieniającym można zmienić warunki wynikające ze wszystkich stosunków pracy.

Wymogi formalne

Wypowiedzenie zmieniające musi być zawarte na piśmie i powinno zawierać:

• oświadczenie woli pracodawcy (wypowiedzenie dotychczasowych i propozycję nowych warunków pracy),

• uzasadnienie (dot. umowy na czas nieokreślony),

• informację o przysługującym pracownikowi prawie odrzucenia zaproponowanych warunków,

• pouczenie o możliwości i terminie wniesienia odwołania do sądu pracy.

Zmiany w tym trybie wchodzą w życie po upływie terminu wypowiedzenia, zależnego od rodzaju umowy o pracę bądź stażu pracy u danego pracodawcy (art. 33, 331, 34 i 36 k.p.).

Ponadto do wypowiedzenia zmieniającego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące wypowiedzenia definitywnego (art. 42 § 1 k.p.). Oznacza to, że pracodawca ma obowiązek konsultacji zamiaru wypowiedzenia z organizacją związkową wraz z podaniem jej przyczyny (art. 38 k.p.) lub udzielenia dni wolnych na poszukiwanie pracy (art. 37 k.p.) pracownikowi odmawiającemu przyjęcia nowych warunków. W przypadku porozumienia zmieniającego nie ma tylu wymogów formalnych. Powinno ono dokładnie określać, jakie warunki zatrudnienia ulegają zmianie. Każda zmiana warunków umowy o pracę, a więc również dokonywana w drodze porozumienia zmieniającego, wymaga formy pisemnej (art. 29 § 4 k.p.). Musi ono zostać podpisane przez pracodawcę i pracownika. W porozumieniu należy też wskazać dokładną datę obowiązywania nowych warunków umowy. W razie braku takiego terminu zmiana umowy następuje automatycznie z chwilą zawarcia porozumienia.

Środki odwoławcze

Od wypowiedzenia zmieniającego pracownik może odwołać się do sądu pracy w terminie 7 dni o dnia jego otrzymania. W razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia zmieniającego może domagać się uznania go za bezskuteczne, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowania (art. 45 k.p.).

Od porozumienia zmieniającego nie ma odwołania do sądu pracy. Żadna ze stron nie może wycofać się z podpisanej umowy, chyba że odwołanie oświadczenia woli nastąpi jednocześnie z oświadczeniem o porozumieniu lub wcześniej (art. 61 k.c.). Ewentualnie możliwe jest powołanie się na się na wady oświadczenia woli (art. 62-68 k.c.).

Ewa Przedwojska

asystent sędziego Sądu Najwyższego

Podstawa prawna:

• art. 18, 29, 32, 33, 331, 34 36, 37, 38, 42 Kodeksu pracy,

• art. 61-68 Kodeksu cywilnego,

• orzecznictwo Sądu Najwyższego:

- wyrok z 22 maja 1975 r. (I PRN 9/75, OSNC 1976/3/51),

- uchwała z 28 kwietnia 1994 r. (I PZP 52/93, OSNP 1994/11/169).

 

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    DS 7 Rivoli E-Tense 4x4 300. Bo SUV może być... artystyczny!

    Czy DS 7 jest pretensjonalny? W żadnym razie! Czy jest nietuzinkowy? W stu procentach. A lifting jedynie podkreślił wartości tego rodzinnego SUV-a. Chociaż sprawdźcie na własne oczy.

    Test: DS 7 po liftingu. Wersja E-Tense 4x4 300 jest szybka jak... hot-hatch!

    Choć jest 5-osobowym SUV-em z 555-litrowym bagażnikiem, oferuje 300 koni i może jeździć... za darmo! A to dopiero początek ciekawostek dotyczących testowego przeze mnie DS 7 po liftingu w wersji E-Tense 4x4 300.

    Sejmowa komisja przeciw poprawkom do projektu zniesienia opłat za państwowe autostrady

    Sejmowa Komisja Infrastruktury nie poparła poprawek zgłoszonych podczas drugiego czytania do projektu dot. zniesienia opłat za państwowe autostrady. Jedna z nich miałby skutkować zdjęciem opłat ze wszystkich autostrad w Polsce.

    11. pakiet sankcji UE wobec Rosji w fazie uzgodnień technicznych

    11. pakiet sankcji UE wobec Rosji jest w fazie uzgodnień technicznych. W ciągu najbliższych dni powinien zostać przyjęty przez państwa członkowskie - mówi PAP ambasador Polski przy UE Andrzej Sadoś.

    Składniki masy upadłości. Co syndycy wystawiali na sprzedaż w 2022 r.?

    Od domów i mieszkań, poprzez samochody i komputery, aż po widelce, kilogramy posypki czekoladowej i drewniane wiaderka. Oto, jakie przedmioty zostały wystawione na sprzedaż przez syndyków w Krajowym Rejestrze Zadłużonych w 2022 r. pokazuje raport analityków MGBI.

    Jak smartfony ułatwiają życie mamom?

    75 proc. mam używa dziennika elektronicznego, by sprawdzać wyniki w nauce swojego dziecka. Co druga z nich robi to codziennie. Technologia pomaga także rodzicom najmłodszych. Co trzecia kobieta korzysta bądź korzystała z aplikacji monitorujących ciążę, a co piąta wykorzystuje smartfona do organizacji opieki nad dzieckiem. 

    Coraz więcej wniosków o założenie jednoosobowej działalności gospodarczej

    W pierwszym kwartale br. do rejestru CEIDG wpłynęło ponad 80 tys. wniosków dot. założenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Tym samym nastąpił wzrost o przeszło 6% rdr. A do tego zaobserwowano przewagę zakładanych JDG nad zamykanymi.

    Używane Audi A4 B8. Awarie, wady, ceny, opinie

    Używane Audi A4 to marzenie przeciętnego Polaka. Szczególnie gdy mówimy o generacji B8. Auta są przystępne cenowo. Tylko czy z technologicznego punktu widzenia nie stanowią zakupowej miny? Sprawdźmy, co psuje się w używanych sedanach i kombi z Niemiec.

    Rośnie świadomość polskich firm na temat faktoringu

    Ostatnie lata pokazały, że polscy przedsiębiorcy wiedzą o faktoringu coraz więcej i coraz częściej wybierają tę opcję. Jaka jest kondycja polskiego faktoringu i czy dzięki niemu polskie firmy unikną utraty płynności?

    Matura 2023: co o egzaminie mówią maturzyści?

    Jak uczniowie oceniają tegoroczną maturę? Które zadania sprawiły im najwięcej trudności? Z jakich pomocy korzystali, przygotowując się do egzaminu? 

    Coraz więcej prądu z małych OZE. Fotowoltaika najbardziej opłacalna

    Najszybciej rozwijają się niewielkie farmy solarne, które pod koniec ubiegłego roku osiągnęły moc 2,5 GW i wytworzyły 4,6 TWh energii elektrycznej. W 73 proc. została ona sprzedana.

    Pięć tanich chwytów hakerów – jak nie dać się nabrać

    Phishing był i jest najczęstszym cyberprzestępstwem internetowym. Potwierdza to również raport FBI. Zgodnie z nim liczba zgłoszonych przestępstw związanych z phishingiem wzrosła o ponad 1560 procent w ciągu pięciu lat

    Jak przyciągnąć uwagę klientów marketów? Czy warto umieszczać reklamę na drzwiach sklepów?

    Z raportu firmy technologicznej Proxi.cloud wynika, że w pierwszym kwartale 2023 roku Polacy robili zakupy w dużych sieciach 15% częściej niż w 2022 roku, a same dyskonty odwiedziło 92% ogółu konsumentów. Jak wykorzystać ten trend by dotrzeć z reklamą do potencjalnego klienta? Odpowiadamy. 

    Jak wykorzystać cieplejsze dni do promocji firmy? Jak działać w OOH, by dotrzeć do większej liczby klientów?

    30 proc. Polaków w czasie wolnym spotyka się z przyjaciółmi i z rodziną, a co czwarty konsument uprawia sport. 23 proc. osób idzie do pubu lub restauracji, tyle samo osób wskazało, że wolny czas spędza w galeriach handlowych – wynika z najnowszych badań PayBack dotyczących aktywności Polaków po pracy i w dni wolne od obowiązków zawodowych. Ładna pogoda i zbliżające się lato to czas zwiększonej aktywności konsumentów. Chętniej opuszczają dom, widują się z przyjaciółmi czy spacerują. To ważny sygnał dla reklamodawców i odpowiedni czas na zainwestowanie w kampanię OOH.

    Papier toaletowy będzie jeszcze droższy!

    Papier toaletowy to obecnie jeden z najmocniej drożejących produktów codziennego użytku. W kwietniu br. Polacy płacili za niego o ponad 63% więcej niż jeszcze rok temu.

    31 maja 2023 r. upływa ważny termin dla rolników prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą

    31 maja 2023 r. upływa termin złożenia zaświadczenia lub oświadczenia dotyczącego rocznej kwoty granicznej podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za 2022 r.

    Tajemnica różnic cenowych samochodów używanych. Co ma największy wpływ?

    Na cenę samochodów używanych najbardziej wpływa przebieg, historia serwisowa i historia szkodowa. Cena dwóch identycznych modeli z tego samego rocznika na rynku wtórnym bywa różna o ponad 20%.

    Czy Instytucje Państwowe będą Korzystały z CBDC, aby zastąpić Bitcoina?

    Obecnie popularność kryptowalut jest związana nie z ich powszechną użytecznością, ale z możliwościami spekulacyjnymi. Odpowiedzią państwowych instytucji, w tym przede wszystkim banków centralnych jest stworzenie własnej wersji wirtualnych cyfrowych walut.

    Używany Opel Astra K. Awarie, wady, ceny, opinie

    Kompaktowy Ople starzeje się z godnością. Przynajmniej pod względem stylistyki. Czy to samo można powiedzieć o technologii? Dziś sprawdzimy czy używany Opel Astra K psuje się i jakie ma słabe punkty.

    Sztuczna inteligencja i medycyna: rewolucja?

    W 2023 r. generatywna sztuczna inteligencja weszła do powszechnej świadomości i biznesów. Szczególną uwagę należy zwrócić na zastosowania medyczne.

    Jak bezpiecznie kupić fizyczne złoto?

    W ostatnich tygodniach cena złota inwestycyjnego pobiła psychologiczną granicę 2000 USD, co spowodowało, że wiele osób poszukujących bezpiecznych aktywów zaczęło rozważać jego zakup. Jak nabyć złotą sztabkę lub monetę bezpiecznie?

    Auto na wodór - „elektryk” z wydajniejszym magazynem energii. Plusy i minusy wodoru w motoryzacji

    Czy samochody napędzane wodorem są realną alternatywą dla aut elektrycznych? Jakie są plusy i minusy technologii wodorowej w motoryzacji?

    Toyota Tacoma 2024. Pick-up z 331-konną hybrydą. Niestety nie dla Polski...

    Potężny pick-up z mocną hybrydą pod maską. To musi być Toyota Tacoma 2024. Dobra informacja jest taka, że auto wygląda i zapowiada się świetnie. Zła jest taka, że oficjalnie nie trafi do Polski.

    Efekt zmiany przepisów dotyczących pierwszeństwa pieszych? Raczej odwrotny...

    Rządzący mocno chwalili się zmianą przepisów dotyczących pierwszeństwa pieszych na pasach. Tyle że czas pokazuje, iż kierunek mógł być błędny. Bo poprawy bezpieczeństwa pieszych nie widać w statystykach.

    Polski kamper jest hitem. To oczywiście Volkswagen Grand California

    Kamper Volkswagen Grand California powstaje w polskiej fabryce Volkswagena we Wrześni. I pisząc o tym, mamy spore powody do dumy. Zainteresowanie tym autem bowiem stale rośnie na całym świecie.