Jak informować pracowników o rezygnacji z tworzenia ZFŚS

Każdy pracodawca (poza należącymi do sfery budżetowej) może zrezygnować z tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. W zależności od liczby zatrudnionych pracowników następuje to w różny sposób. Natomiast sam sposób przekazania takich informacji uzależniony jest od trybu rezygnacji i od zwyczajów panujących w firmie.

Przez dokonanie odpowiednich zapisów w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania pracodawca może zrezygnować z tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, jeżeli:

• zatrudnia co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty i ma obowiązek tworzenia funduszu,

• zatrudnia co najmniej 20 pracowników (ale mniej niż 20 w przeliczeniu na pełne etaty); ci dodatkowo mogą również, obok rezygnacji z tworzenia funduszu, zaprzestać wypłacania świadczenia urlopowego.

Jeżeli pracodawca jest objęty układem zbiorowym pracy nie może zrezygnować z tworzenia funduszu w regulaminie wynagradzania. Nie jest także dopuszczalne zawieranie w tym celu odrębnego porozumienia ze związkami zawodowymi czy przedstawicielem załogi.

Pracodawcy zatrudniający mniej niż 20 pracowników nie mają sformalizowanego trybu rezygnacji z tworzenia funduszu (dotyczy to także wypłaty świadczenia urlopowego). Jedynym wymogiem jest przekazanie pracownikom odpowiedniej informacji.

Zmiany układu wchodzą w życie w terminie w nim określonym, nie wcześniej jednak niż z dniem zarejestrowania. Pracodawca ma obowiązek zawiadomienia pracowników o wejściu układu (lub zmiany układu) w życie. Jednak od takiej informacji nie jest uzależnione wejście w życie nowych postanowień układu. Nie musi to także być informacja o treści układu, ale wyłącznie o dacie rozpoczęcia obowiązywania nowych regulacji.

Przepisy nie określają, w jaki sposób ma nastąpić poinformowanie pracowników. Przyjmuje się, że powinno się tego dokonać w sposób przyjęty u danego pracodawcy, pod warunkiem zapewnienia możliwości poinformowania o wejściu w życie układu wszystkich pracowników.

Pracodawca ma obowiązek udostępnić i wyjaśnić treść układu na życzenie pracownika.

Zmiany regulaminu wynagradzania wchodzą w życie najwcześniej po upływie 2 tygodni od podania ich do wiadomości pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy. A zatem w tym przypadku poinformowanie pracowników stanowi warunek, aby zmiany weszły w życie.

Dodatkowo pracodawca ma wobec pracowników obowiązek poinformowania o wejściu w życie regulaminu (i zmian do regulaminu), wyjaśnienia i udostępnienia jego treści.

Pracodawcy zatrudniający mniej niż 20 pracowników decyzję w sprawie nietworzenia funduszu (i niewypłacania świadczenia urlopowego) mogą podjąć i ogłosić pracownikom jedynie do 31 stycznia danego roku. Z brzmienia przepisu wynika, że decyzja taka jest wiążąca jedynie na dany rok kalendarzowy, co w przypadku chęci jej podtrzymania powoduje konieczność corocznego jej ogłaszania.

Decyzję w sprawie nietworzenia funduszu można ogłosić w sposób przyjęty u danego pracodawcy, np:

• za pośrednictwem poczty elektronicznej,

• przez wywieszenie na tablicy ogłoszeń,

• przekazując informację na piśmie za potwierdzeniem otrzymania,

• na zebraniu.

Nawet jeżeli pracodawca dobrowolnie ustalił regulamin wynagradzania, nie może postanowień w przedmiocie nietworzenia funduszu i niewypłacania świadczenia urlopowego zawrzeć w regulaminie. Przepis przewiduje, że sposób rezygnacji z tworzenia funduszu lub wypłaty świadczenia urlopowego uzależniony jest nie od posiadania układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania, ale od zatrudnienia określonej liczby osób.