Specyfika odzyskiwania należności w Niemczech

Oprócz wspomnianego dokumentowania sprzedaży, trzeba także dbać o szybkie i formalnie poprawne rozpatrywanie reklamacji i wszelkich zastrzeżeń odbiorcy towaru czy usług. Na reklamacje zawsze trzeba reagować, nie można ich zostawiać, uznając, że „jakoś to będzie” z powodu ich oczywistej bezzasadności - także w takim przypadku konieczne jest ich odrzucenie w oficjalnej formie.  I znowu: dokumentacja z tym związana powinna być jak najbardziej drobiazgowa - zawierać m.in. szczegóły zamówienie, podpisane odbiory etc.

Postępowanie Mahnbescheid jest postępowaniem upominawczym i faktycznie pozwala na szybkie uzyskanie nakazu zapłaty, o ile dłużnik nie wniesie sprzeciwu. Jest to postępowanie tanie, ale jego minusem jest to, że dłużnik wnosząc sprzeciw od wydanego nakazu nie musi go w żaden sposób uzasadniać, wystarczy aby w określonym terminie odpowiedział, że odmawia zapłaty, aby sprawa została skierowana do postępowania zwykłego. Jak przebiega to postępowanie:

•    Przed sądem musimy być reprezentowani przez prawnika - to on wypełnia odpowiednie dokumenty, które są nieskomplikowane i nie zabiera mu to wiele czasu

•    Stosunkowo łatwo uzyskać sądowe wezwanie do zapłaty, ale nie jest ono jednoznaczne z nakazem zapłaty. W tym celu jest ono wysyłane do dłużnika, który ma 14 dni od doręczenia sadowego wezwania na zgłoszenie sprzeciwu. Jeśli nie skorzysta z tego prawa, to sąd wysyła wykonalny nakaz zapłaty - po jego doręczeniu ponownie dłużnik ma 14 dni na zgłoszenie ewentualnego sprzeciwu. Jeśli także na tym etapie nie skorzysta on z tego prawa, mamy wykonalny nakaz zapłaty będący podstawą działania dla komornika.

•    Warto zaznaczyć, iż dłużnik nie musi niczego udowadniać ani uzasadniać wnosząc sprzeciw wobec sądowego wezwania do zapłaty. Można byłoby się spodziewać, iż w tej sytuacji Mahnbeschied będzie martwą instytucją - ale tak nie jest. Dłużnikom bezzasadne protesty po prostu się nie kalkulują - wiedzą, iż i tak w ostatecznym postępowaniu przegrają, ponosząc przy okazji dodatkowe koszty postępowania i odsetek. Jedyny warunek - trzeba dbać o bezsporność naszych roszczeń.

Oprócz dopełnienia formalności, w odzyskiwaniu należności w Niemczech kluczowa jest szybkość reakcji na brak zapłaty.

Trzeba działać bardzo szybko - nie czekać z podejmowaniem działań windykacyjnych. Niemieckie postępowanie upadłościowe przebiega bardzo szybko, a ponadto nikt nie ociąga się (jak często mamy do czynienia w Polsce) ze składaniem wniosku o upadłość. W efekcie odroczenia działania możemy albo trafić w próżnię - firma już upadła a syndyk zamknął listę wierzycieli; albo nawet jeśli nie ogłoszono upadłości - inni, szybciej działający od nas wierzyciele odzyskali swoje należności znacznie uszczuplając majątek dłużnika, który nie wystarczy na pokrycie naszych roszczeń.

Zgodnie z obowiązującą od 01.01.1999 r. ustawą Prawo upadłościowe (Insolvenzordnung, InsO), która stanowi podstawę postępowania, wierzyciele zobowiązani są zgłaszać swoje roszczenia nie w sądzie upadłościowym, lecz u syndyka masy upadłościowej (§ 28 ust. 1 InsO). Podczas zgłaszania roszczeń warto zwrócić uwagę na następujące kwestie:

•    Zgłoszenie wierzytelności należy sporządzić w dwóch egzemplarzach. Oznacza to, że także wszystkie dowody dołączone do zgłoszenia należy dostarczyć w dwóch kopiach.

•    Należy dokładnie określić podstawę prawną roszczenia (np. kupno, pożyczka, umowa w sprawie wykonania usług lub robót, realizacja weksla, roszczenie odszkodowawcze).

•    Zgłoszona kwota powinna być określona wyłącznie w EURO, chyba że transakcja będąca podstawa wierzytelności była zawarta w innej walucie - to wtedy w niej tez może być zgłoszona (mimo

•    Większą liczbę wierzytelności wynikających z jednego stosunku prawnego (np. rachunki za większą liczbę dostaw towarów lub więcej niż jedna kwota pożyczki) warto zebrać w łącznej kwocie i zgłosić jako jedno roszczenie (oczywiście załączając dokumentacje dotyczącą kwot składowych). Nie jest to generalny warunek, ale zalecenie - syndyk nie powinien odrzucić wierzytelności nie zebranych w jedna kwotę łączną lecz zgłaszanych oddzielnie, może jednak wyrazić życzenie ich zsumowania.

•    Roszczenia, które nie dotyczą spłaty długu pieniężnego lub których kwota jest nieokreślona, muszą zostać zgłoszone wedle wartości szacunkowej (np. zwrot samochodu - szacujemy jego wartość). Szacunek zazwyczaj nie musi być dokonany przez rzeczoznawcę - chyba ze zażąda tego syndyk.

•    W przypadku odsetek należy dokładnie określić stopę oprocentowania oraz okres naliczania odsetek. Jeżeli odsetki zostały zgłoszone jako wierzytelność główna, należy wyliczyć wysokość niezapłaconych odsetek narosłych do dnia otwarcia postępowania upadłościowego.

•    Do zgłoszenia dołączyć należy w teczce tytuł wykonawczy w oryginale (jeśli go posiadamy) lub jego kopie: dowody w postaci dokumentów takich jak np. wyroki, decyzje o wszczęciu egzekucji, oświadczenia ustalające wysokość kosztów, weksle, oświadczenia o uznaniu długu itp.

•    Zgodnie z decyzją o otwarciu postępowania upadłościowego wierzyciel zobowiązany jest do niezwłocznego powiadomienia syndyka, z jakich zabezpieczeń ustanowionych na rzeczach ruchomych i prawach dłużnika chce skorzystać (np. z tytułu zastrzeżenia prawa własności - w Polsce rzadko się z tego korzysta, w Niemczech jest to częściej spotykane rozwiązanie), w efekcie syndyk wyłączy je z masy upadłościowej.

•    W zgłoszeniu należy określić przedmiot, z którego domagają się Państwo zaspokojenia, jak również rodzaj i uzasadnienie ustanowionego zabezpieczenia. Kto z przyczyn przez niego zawinionych zwleka ze zgłoszeniem ww. informacji lub tego nie uczyni, odpowiada za wynikłą z tego szkodę.

•    Przedstawiciele wierzyciela proszeni są o dołączenie do zgłoszenia pełnomocnictwa, z którego treści wynika ich upoważnienie do przyjmowania kwot pieniężnych.

Wiktor Stankiewicz

Kierownik ds. Windykacji Międzynarodowej w E.H.

www.eulerhermes.pl