Tworzenie zfśs w 2010 r.

Budżet zfśs jest przeznaczony na finansowanie usług i świadczeń rzeczowych bądź pieniężnych, zaspokajających potrzeby socjalne podopiecznych funduszu. Ze środków zgromadzonych na koncie zfśs można finansować koszty wypoczynku, rozrywki, zajęć sportowo-rekreacyjnych osób uprawnionych i członków ich rodzin, a także koszty opieki nad dziećmi w żłobkach i przedszkolach. Z zfśs można również przyznawać pożyczki mieszkaniowe i zapomogi.

Obowiązkowo zfśs tworzą pracodawcy zatrudniający co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty według stanu na 1 stycznia danego roku. Pracodawca nie liczy zatem osób, lecz pełne etaty, jakie zajmują pracownicy.

PRZYKŁAD

Pracodawca 1 stycznia 2010 r. zatrudnia 19 pracowników na pełny etat. 4 stycznia 2010 r. został zatrudniony nowy pracownik. Nie będzie on uwzględniany w liczbie etatów branych pod uwagę przy ustalaniu obowiązku utworzenia zfśs w 2010 r. W związku z tym pracodawca nie ma obowiązku tworzenia zfśs w 2010 r.

Bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników, zfśs mają obowiązek tworzyć podmioty prowadzące działalność w formach organizacyjno-prawnych jednostek sektora finansów publicznych, o których mowa w ustawie o finansach publicznych (art. 3 ust. 2 ustawy o zfśs). Do końca 2009 r. były to jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze. Jednak po nowelizacji ustawy o finansach publicznych te ostatnie będą likwidowane od 1 stycznia 2010 r. (likwidacja gospodarstw pomocniczych i części zakładów budżetowych będzie przeprowadzana nie dłużej niż do 31 grudnia 2010 r.). Ich zadania przejmą jednostki budżetowe lub inne, nowe formy organizacyjne - instytucje gospodarki budżetowej. Zlikwidowane zostaną także państwowe i samorządowe zakłady budżetowe. Pozostaną jedynie te zakłady budżetowe, które zostały powołane przez gminę (powiat, województwo) w celu prowadzenia określonej działalności w określonych dziedzinach, np. gospodarki mieszkaniowej, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz czy wodociągów i zaopatrzenia w wodę.

Pozostali pracodawcy, zatrudniający 1 stycznia 2010 r. mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, dobrowolnie mogą utworzyć fundusz lub wypłacać świadczenia urlopowe.

Ustalając liczbę zatrudnionych pracodawca uwzględnia tylko pracowników w rozumieniu Kodeksu pracy. Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę. Nie ma natomiast znaczenia, czy umowa jest zawarta na czas określony, nieokreślony, próbny, na zastępstwo, w pełnym wymiarze czasu pracy czy na jego część. W przypadku niepełnoetatowców konieczne jest jednak przeliczenie liczby pracowników na pełny wymiar czasu pracy.

PRZYKŁAD

W przedsiębiorstwie usługowo-handlowym 1 stycznia 2010 r. pracowało 12 osób w niepełnym wymiarze czasu pracy: 5 osób na 1/4 etatu, 3 na 1/2 etatu, 2 na 3/4 etatu i 2 na 2/3 etatu.

W wyniku przeliczenia na pełne etaty (tj. 40 godzin pracy tygodniowo) otrzymujemy 5,59 etatu:

•przeliczenie liczby osób zatrudnionych na 1/4 etatu:

praca trwa przeciętnie 10 godzin tygodniowo: 10 : 40 = 0,25 (czyli jedna osoba to 0,25 etatu),

0,25 × 5 osób = 1,25 etatu,

•przeliczenie liczby osób zatrudnionych na 1/2 etatu:

praca trwa przeciętnie 20 godzin tygodniowo: 20 : 40 = 0,5 etatu (czyli jedna osoba to 0,5 etatu),

0,5 × 3 = 1,5,

•przeliczenie liczby osób zatrudnionych na 3/4 etatu:

praca trwa przeciętnie 30 godzin tygodniowo: 30 : 40 = 0,75 (czyli jedna osoba to 0,75 etatu),

0,75 × 2 = 1,5 etatu,

•przeliczenie liczby osób zatrudnionych na 2/3 etatu:

praca trwa przeciętnie 26 godzin 40 minut tygodniowo: 26,67 : 40 = 0,67 (czyli jedna osoba to 0,67 etatu),

0,67 × 2 = 1,34 etatu.

Liczba pracowników w przeliczeniu na pełne etaty: 1,25 + 1,5 + 1,5 + 1,34 = 5,59 etatu.

W liczbie zatrudnionych należy również uwzględniać pracowników przebywających na urlopach macierzyńskich i wychowawczych, ponieważ w okresie tych urlopów trwa zawarty z nimi stosunek pracy. Pomija się natomiast chałupników, osoby świadczące usługi na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak np. umowa zlecenia, o dzieło, agencyjna, ponieważ te osoby nie są pracownikami w rozumieniu Kodeksu pracy. Ustalając liczbę pracowników w przeliczeniu na pełny etat należy również wliczać pracowników przebywających na urlopach bezpłatnych oraz pracowników młodocianych. Jednak w doktrynie występują również odmienne poglądy. W związku z tym, jeśli uwzględnienie tych osób miałoby decydować o obowiązku utworzenia w danym roku zfśs, radzimy zwrócić się o zajęcie stanowiska w tej kwestii do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

PRZYKŁAD

Mleczarnia zatrudniała 1 stycznia 2010 r. następujące osoby:

• na podstawie umowy o pracę 25 osób, w tym: 17 osób na pełny etat, 4 osoby na 1/2 etatu i 4 osoby na 1/4 etatu,

• 3 zleceniobiorców,

• 1 wykonawcę umowy o dzieło.

Najpierw należy przeliczyć niepełne etaty, czyli:

4 × 0,5 etatu = 2 etaty,

4 × 0,25 etatu = 1 etat,

Razem 3 etaty.

Po dodaniu pełnych etatów (17 + 3) otrzymujemy 20 etatów. Pozostałych osób zatrudnionych nie bierzemy pod uwagę przy określaniu stanu zatrudnienia na potrzeby zfśs. Mleczarnia ma więc obowiązek utworzenia zfśs w 2010 r., ponieważ zatrudnia 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty.