REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy przedsiębiorca może ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Rafał R. Wasilewski
doktor nauk prawnych, radca prawny prowadzący w Szczecinie kancelarię prawa gospodarczego Kancelaria Radcy Prawnego dr Rafał R. Wasilewski

REKLAMA

Spory z kontrahentami mogą nie zakończyć się na wezwaniu do zapłaty i konieczne będzie wystąpienie do sądu z pozwem o zapłatę. Jeżeli zaległość z otrzymaniem pieniędzy z przeterminowanej faktury jest dla firmy dotkliwa, zwłaszcza w przypadku młodych przedsiębiorstw, samo poniesienie kosztów sądowych może okazać się blokadą w dochodzeniu należności. Można usłyszeć, że osoby w trudnej sytuacji majątkowej mogą ubiegać się o zwolnienie z kosztów sądowych. Czy firmy także mogą liczyć na takie udogodnienie? Pytanie to jest o tyle aktualne, że wobec pandemii, wcześniejszych lockdownów oraz ograniczeń sytuacja majątkowa wielu firm znacznie się pogorszyła.

Zwolnienie od kosztów sądowych przedsiębiorców – uwagi ogólne

REKLAMA

Zasadniczo udział w postępowaniu sądowym wiąże się z obowiązkiem ponoszenia opłaty sądowej, której podlegają nie tylko pozew, ale także apelacja, zarzuty od nakazu zapłaty i inne pisma wymienione w przepisach ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach cywilnych (u.k.s.c.).

REKLAMA

Obowiązek poniesienia opłaty sądowej może zostać ograniczony na podstawie wyłączeń zawartych w ustawie (art. 94-98a u.k.s.c.) albo na podstawie rozstrzygnięcia sądowego. Trzeba bowiem wskazać, że można ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych i taki wniosek nie przysługuje jedynie osobom fizycznym. Odnosząc się do tematu artykułu „firma w sądzie” trzeba pamiętać, że przedsiębiorca może działać w różnych formach – osobiście tzn. jako osoba fizyczna (tzw. jednoosobowa działalność gospodarcza – wpis do CEiDG), w ramach spółki cywilnej (podobnie – osobami fizycznymi będą wszyscy wspólnicy), w formie osoby prawnej (np. sp. z o.o.) oraz „innej jednostki organizacyjnej” (np. sp. j.). W zależności od tego, jaką formę organizacyjną posiada firma, różne będą reguły ubiegania się o zwolnienie od kosztów sądowych, o czym w dalszej części artykułu.

REKLAMA

Trzeba zwrócić również uwagę, że zwolnienie od kosztów sądowych przez sąd może dotyczyć albo całości tych kosztów albo części – wówczas firma ponosić będzie koszty w tej części, która nie została objęta zwolnieniem (art. 101 u.k.s.c.).

Przedsiębiorcy powinni mieć na względzie, że udzielenie im zwolnienia od kosztów sądowych będzie szczegółowo rozważane. W przypadku zwolnienia od kosztów sądowych przedsiębiorców przyjmuje się, że zwolnienie takie ma charakter absolutnie wyjątkowy, ponieważ co do zasady przedsiębiorca powinien przewidzieć konieczność odzyskiwania swoich należności na drodze postępowania sądowego i w ramach gospodarki finansowej firmy zabezpieczyć na taką ewentualność środki finansowe: „W przypadku zwolnienia od kosztów sądowych przedsiębiorców należy mieć na względzie, że koszty dochodzenia przed sądem roszczeń związanych z prowadzoną działalnością stanowią koszty, które strona musi uwzględniać w racjonalnym planowaniu swoich wydatków […]. W orzecznictwie podkreśla się, że przedsiębiorcy powinni uwzględniać koszty postępowania sądowego związane z prowadzoną działalnością gospodarczą przy planowaniu przyszłych wydatków; wydatki związane z tą działalnością powinno traktować się równoważnie z innymi obowiązkami finansowymi” (postanowienie SN z 24 lutego 2021 r., V CZ 33/20).

Jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych nie przyniesie oczekiwanego skutku, można postanowienie o odmowie zwolnienia zaskarżyć zażaleniem – nie podlega ono opłacie sądowej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zwolnienie od kosztów sądowych przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną

Zgodnie z art. 102 u.k.s.c. zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek. Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powinno być dołączone oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Oświadczenie sporządza się według ustalonego wzoru.

Ponadto sąd może odebrać od osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych przyrzeczenie o treści: "Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem zapewniam, że złożone przeze mnie oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania jest prawdziwe i rzetelne". Przed odebraniem przyrzeczenia należy pouczyć osobę ubiegającą się o zwolnienie od kosztów sądowych o treści art. 111 u.k.s.c. przewidującego grzywnę za uzyskanie zwolnienia na podstawie świadomego podania nieprawdziwych okoliczności.

Zwolnienie od kosztów sądowych przedsiębiorców innych niż osoba fizyczna

W przypadku innych firm (przede wszystkim spółek) zastosowanie znajduje art. 103 u.k.s.c., według którego sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.

Jak można zauważyć, ustawa w tym przypadku nie wymaga złożenia żadnego oświadczenia na formularzu. Przyjmuje się, że wykazanie braku dostatecznych środków na uiszczenie kosztów sądowych może zostać wykazane na podstawie różnego rodzaju dokumentów: „należy przyjąć, że może tego dokonać przedstawiając dokumenty, które pozwalają określić jej sytuację majątkową, np. bilans roczny, sprawozdanie finansowe, wyciągi z rachunków bankowych, raporty kasowe, deklaracje podatkowe, umowy kredytowe, opinie banku oceniające zdolność kredytową, dokumenty stwierdzające obciążenie majątku ograniczonymi prawami rzeczowymi, dokumenty stwierdzające wysokość zobowiązań itp. […] Charakter koniecznych dokumentów zależy od rodzaju podmiotu ubiegającego się o zwolnienie od kosztów i charakteru prowadzonej przezeń działalności, przy czym dokumenty te - w powiązaniu z twierdzeniami wniosku - powinny służyć wykazaniu konkretnych faktów przesądzających o braku środków na uiszczenie kosztów sądowych.” (postanowienie SN z 26 stycznia 2018 r., II CZ 95/17).

W odniesieniu do spółek handlowych (z wyjątkiem spółek, w których jedynym wspólnikiem albo akcjonariuszem jest Skarb Państwa) pamiętać również należy, że spółka ma obowiązek także wykazać, że jej wspólnicy albo akcjonariusze nie mają dostatecznych środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie spółce pożyczki.

Podsumowanie

Przedsiębiorcy mogą w postępowaniu cywilnym ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych. Regulacje dotyczące zwolnienia od kosztów sądowych są różne w zależności od tego, jaki jest status organizacyjny danej firmy (działalność jednoosobowa, spółka itp.). Trzeba przy tym uwzględnić, że orzecznictwo uznaje zwolnienie od kosztów sądowych przedsiębiorców za środek absolutnie wyjątkowy, więc sądy nieczęsto decydują się na zwolnienie przedsiębiorców od kosztów sądowych.

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

Fundacja rodzinna po dwóch latach – jak zmienia się myślenie o sukcesji?

Jeszcze kilka lat temu o sukcesji w firmach mówiło się niewiele. Przedsiębiorcy odsuwali tę kwestię na później, często z uwagi na brak gotowości, aby się z nią zmierzyć. Mówienie o śmierci właściciela, przekazaniu firmy i zabezpieczeniu rodziny wciąż należało do tematów „na później”.

Potencjał 33 GW z wiatraków na polskim morzu. To 57% zapotrzebowania kraju na energię. Co dalej z farmami wiatrowymi w 2026 i 2027 r.

Polski potencjał na wytwarzanie energii elektrycznej z wiatraków na morzu (offshore) wynosi 33 GW. To aż 57% rocznego zapotrzebowania kraju na energię. W 2026 i 2027 r. powstaną nowe farmy wiatrowe Baltic Power i Baltica 2. Jak zmieniają się przepisy? Co dalej?

REKLAMA

Jak zwiększyć rentowność biura rachunkowego bez dodatkowych wydatków?

Branża księgowa to jedna z dziedzin, w których wynagrodzenie za świadczone usługi często jest mocno niedoszacowane, mimo tego, że błędy w księgowości mogą skutkować bardzo poważnymi konsekwencjami dla przedsiębiorców. W związku z tak doniosłą rolą biur rachunkowych powinny one dbać o poziom rentowności, który pozwoli właścicielom skupić się na podnoszeniu jakości świadczonych usług oraz większego spokoju, co niewątpliwie pozytywnie wpływa na dobrostan właścicieli biur oraz ich pracowników.

Samozatrudnieni i małe firmy w odwrocie? wzrasta liczba likwidowanych i zawieszanych działalności gospodarczych, co się dzieje

Według znawców tematu, czynniki decydujące ostatnio o likwidacji takich firm nie różnią się od tych sprzed roku. Znaczenie mają m.in. koszty prowadzenia biznesu, w tym składki zusowskie, a także oczekiwania finansowe pracowników.

Szybki wzrost e-commerce mocno zależny od rozwoju nowych technologii: co pozwoli na zwiększenie zainteresowania zakupami online ze strony klientów

E-commerce czyli zakupy internetowe przestają być jedynie wygodną alternatywą dla handlu tradycyjnego – stają się doświadczeniem, którego jakość wyznaczają nie tylko oferta i cena, lecz także szybkość, elastyczność i przewidywalność dostawy oraz prostota ewentualnego zwrotu.

Przedsiębiorczość w Polsce ma się dobrze, mikroprzedsiębiorstwa minimalizując ryzyko działalności gospodarczej coraz częściej zaczynają od franczyzy

Najliczniejszą grupę firm zarejestrowanych w Polsce stanowią mikroprzedsiębiorstwa, a wśród nich ponad 87 tys. to podmioty działające w modelu franczyzowym. Jak zwracają uwagę ekonomiści ze Szkoły Głównej Handlowej, Polska jest liderem franczyzy w Europie Środkowo-Wschodniej.

REKLAMA

Rewolucyjne zmiany w prowadzeniu księgi przychodów i rozchodów

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (KPiR), co oznacza, że już od 1 stycznia 2026 r. zmieni się sposób ich prowadzenia.

Apteki odzyskają prawo reklamowania swojej działalności. bo obecne zakazy są sprzeczne z prawem unijnym

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie C-200/24, w którym jednoznacznie uznał, że obowiązujący w Polsce całkowity zakaz reklamy aptek narusza prawo Unii Europejskiej. To ważny moment dla rynku aptecznego i swobody działalności gospodarczej w Polsce.

REKLAMA