Holdingi będą dyktować warunki swoim spółkom

ZMIANA PRAWA

Czeka nas kolejna zmiana w prawie spółek. Domagają się jej przedstawiciele największych polskich holdingów, m.in.: Orlenu, Bumaru, Ciechu. W ich skład wchodzą dziesiątki zależnych spółek (spółek-córek), których udziałowcem większościowym bądź jedynym jest stojąca na czele holdingu spółka dominująca (spółka-matka). Ich zdaniem ograniczenia prawne utrudniają zarządzanie tak złożonymi strukturami kapitałowymi. Z ekonomicznego punktu widzenia holding traktowany jest bowiem jako jeden podmiot, natomiast z prawnego - każda zależna spółka jest odrębnym bytem, podlegającym tym samym regułom co inne spółki nienależące do grupy kapitałowej.

- Celem posiadania spółek zależnych jest maksymalizacja zysku w spółce-matce albo w całej grupie kapitałowej. Dlatego niezrozumiałe jest wprowadzenie obowiązku uzyskiwania każdorazowej zgody na zasiadanie w radzie nadzorczej spółki zależnej przez członka zarządu spółki kontrolującej - w sytuacji gdy sprawowana jest całkowita, 100-proc. kontrola nad taką spółką. W praktyce działania dużych organizmów gospodarczych wymaga to przejścia całej ścieżki zgód korporacyjnych, co czyni ten proces długotrwałym i uciążliwym - mówi Jacek Bartmiński - dyrektor Biura Grupy Kapitałowej PKN Orlen.

W przypadku spółek akcyjnych w polskim prawie obowiązuje zakaz dawania wiążących poleceń spółce zależnej przez zgromadzenia obu spółek kapitałowych (art. 375¹ k.s.h.). Zdaniem prof. Sołtysińskiego z Kancelarii Sołtysiński, Kawecki&Szlęzak - przepis ten blokuje funkcjonowanie grup kapitałowych.

- W przypadku holdingów faktycznych praktyka podejmowania decyzji gospodarczych przez zarząd spółki holdingowej ze skutkiem wiążącym dla zarządu spółek zależnych odbywa się z naruszeniem prawa, skoro zarząd spółki dominującej pełni faktycznie funkcję walnego zgromadzenia (zgromadzenia wspólników) spółki zależnej - tłumaczy profesor.

- Członkowie organów zarządzających spółki zależnej mają związane ręce. Obciąża się ich osobistym ryzykiem odpowiedzialności cywilnej i karnej za wdrażanie decyzji wpływających niekorzystnie na sytuację zarządzanej spółki, które z punktu widzenia ekonomicznego są korzystne dla spółki-matki lub całej grupy kapitałowej - tłumaczy prof. Michał Romanowski z Kancelarii Romanowski i Wspólnicy.

Z drugiej strony - na co wskazuje prof. Stanisław Sołtysiński - członkowie zarządu lub rady nadzorczej spółki zależnej, którzy nie będą wykonywali decyzji gospodarczych spółki dominującej z powołaniem, że godzą one w interes spółki zależnej, narażają się na utratę swego mandatu wskutek ich odwołania przez spółkę dominującą.