REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy przedsiębiorca może ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych?

dr Rafał R. Wasilewski
doktor nauk prawnych, radca prawny prowadzący w Szczecinie kancelarię prawa gospodarczego Kancelaria Radcy Prawnego dr Rafał R. Wasilewski

REKLAMA

Spory z kontrahentami mogą nie zakończyć się na wezwaniu do zapłaty i konieczne będzie wystąpienie do sądu z pozwem o zapłatę. Jeżeli zaległość z otrzymaniem pieniędzy z przeterminowanej faktury jest dla firmy dotkliwa, zwłaszcza w przypadku młodych przedsiębiorstw, samo poniesienie kosztów sądowych może okazać się blokadą w dochodzeniu należności. Można usłyszeć, że osoby w trudnej sytuacji majątkowej mogą ubiegać się o zwolnienie z kosztów sądowych. Czy firmy także mogą liczyć na takie udogodnienie? Pytanie to jest o tyle aktualne, że wobec pandemii, wcześniejszych lockdownów oraz ograniczeń sytuacja majątkowa wielu firm znacznie się pogorszyła.

Zwolnienie od kosztów sądowych przedsiębiorców – uwagi ogólne

REKLAMA

Zasadniczo udział w postępowaniu sądowym wiąże się z obowiązkiem ponoszenia opłaty sądowej, której podlegają nie tylko pozew, ale także apelacja, zarzuty od nakazu zapłaty i inne pisma wymienione w przepisach ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach cywilnych (u.k.s.c.).

REKLAMA

Obowiązek poniesienia opłaty sądowej może zostać ograniczony na podstawie wyłączeń zawartych w ustawie (art. 94-98a u.k.s.c.) albo na podstawie rozstrzygnięcia sądowego. Trzeba bowiem wskazać, że można ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych i taki wniosek nie przysługuje jedynie osobom fizycznym. Odnosząc się do tematu artykułu „firma w sądzie” trzeba pamiętać, że przedsiębiorca może działać w różnych formach – osobiście tzn. jako osoba fizyczna (tzw. jednoosobowa działalność gospodarcza – wpis do CEiDG), w ramach spółki cywilnej (podobnie – osobami fizycznymi będą wszyscy wspólnicy), w formie osoby prawnej (np. sp. z o.o.) oraz „innej jednostki organizacyjnej” (np. sp. j.). W zależności od tego, jaką formę organizacyjną posiada firma, różne będą reguły ubiegania się o zwolnienie od kosztów sądowych, o czym w dalszej części artykułu.

REKLAMA

Trzeba zwrócić również uwagę, że zwolnienie od kosztów sądowych przez sąd może dotyczyć albo całości tych kosztów albo części – wówczas firma ponosić będzie koszty w tej części, która nie została objęta zwolnieniem (art. 101 u.k.s.c.).

Przedsiębiorcy powinni mieć na względzie, że udzielenie im zwolnienia od kosztów sądowych będzie szczegółowo rozważane. W przypadku zwolnienia od kosztów sądowych przedsiębiorców przyjmuje się, że zwolnienie takie ma charakter absolutnie wyjątkowy, ponieważ co do zasady przedsiębiorca powinien przewidzieć konieczność odzyskiwania swoich należności na drodze postępowania sądowego i w ramach gospodarki finansowej firmy zabezpieczyć na taką ewentualność środki finansowe: „W przypadku zwolnienia od kosztów sądowych przedsiębiorców należy mieć na względzie, że koszty dochodzenia przed sądem roszczeń związanych z prowadzoną działalnością stanowią koszty, które strona musi uwzględniać w racjonalnym planowaniu swoich wydatków […]. W orzecznictwie podkreśla się, że przedsiębiorcy powinni uwzględniać koszty postępowania sądowego związane z prowadzoną działalnością gospodarczą przy planowaniu przyszłych wydatków; wydatki związane z tą działalnością powinno traktować się równoważnie z innymi obowiązkami finansowymi” (postanowienie SN z 24 lutego 2021 r., V CZ 33/20).

Jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych nie przyniesie oczekiwanego skutku, można postanowienie o odmowie zwolnienia zaskarżyć zażaleniem – nie podlega ono opłacie sądowej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zwolnienie od kosztów sądowych przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną

Zgodnie z art. 102 u.k.s.c. zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek. Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powinno być dołączone oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Oświadczenie sporządza się według ustalonego wzoru.

Ponadto sąd może odebrać od osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych przyrzeczenie o treści: "Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem zapewniam, że złożone przeze mnie oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania jest prawdziwe i rzetelne". Przed odebraniem przyrzeczenia należy pouczyć osobę ubiegającą się o zwolnienie od kosztów sądowych o treści art. 111 u.k.s.c. przewidującego grzywnę za uzyskanie zwolnienia na podstawie świadomego podania nieprawdziwych okoliczności.

Zwolnienie od kosztów sądowych przedsiębiorców innych niż osoba fizyczna

W przypadku innych firm (przede wszystkim spółek) zastosowanie znajduje art. 103 u.k.s.c., według którego sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.

Jak można zauważyć, ustawa w tym przypadku nie wymaga złożenia żadnego oświadczenia na formularzu. Przyjmuje się, że wykazanie braku dostatecznych środków na uiszczenie kosztów sądowych może zostać wykazane na podstawie różnego rodzaju dokumentów: „należy przyjąć, że może tego dokonać przedstawiając dokumenty, które pozwalają określić jej sytuację majątkową, np. bilans roczny, sprawozdanie finansowe, wyciągi z rachunków bankowych, raporty kasowe, deklaracje podatkowe, umowy kredytowe, opinie banku oceniające zdolność kredytową, dokumenty stwierdzające obciążenie majątku ograniczonymi prawami rzeczowymi, dokumenty stwierdzające wysokość zobowiązań itp. […] Charakter koniecznych dokumentów zależy od rodzaju podmiotu ubiegającego się o zwolnienie od kosztów i charakteru prowadzonej przezeń działalności, przy czym dokumenty te - w powiązaniu z twierdzeniami wniosku - powinny służyć wykazaniu konkretnych faktów przesądzających o braku środków na uiszczenie kosztów sądowych.” (postanowienie SN z 26 stycznia 2018 r., II CZ 95/17).

W odniesieniu do spółek handlowych (z wyjątkiem spółek, w których jedynym wspólnikiem albo akcjonariuszem jest Skarb Państwa) pamiętać również należy, że spółka ma obowiązek także wykazać, że jej wspólnicy albo akcjonariusze nie mają dostatecznych środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie spółce pożyczki.

Podsumowanie

Przedsiębiorcy mogą w postępowaniu cywilnym ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych. Regulacje dotyczące zwolnienia od kosztów sądowych są różne w zależności od tego, jaki jest status organizacyjny danej firmy (działalność jednoosobowa, spółka itp.). Trzeba przy tym uwzględnić, że orzecznictwo uznaje zwolnienie od kosztów sądowych przedsiębiorców za środek absolutnie wyjątkowy, więc sądy nieczęsto decydują się na zwolnienie przedsiębiorców od kosztów sądowych.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Informacja o zaległości w ZUS na 0,01 zł wysyłana jest listem poleconym, a najwięksi gracze nie płacą milionowych zadłużeń

    Zadłużenie aktywnych płatników w ZUS rośnie. Rekordzista wśród aktywnych płatników jest zadłużony na ponad 822 mln zł. Czy ZUS może sam zmieniać przepisy? 

    Według danych udostępnionych przez ZUS, na koniec 2023 roku maksymalna kwota zadłużenia aktywnego płatnika wyniosła przeszło 822 mln zł. Rok wcześniej była o 3,5 mln zł mniejsza. Wśród komentujących te dane ekspertów nie brakuje opinii, że dopuszczenie do takiej sytuacji jest skandalem. Z kolei Zakład przekonuje, że sam nie może zmieniać przepisów. Jednak według znawców tematu, ZUS ma odpowiednie narzędzia do ściągania należności i nawet niewielkie kwoty są skutecznie egzekwowane od przedsiębiorców. Do tego po danych widać, że średnie zadłużenie aktywnych płatników wzrosło rok do roku o ponad 3 tys. zł, tj. do wartości blisko 31 tys. zł.

    Czy trzeba płacić ZUS gdy działalność gospodarczą się zawiesi, czy przerwę w biznesie można zrobić tylko raz w roku czy wiele razy

    Działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG można zawiesić pod warunkiem, że nie zatrudnia się pracowników. Dlatego co do zasady nie trzeba dodatkowo załatwiać formalności w ZUS.

    Przestępstwa finansowe. Zorganizowane grupy zajmują się praniem brudnych pieniędzy i korumpowaniem urzędników: co trzeba wiedzieć

    Korupcja, pranie pieniędzy, wyłudzenia, ataki hakerskie – to realne zagrożenia XXI wieku. Obecnie przestępczość finansowa, cyberprzestępczość oraz nowoczesne technologie są mocno ze sobą związane.

    Jak jeździć ekologicznie i oszczędnie. Pięć zasad sprawdzonych w praktyce i zalecanych każdej firmie transportowej

    W dobie rosnących kosztów firm transportowych i spowolnienia gospodarczego ekonomiczna jazda przestała być zjawiskiem sporadycznym, a stała się koniecznością i jednym ze sposobów na redukcję wydatków. Jakie są więc najważniejsze zasady ekonomicznej jazdy? 

    REKLAMA

    Zboża ozime wiosną - jak nawozić dolistnie. 5 kluczowych wskazówek

    Jedną z najefektywniejszych form pielęgnacji (dokarmiania) zbóż ozimych wiosną jest nawożenie dolistne. Dobrze przemyślane działania agrotechniczne wraz z odpowiednim wyborem samego nawozu to korzyść dla roślin, a przede wszystkim dla rolnika. 

    Wakacje składkowe – zmiany w projekcie nowelizacji

    Na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL) została opublikowana nowa wersja projektu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która wprowadza tzw. wakacje składkowe. Przewiduje ona m.in. zmiany w zakresie podmiotów uprawnionych do takiej ulgi.

    Firma, która dopuściła do wycieku danych jej klientów traci renomę a także chętnych na zakup jej produktów

    Firmy pracują nad rozwojem marki i jej rozpoznawalnością wiele lat, po czym jedno fatalne zdarzenia burzy cały ten wysiłek. Takim incydentem w naszych czasach jest przede wszystkim wyciek danych klientów. Straconej w ten sposób reputacji marka nie jest w stanie odbudować.

    Zdaniem ZUS należy opłacać składki od wynagrodzenia wspólnika sp. z o.o. za czynności wykonywane na rzecz spółki

    ZUS w swoich najnowszych interpretacjach stwierdził, że wspólnik sp. z o.o., który za czynności wykonywane na rzecz spółki (tj. czynności określone w umowie spółki), bez zawierania ze spółką odrębnej umowy cywilnoprawnej otrzymuje wynagrodzenie, będzie objęty ubezpieczeniami społecznymi z tego tytułu jako zleceniobiorca.

    REKLAMA

    ARiMR - ostatnie 2 dni na wnioski o dofinansowanie ubezpieczenia zwierząt!

    Zostały ostatnie 2 dni dla rolników na złożenie wniosków o zwrot części kosztów ubezpieczenia zwierząt. Kto może złożyć wniosek o dofinansowanie?

    AI Act zatwierdzony. Kiedy wejdzie w życie? 5 wniosków, które są szczególnie ważne dla firm z sektora biomedycznego

    Znamy już finalny, zaakceptowany przez państwa członkowskie draft AI Act – unijnej ustawy o Sztucznej Inteligencji. Jaki wpływ wywrze ona na działalność firm z sektora biomedycznego? Prezentujemy 5 najważniejszych wniosków. 

    REKLAMA