Prawa autorskie majątkowe

Prawa autorskie majątkowe uregulowane są w art. 17 ustawy o prawie autorskim i prawach zależnych. Zgodnie z tym artykułem jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Co to oznacza i jak należy to tłumaczyć?

W wielki skrócie oznacza to monopol twórcy, w kwestii rozporządzania prawami autorskimi. Tylko twórca ma prawo korzystania z utworu, rozporządzania nim oraz wynagrodzenia z tytułu korzystania. Twórca może swoje uprawnienia z tytułu praw autorskich majątkowych przenieść na inne podmioty (w drodze licencji lub w drodze umowy przenoszącej prawa), albo ….. nie dokonywać tego typu działań. Tylko jednak twórca o tym decyduje.

Prawa autorskie są zbywalne (i tym różnią się od praw osobistych, których nie można ani zbyć ani zrzec się). Bardzo często uprawnienie z tytułu praw autorskich porównywane jest do uprawnień właściciela rzeczy określonych w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego właściciel może, z wyłączeniem innych osób:

• korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa (np. pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy),
• rozporządzać rzeczą (może np. rzecz zniszczyć, zużyć lub w inny sposób nią rozporządzać).

Prawo autorskie w podobny sposób reguluje kwestie związane z uprawnieniami twórcy. Tylko twórca ma więc uprawnienie do rozporządzania swoimi prawami majątkowymi.

Polecamy: serwis Utwory pracownicze

To o czym warto pamiętać w kontekście praw autorskich majątkowych to tzw. domniemanie odpłatności. Wprowadza je art. 17 prawa autorskiego zgodnie z którym twórcy należy się wynagrodzenie za korzystanie z utworu (jeśli oczywiście co innego nie wynika z umowy łączącej strony).

Istnieją bowiem sytuacje gdy twórca zrzeka się wynagrodzenia/honorarium za rozporządzenie prawami do utworu. przykładem mogą być np. różnego rodzaju akcje charytatywne, podczas których twórcy wykonują utwory (zdjęcia, plakaty, bombki świąteczne itp.), organizator akcji utwory sprzedaje, zaś twórcy nie pobierając z tego tytułu żadnego wynagrodzenia.