REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Tworzenie związku zawodowego przez pracowników - obowiązki pracodawcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Drzewiecka
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawcy, który przeszkadza w utworzeniu zgodnie z prawem organizacji związkowej lub niedopełnia obowiązku poboru składek związkowych, grozi grzywna lub kara ograniczenia wolności.

Obowiązki pracodawcy przy tworzeniu związku zawodowego można podzielić na trzy grupy. Dotyczą one ochrony pracowników przed zwolnieniem, zakazu dyskryminacji oraz umożliwiania związkowi funkcjonowania w zakładzie pracy.

REKLAMA

Szczególna ochrona założycieli związku

REKLAMA

Związek zawodowy powstaje na podstawie uchwały o jego utworzeniu podjętej przez co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków. Osoby te uchwalają statut i wybierają komitet założycielski złożony z 3-7 osób (art. 12 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, zwanej dalej ustawą). W zasadzie jego jedynym zadaniem jest doprowadzenie do rejestracji związku. Natomiast dla pracodawcy istotne jest to, że przez 6 miesięcy od dnia utworzenia komitetu założycielskiego zakładowej organizacji związkowej, nie więcej niż 3 pracownikom imiennie wskazanym uchwałą komitetu, przysługuje tzw. szczególna ochrona stosunku pracy (art. 32 ust. 7 ustawy). Polega ona na tym, że pracodawca bez zgody komitetu nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tymi pracownikami czy zmienić jednostronnie na niekorzyść warunków pracy lub płacy (czyli wręczyć wypowiedzenie zmieniające, o którym mowa w art. 42 k.p.). Jeżeli w okresie przed rejestracją związku zostaną wybrani członkowie zarządu, to ochrona nadal przysługuje komitetowi założycielskiemu, gdyż to on jest wówczas uprawniony do reprezentacji nowo powstałego związku. Natomiast ochrona stosunku pracy pracowników wybranych rozpoczyna się od dnia rejestracji związku (wyrok SN z 16 stycznia 1996 r., I PRN 85/95).

W praktyce pracownicy często tworzą strukturę związkową już przy istniejącym związku, np. przy „Solidarności”. W takiej sytuacji zasady powstawania nowej jednostki określa statut tego związku. Osoby zakładające związek nie zawsze tworzą wówczas komitet założycielski, lecz tymczasowy organ nowej jednostki związkowej. Jednak podlegają one ochronie szczególnej przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy na takich samych zasadach, jak członkowie komitetu (wyrok SN z 13 kwietnia 2000 r., I PKN 597/99).

Zakaz dyskryminacji

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zarówno z przepisów Kodeksu pracy, jak i ustawy o związkach zawodowych wynika nakaz równego traktowania pracowników bez względu na ich przynależność do związków zawodowych albo brak tej przynależności (tzw. negatywna wolność związkowa).

Zakaz dyskryminacji dotyczy:

• przyjmowania do pracy,

• zwalniania,

• ustalania warunków pracy i płacy,

• dostępu do szkoleń.

REKLAMA

Pracodawca, który dopuści się dyskryminacji, naraża się na odpowiedzialność z tytułu przestępstwa wskazanego w art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy oraz na wypłatę odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie w wyniku przegranego procesu przed sądem pracy. Odszkodowanie i grzywna są niezależne od siebie.

Należy podkreślić, że ciężar dowodu w sprawach o dyskryminację spoczywa na pracodawcy. Osoba dyskryminowana ma jedynie obowiązek podania w pozwie do sądu czynnika dyskryminacji i uprawdopodobnienia, że dyskryminacja miała miejsce. Jest to o tyle istotne, że w praktyce niekiedy pracodawcy podejmują starania, aby zwolnić lub skłonić do odejścia z pracy pracowników, którzy zakładają związki zawodowe.

WAŻNE!

Przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę musi być faktyczna i konkretna, a dodatkowo zgodna z zasadami współżycia społecznego i ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa pracodawcy do wypowiedzenia.

Przykład

Wśród pracowników, którzy założyli organizację związkową, są osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę na czas określony, zawierającej klauzulę o możliwości jej wcześniejszego wypowiedzenia. Pracodawca wypowiedział te umowy w formie kary za założenie związku. Takie postępowanie jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego i ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa pracodawcy do wypowiedzenia. W wyniku tego każdy z pracowników złożył pozew w sądzie, powołując się na art. 5 k.p.

Pomoc w funkcjonowaniu związku

Pracodawca na warunkach określonych w umowie jest zobowiązany udostępnić zakładowej organizacji związkowej pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności związkowej. Związkowi oraz pracodawcy przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z roszczeniem wynikającym z niewykonania lub nienależytego wykonania tej umowy (art. 33 ust. 1 i 2 ustawy). Umowa może mieć dowolną formę, lecz do celów dowodowych wskazana jest forma pisemna.

W praktyce udostępnianie pomieszczeń i urządzeń następuje:

• nieodpłatnie (np. na podstawie umów użyczenia),

• odpłatnie (na podstawie umów najmu, dzierżawy itp.),

• w sposób mieszany (np. część składników majątkowych jest użyczana nieodpłatnie, część wynajmowana, dzierżawiona).

Decyzję w tej sprawie wspólnie podejmują związki i pracodawca.

Pracodawca na pisemny wniosek zakładowej organizacji związkowej i za pisemną zgodą pracownika jest zobowiązany także do pobierania z wynagrodzenia pracownika składkę związkową w zadeklarowanej przez niego wysokości, na zasadach potrąceń dobrowolnych, o których mowa w art. 91 § 1 k.p. Brak takiej zgody lub cofnięcie jej przez pracownika zwalnia pracodawcę od pobierania składki z wynagrodzenia danego pracownika. Kwoty pobranych składek należy niezwłocznie przekazywać na rachunek bankowy wskazany przez zakładową organizację związkową (art. 331 ustawy).

Osoby, które zajmują kierownicze czy samodzielne stanowiska w firmie i są uprawnione do podejmowania decyzji związanych ze sprawami pracowniczymi lub funkcjonowaniem związków zawodowych, ponoszą odpowiedzialność (grzywna albo kara ograniczenia wolności) w razie popełnienia przestępstw wskazanych w art. 35 ust. 1 ustawy.

Do przestępstw zagrożonych karą ograniczenia wolności lub grzywny należą:

• przeszkadzanie w utworzeniu zgodnie z prawem organizacji związkowej,

• utrudnianie wykonywania działalności związkowej prowadzonej zgodnie z przepisami ustawy,

• dyskryminowanie pracownika z powodu przynależności do związku zawodowego, pozostawania poza związkiem zawodowym lub wykonywania funkcji związkowej,

• niedopełnianie obowiązków:

- poboru i przekazywania składek,

- zwolnienia od pracy działacza organizacji międzyzakładowej,

- niedoinformowania o przejściu zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę.

Ewa Drzewiecka 

Podstawa prawna:

• art. 1 ust. 1 pkt 3, art. 12, art. 32 ust. 7, art. 33 ust. 1 i 2, art. 331, art. 35 ust. 1 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (DzU z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.),

• wyroki Sądu Najwyższego z:

- 16 stycznia 1996 r. (I PRN 85/95, OSNP 1997/1/9),

- 13 kwietnia 2000 r. (I PKN 597/99, OSNP 2001/21/639).

 

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Outsourcing obsługi prawnej firmy

Ciągle następujące, dynamiczne i nieprzewidywalne zmiany rynkowe wymuszają na przedsiębiorcach konieczność nieustannego dostosowywania swoich strategii do zmieniających się realiów. W obliczu takich wyzwań, wiele firm zwraca uwagę na konieczność optymalizacji funkcjonowania pozaoperacyjnej części swojej działalności. Niczym nowym nie będzie wskazanie, że takim narzędziem jest właśnie outsourcing, który coraz częściej obejmuje także pracę prawników.

Polubownie czy przez sąd – jak najlepiej dochodzić należności w TSL?

W branży TSL nawet niewielkie opóźnienia w płatnościach mogą prowadzić do utraty płynności, a w skrajnych przypadkach – do upadłości firmy. Skuteczna windykacja to często kwestia przetrwania, a nie tylko egzekwowania prawa. Co zatem wybrać: sąd czy polubowne rozwiązanie?

KPO ruszyło z kopyta: prawie 112 mld zł rozdysponowane, kolejne miliardy w drodze

Prawie 112 mld zł z Krajowego Planu Odbudowy już zakontraktowane, ale to dopiero początek. Polska szykuje się na kolejną wypłatę – aż 28 mld zł może trafić do kraju jeszcze przed jesienią. Tymczasem wszystkie inwestycje z KPO są już uruchomione, a wypłaty nabierają tempa.

Prezes BCC: Przedsiębiorcy potrzebują przewidywalności i stabilności. Apel przedsiębiorców

1 czerwca 2025 roku odbyła się druga tura wyborów prezydenckich, w której, najwięcej głosów otrzymał Karol Nawrocki. Oficjalne zaświadczenie o wyborze ma zostać wręczone 11 czerwca 2025 r. Po ogłoszeniu wyników przedstawiciele środowisk gospodarczych wyrazili oczekiwanie, że nowy prezydent będzie współpracował z rządem w sprawach istotnych dla polskiej gospodarki.

REKLAMA

Kontrole na granicy polsko-niemieckiej się intensyfikują. Przedsiębiorcy mówią o odbieraniu renty geograficznej

Przedsiębiorcy Pomorza Zachodniego mówią o odbieraniu im renty geograficznej. Kontrole na granicy polsko-niemieckiej się intensyfikują. W Kołbaskowie i Rosówku tworzą się kilkukilometrowe korki.

Kody kreskowe a system kaucyjny w 2025 roku

Już od 1 października 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać system kaucyjny. Choć dla wielu konsumentów oznacza to przede wszystkim zwrot pieniędzy za plastikowe butelki i puszki, za jego działaniem stoi precyzyjnie zaprojektowany mechanizm. Jednym z kluczowych, choć często niedostrzeganych elementów są kody kreskowe – to właśnie one umożliwiają identyfikację opakowań i prawidłowe naliczanie kaucji.

Kodeks Dobrych Praktyk PZPA – nowe standardy etyczne i operacyjne w branży taxi oraz dostaw aplikacyjnych

Kodeks Dobrych Praktyk - oddolna inicjatywa samoregulacyjnej branży platformowej taxi oraz dostaw na aplikacje. Dokument określa obowiązki pomiędzy partnerami aplikacyjnymi, aplikacjami a kierowcami i kurierami.

Sukcesja w firmach rodzinnych: kluczowe wyzwania i rosnąca rola fundacji rodzinnych

29 maja 2025 r. w warszawskim hotelu ARCHE odbyła się konferencja „SUKCESJA BIZNES NA POKOLENIA”, której idea narodziła się z współpracy Business Centre Club, Banku Pekao S.A. oraz kancelarii Domański Zakrzewski Palinka i Pru – Prudential Polska. Różnorodne doświadczenia i zakres wiedzy organizatorów umożliwiły kompleksowe i wielowymiarowe przedstawienie tematu sukcesji w firmach rodzinnych.

REKLAMA

Raport Strong Women in IT: zgłoszenia do 31 lipca 2025 r.

Ruszył nabór do raportu Strong Women in IT 2025. Jest to raport mający na celu przybliżenie osiągnięć kobiet w branży technologicznej oraz w działach IT-Tech innych branż. Zgłoszenia do 31 lipca 2025 r.

Gdy ogień nie jest przypadkiem. Pożary w punktach handlowo-usługowych

Od stycznia do początku maja 2025 roku straż pożarna odnotowała 306 pożarów w obiektach handlowo-usługowych, z czego aż 18 to celowe podpalenia. Potwierdzony przypadek sabotażu, który doprowadził do pożaru hali Marywilska 44, pokazuje, że bezpieczeństwo pożarowe staje się kluczowym wyzwaniem dla tej branży.

REKLAMA