REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Tworzenie związku zawodowego przez pracowników - obowiązki pracodawcy

Ewa Drzewiecka
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawcy, który przeszkadza w utworzeniu zgodnie z prawem organizacji związkowej lub niedopełnia obowiązku poboru składek związkowych, grozi grzywna lub kara ograniczenia wolności.

Obowiązki pracodawcy przy tworzeniu związku zawodowego można podzielić na trzy grupy. Dotyczą one ochrony pracowników przed zwolnieniem, zakazu dyskryminacji oraz umożliwiania związkowi funkcjonowania w zakładzie pracy.

REKLAMA

Szczególna ochrona założycieli związku

REKLAMA

Związek zawodowy powstaje na podstawie uchwały o jego utworzeniu podjętej przez co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków. Osoby te uchwalają statut i wybierają komitet założycielski złożony z 3-7 osób (art. 12 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, zwanej dalej ustawą). W zasadzie jego jedynym zadaniem jest doprowadzenie do rejestracji związku. Natomiast dla pracodawcy istotne jest to, że przez 6 miesięcy od dnia utworzenia komitetu założycielskiego zakładowej organizacji związkowej, nie więcej niż 3 pracownikom imiennie wskazanym uchwałą komitetu, przysługuje tzw. szczególna ochrona stosunku pracy (art. 32 ust. 7 ustawy). Polega ona na tym, że pracodawca bez zgody komitetu nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tymi pracownikami czy zmienić jednostronnie na niekorzyść warunków pracy lub płacy (czyli wręczyć wypowiedzenie zmieniające, o którym mowa w art. 42 k.p.). Jeżeli w okresie przed rejestracją związku zostaną wybrani członkowie zarządu, to ochrona nadal przysługuje komitetowi założycielskiemu, gdyż to on jest wówczas uprawniony do reprezentacji nowo powstałego związku. Natomiast ochrona stosunku pracy pracowników wybranych rozpoczyna się od dnia rejestracji związku (wyrok SN z 16 stycznia 1996 r., I PRN 85/95).

W praktyce pracownicy często tworzą strukturę związkową już przy istniejącym związku, np. przy „Solidarności”. W takiej sytuacji zasady powstawania nowej jednostki określa statut tego związku. Osoby zakładające związek nie zawsze tworzą wówczas komitet założycielski, lecz tymczasowy organ nowej jednostki związkowej. Jednak podlegają one ochronie szczególnej przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy na takich samych zasadach, jak członkowie komitetu (wyrok SN z 13 kwietnia 2000 r., I PKN 597/99).

Zakaz dyskryminacji

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zarówno z przepisów Kodeksu pracy, jak i ustawy o związkach zawodowych wynika nakaz równego traktowania pracowników bez względu na ich przynależność do związków zawodowych albo brak tej przynależności (tzw. negatywna wolność związkowa).

Zakaz dyskryminacji dotyczy:

• przyjmowania do pracy,

• zwalniania,

• ustalania warunków pracy i płacy,

• dostępu do szkoleń.

REKLAMA

Pracodawca, który dopuści się dyskryminacji, naraża się na odpowiedzialność z tytułu przestępstwa wskazanego w art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy oraz na wypłatę odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie w wyniku przegranego procesu przed sądem pracy. Odszkodowanie i grzywna są niezależne od siebie.

Należy podkreślić, że ciężar dowodu w sprawach o dyskryminację spoczywa na pracodawcy. Osoba dyskryminowana ma jedynie obowiązek podania w pozwie do sądu czynnika dyskryminacji i uprawdopodobnienia, że dyskryminacja miała miejsce. Jest to o tyle istotne, że w praktyce niekiedy pracodawcy podejmują starania, aby zwolnić lub skłonić do odejścia z pracy pracowników, którzy zakładają związki zawodowe.

WAŻNE!

Przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę musi być faktyczna i konkretna, a dodatkowo zgodna z zasadami współżycia społecznego i ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa pracodawcy do wypowiedzenia.

Przykład

Wśród pracowników, którzy założyli organizację związkową, są osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę na czas określony, zawierającej klauzulę o możliwości jej wcześniejszego wypowiedzenia. Pracodawca wypowiedział te umowy w formie kary za założenie związku. Takie postępowanie jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego i ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa pracodawcy do wypowiedzenia. W wyniku tego każdy z pracowników złożył pozew w sądzie, powołując się na art. 5 k.p.

Pomoc w funkcjonowaniu związku

Pracodawca na warunkach określonych w umowie jest zobowiązany udostępnić zakładowej organizacji związkowej pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności związkowej. Związkowi oraz pracodawcy przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z roszczeniem wynikającym z niewykonania lub nienależytego wykonania tej umowy (art. 33 ust. 1 i 2 ustawy). Umowa może mieć dowolną formę, lecz do celów dowodowych wskazana jest forma pisemna.

W praktyce udostępnianie pomieszczeń i urządzeń następuje:

• nieodpłatnie (np. na podstawie umów użyczenia),

• odpłatnie (na podstawie umów najmu, dzierżawy itp.),

• w sposób mieszany (np. część składników majątkowych jest użyczana nieodpłatnie, część wynajmowana, dzierżawiona).

Decyzję w tej sprawie wspólnie podejmują związki i pracodawca.

Pracodawca na pisemny wniosek zakładowej organizacji związkowej i za pisemną zgodą pracownika jest zobowiązany także do pobierania z wynagrodzenia pracownika składkę związkową w zadeklarowanej przez niego wysokości, na zasadach potrąceń dobrowolnych, o których mowa w art. 91 § 1 k.p. Brak takiej zgody lub cofnięcie jej przez pracownika zwalnia pracodawcę od pobierania składki z wynagrodzenia danego pracownika. Kwoty pobranych składek należy niezwłocznie przekazywać na rachunek bankowy wskazany przez zakładową organizację związkową (art. 331 ustawy).

Osoby, które zajmują kierownicze czy samodzielne stanowiska w firmie i są uprawnione do podejmowania decyzji związanych ze sprawami pracowniczymi lub funkcjonowaniem związków zawodowych, ponoszą odpowiedzialność (grzywna albo kara ograniczenia wolności) w razie popełnienia przestępstw wskazanych w art. 35 ust. 1 ustawy.

Do przestępstw zagrożonych karą ograniczenia wolności lub grzywny należą:

• przeszkadzanie w utworzeniu zgodnie z prawem organizacji związkowej,

• utrudnianie wykonywania działalności związkowej prowadzonej zgodnie z przepisami ustawy,

• dyskryminowanie pracownika z powodu przynależności do związku zawodowego, pozostawania poza związkiem zawodowym lub wykonywania funkcji związkowej,

• niedopełnianie obowiązków:

- poboru i przekazywania składek,

- zwolnienia od pracy działacza organizacji międzyzakładowej,

- niedoinformowania o przejściu zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę.

Ewa Drzewiecka 

Podstawa prawna:

• art. 1 ust. 1 pkt 3, art. 12, art. 32 ust. 7, art. 33 ust. 1 i 2, art. 331, art. 35 ust. 1 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (DzU z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.),

• wyroki Sądu Najwyższego z:

- 16 stycznia 1996 r. (I PRN 85/95, OSNP 1997/1/9),

- 13 kwietnia 2000 r. (I PKN 597/99, OSNP 2001/21/639).

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Jak na Black Friday mogą skorzystać inwestorzy?

    Black Friday, prawdziwe zakupowe święto, mocno zakorzeniło się w naszym kraju. Szaleństwo wyprzedaży dotyczy u nas zarówno sklepów internetowych, jak i stacjonarnych. I choć wielu konsumentów przygotowuje się do przedświątecznych wyprzedaży, śledząc nadchodzące okazje, to z Black Friday mogą skorzystać również inwestorzy. Zakupowe święto może być bowiem impulsem do wzrostów dla spółek w wielu sektorach, a szczególnie e-commerce. 

    Wrzesień uratował sezon letni na Pomorzu Zachodnim

    Trudno nie zgodzić się z faktem, że tak gorącego września nie było w Polsce od lat. W wiele dni temperatura sięgała nawet 30 stopni Celsjusza, co powodowało, że turyści zdecydowali się na wyjazdy nad morze lub nawet spontaniczne, dłuższe wypady.

    Nowe przepisy dotyczące efektywności energetycznej wchodzą już za chwilę. Zmiany dotkną wielu branż

    Dyrektywa EED wymusi na operatorach centrów danych raportowanie emisji CO2 oraz zużycia wody i energii. Ale to nie wszystko. Wpływ na środowisko będzie musiał być określony w planowanych inwestycjach. Nowe przepisy wchodzą w życie już 10 października.

    Czy obietnice wyborcze odbiją się na cenach w sklepach?

    Chociaż dynamika wzrostu cen spada to eksperci nie są zgodni co do tego czy ten trend się utrzyma. Zbyt wiele jest czynników, które utrudniają prognozy. Co mają do tego obietnice wyborcze? 

    REKLAMA

    SN: Firma może domagać się zadośćuczynienia za negatywną opinię w internecie

    Osoba prawna może domagać się finansowego zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych od osoby prywatnej, która zamieściła opinię w internecie. Tak wynika z wtorkowej uchwały Sądu Najwyższego.

    Konsumenci nie przestaną kupować w sieci. Jak sprawić, aby e-commerce był bardziej eko?

    Światowy e-commerce generuje olbrzymie ilości emisji gazów cieplarnianych, ale można zauważyć, że największe firmy z tego obszaru są na dobrej drodze w kwestii neutralności klimatycznej. Co mogą robić mniejsi gracze na rynku? Jak zmniejszyć koszty redukcji emisji dwutlenku węgla? Jest kilka możliwości. 

    Jak zweryfikować, czy firma jest eko? Greenwashing jest coraz powszechniejszy

    Greenwashing nie jest już pojęciem obcym. Firmy coraz częściej proponują rozwiązania, które nazywają proekologicznymi. Czy jednak są takimi rzeczywiście?  Jak weryfikować te działania, by nie dać się nabić w „zieloną butelkę”?

    Małe, ale ważne. Busy do 3,5 t nieocenioną częścią sektora TSL

    Jeden z najszybciej rozwijających się sektorów polskiej gospodarki to sektor TSL (transport, spedycja, logistyka). Jak się okazuje, bardzo istotną częścią transportu drogowego w Polsce są busy do 3,5 t. Raport “Transport drogowy w Polsce 2023” podaje, że blisko połowa przychodów branży transportu drogowego pochodzi od transportu nierejestrowanego o DMC do 3,5 t.

    REKLAMA

    Firmy w okresowych trudnościach mogą ubiegać się o wsparcie. Budżet konkursu to 66 mln zł

    Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ogłosiła nabór do konkursu „Wsparcie firm w okresowych trudnościach”. Kto może złożyć wniosek o dofinansowanie i w jakim terminie? Na co można przeznaczyć otrzymane środki?

    Rozwój sztucznej inteligencji jak rewolucja przemysłowa? Firmy gotowe na zmiany

    Do 2030 r. będzie dziesiątki milionów nowych miejsc pracy dzięki SI - tak wynika z raportu McKinsey. Światowe Forum Ekonomiczne akcentuje jednak, że wiele stanowisk ulegnie likwidacji. O tym, że firmy muszą dostosować się do nowej rzeczywistości, wiadomo, pytanie brzmi - jak szybko? 

    REKLAMA