Firmom grozi 30 tys. zł kary za nieudzielenie zaległego urlopu

W 2007 roku blisko 5 tys. pracodawców skontrolowanych przez Państwową Inspekcję Pracy nie udzieliło 117 tys. pracowników należnego im urlopu wypoczynkowego. Firmy, które nie wyślą pracowników na zaległy urlop do końca marca, mogą zapłacić grzywnę do 30 tys. zł. PIP w trakcie każdej kontroli sprawdza bowiem, czy pracodawcy udzielają urlopów wypoczynkowych w terminie.

Często sami podwładni nie chcą korzystać z przysługujących im dni wypoczynku (bo chcą je wykorzystać w późniejszym terminie, np. w okresie wakacji). Dlatego PKPP Lewiatan złożył już do sejmowej Komisji Przyjazne Państwo propozycję, aby termin, w którym pracodawcy mogą udzielać zaległego urlopu, został wydłużony do końca następnego roku.

- Takie wydłużenie terminu, w którym można udzielić wolnego, byłoby sprzeczne z samym celem urlopu, jakim jest umożliwienie wypoczynku pracownikowi - mówi profesor Krzysztof Rączka z Uniwersytetu Warszawskiego.

Szefowie powinni pamiętać, że mogą zmusić pracownika do wykorzystania zaległego urlopu w wyznaczonym przez siebie terminie. Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 24 stycznia 2006 r. (I PK 124/2005, LEX nr 173569). Sędziowie uznali, że pracodawca jest zobowiązany do udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego w rozmiarze i terminie określonym w kodeksie pracy, a z drugiej strony pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu i nie może odmówić wykorzystania urlopu udzielonego zgodnie z przepisami prawa pracy.

- Oczywiście nie wyklucza to możliwości uzgodnienia z pracownikiem terminu urlopu. Tylko w przypadku, gdy pracownik odmawia negocjacji z szefem, pracodawca powinien wysyłać go na urlop bez wcześniejszego porozumienia - mówi Agnieszka Lisiecka, adwokat Kancelarii Wardyński i Wspólnicy.

Jej zdaniem bardziej stabilną podstawą do wysłania pracownika na zaległy urlop bez zgody pracownika byłoby wyraźne określenie takiego uprawnienia w kodeksie pracy.

- Wobec tak jednoznacznego orzeczenia SN nie wydaje się to jednak konieczne - dodaje Agnieszka Lisiecka.

Mimo wspomnianego uprawnienia do wyznaczenia terminu wykorzystania zaległego urlopu, pracodawcy domagają się zmiany zasad jego udzielania. Proponują, aby pracownicy mogli skorzystać z takiego urlopu przez cały następny rok, a nie jak obecnie wyłącznie przez jego I kwartał (czyli do 31 marca).

- Przedsiębiorcy sygnalizują, że często nie mogą zmusić pracownika do wzięcia zaległego urlopu - mówi Jacek Męcina, ekspert PKPP Lewiatan.