REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak należy rozliczać wynagrodzenie za czas dyżuru

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dorota Twardo
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Dyżur to pozostawanie pracownika w dyspozycji pracodawcy poza normalnymi godzinami pracy, w wyznaczonym miejscu i czasie, w stałej gotowości do świadczenia pracy. Może on być pełniony w zakładzie pracy lub w innym wyznaczonym przez pracodawcę miejscu bądź poza zakładem pracy, niekoniecznie w domu.

Za czas dyżuru pełnionego w domu nie przysługuje ani czas wolny, ani wynagrodzenie. W trakcie tego dyżuru pracownik może bowiem w znacznym stopniu dysponować swoim czasem. Jeżeli jednak podczas domowego dyżuru jest świadczona praca, czas przepracowany pracodawca wlicza do czasu pracy i wypłaca normalne wynagrodzenie i dodatki za nadgodziny.

REKLAMA

WAŻNE!

Pracodawca może w układzie zbiorowym lub regulaminie obowiązującym w zakładzie ustalić korzystniejsze zasady wynagradzania za czas dyżuru oraz przyznać do niego prawo pracownikom pełniącym dyżur w domu.

Czas dyżuru zakładowego podlega natomiast rekompensacie, bez względu na długość czy porę jego pełnienia. Za ten dyżur pracownikowi przysługuje czas wolny od pracy w wymiarze odpowiadającym jego długości.

Jeżeli pracownik otrzyma czas wolny za okres dyżuru pełnionego poza domem, to odbiór wolnego nie może spowodować obniżenia wynagrodzenia pracownika.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

PRZYKŁAD

Pracownik 1 września 2009 r. pełnił 3-godzinny dyżur zakładowy. Pracodawca udzielił mu czasu wolnego w wymiarze odpowiadającym czasowi dyżuru. Wynagrodzenie pracownika określone w umowie o pracę wynosi 4000 zł. Ta forma rekompensaty nie wpływa na wynagrodzenie pracownika. Zachowuje on prawo do przysługującego mu wynagrodzenia określonego stawką miesięczną w stałej wysokości. Pracownik przepracował we wrześniu obowiązującą go liczbę godzin. Nie ma zatem podstaw prawnych do obniżenia jego pensji. W związku z tym za wrzesień pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości 4000 zł.

Jeżeli nie jest możliwe udzielenie czasu wolnego za dyżur, pracodawca może zamiennie wypłacić pracownikowi wynagrodzenie.

Sposób ustalania jego wysokości zależy od charakteru elementów przysługującej pracownikowi pensji.

Wynagrodzenie stałe

Gdy miesięczne wynagrodzenie pracownika jest określone w stałej wysokości, wówczas stawkę tego wynagrodzenia należy podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Następnie tak ustaloną stawkę za 1 godzinę pracy trzeba pomnożyć przez liczbę godzin dyżuru.

Schemat ustalania wynagrodzenia za czas dyżuru zakładowego, gdy pensja pracownika jest określona w stałej stawce miesięcznej

PRZYKŁAD

Pracownik wynagradzany według stałej stawki wynagrodzenia 3500 zł pełnił 11 września 2009 r. 4-godzinny dyżur zakładowy. Pracodawca nie udzielił mu za dyżur czasu wolnego. Gdy pracodawca nie ma możliwości udzielenia pracownikowi czasu wolnego za dyżur, jest zobowiązany wypłacić za ten czas wynagrodzenie. Aby ustalić jego wysokość:

 miesięczną pensję pracownika dzielimy przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania we wrześniu, tj. 176 godzin: 3500 zł : 176 godzin = 19,89 zł/godz.,

• następnie stawkę za jedną godzinę pracy mnożymy przez liczbę godzin dyżuru:

19,89 zł/godz. x 4 godziny dyżuru = 79,56 zł.

We wrześniu pracownik oprócz stałego wynagrodzenia w wysokości 3500 zł powinien otrzymać wynagrodzenie za czas dyżuru w kwocie 79,56 zł.

Prościej liczy się wynagrodzenie za czas dyżuru zakładowego, gdy wynagrodzenie pracownika jest określone w stawce godzinowej. Wówczas stawkę godzinową pracownika należy pomnożyć przez liczbę godzin dyżuru.

Schemat ustalania wynagrodzenia za czas dyżuru zakładowego, gdy pensja pracownika określona jest w stawce godzinowej

Zmienne elementy pensji

Pracownikowi, którego pensja ma charakter zmienny i któremu jednocześnie nie określono stawki osobistego zaszeregowania, a więc wynagradzanemu stawką prowizyjną, akordową lub zadaniową, za czas dyżuru zakładowego przysługuje 60% wynagrodzenia (w tym przypadku przy obliczaniu jego wysokości należy stosować rozporządzenie z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy). Podstawę wymiaru wynagrodzenia za czas dyżuru ustala się wówczas z 3 miesięcy (bądź z 12 miesięcy w przypadku znacznego wahania wysokości składników wynagrodzenia) poprzedzających miesiąc, w którym dyżur miał miejsce. Następnie wynagrodzenie obliczone jak za urlop należy podzielić przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w okresie, z którego jest określane to wynagrodzenie. Z otrzymanej w ten sposób stawki godzinowej należy wyliczyć 60% tej stawki. Tak ustaloną należność za 1 godzinę trzeba pomnożyć przez liczbę godzin dyżuru.

Dyżur a pogotowie do pracy

Schemat ustalania wynagrodzenia za czas dyżuru zakładowego, gdy pensja pracownika jest określona w stawce akordowej, prowizyjnej bądź zadaniowej

 

PRZYKŁAD

We wrześniu 2009 r. pracownik pełnił 6-godzinny dyżur, za który nie otrzymał czasu wolnego. Wynagrodzenie akordowe pracownika z okresu 3 miesięcy poprzedzających dyżur wynosiło:

• w sierpniu 2009 r. - 3956 zł (w tym miesiącu pracownik przepracował 160 godzin),

• w lipcu 2009 r. - 4102 zł (w tym miesiącu pracownik przepracował 184 godziny),

• w czerwcu 2009 r. - 3989 zł (w tym miesiącu pracownik przepracował 168 godzin).

Aby obliczyć wynagrodzenie za czas dyżuru ustalamy:

• wynagrodzenie za okres 3 miesięcy: 3956 zł + 4102 zł + 3989 zł = 12 047 zł,

• czas przepracowany w okresie 3 miesięcy: 160 godzin + 184 godziny + 168 godzin = 512 godzin,

• wynagrodzenie za 1 godzinę pracy (wynagrodzenie z okresu 3 miesięcy dzielimy przez czas przepracowany w tym okresie): 12 047 zł : 512 godziny = 23,53 zł/godz.,

• 60% ustalonej stawki godzinowej: 23,53 zł/godz. x 60% = 14,12 zł/godz.,

• wynagrodzenie za 6-godzinny dyżur (stawkę za 1 godzinę dyżuru mnożymy przez liczbę godzin dyżuru): 14,12 zł/godz. x 6 godzin dyżuru = 84,72 zł.

Pracownik zatrudniony w systemie akordowym za 6-godzinny dyżur we wrześniu powinien otrzymać 84,72 zł.

WAŻNE!

Przedstawionego mechanizmu przeliczeń nie można zastosować, gdy akord, prowizja lub premia zadaniowa przysługują pracownikowi obok stałej płacy zasadniczej określonej w stawce miesięcznej bądź godzinowej.

Pracownik, który oprócz stałego wynagrodzenia zasadniczego otrzymuje prowizję lub premię, ma wyodrębnione wynagrodzenie wynikające z jego zaszeregowania (określone w stawce miesięcznej lub godzinowej). Dlatego tylko to wynagrodzenie stanowi podstawę naliczenia wynagrodzenia za czas dyżuru.

PRZYKŁAD

We wrześniu 2009 r. pracownik świadczył 5-godzinny dyżur, za który nie otrzymał czasu wolnego. Na jego pensję składa się płaca zasadnicza w wysokości 3200 zł oraz zmienne wynagrodzenie prowizyjne. Jeśli pensja pracownika składa się z wynagrodzenia zmiennego (w tym przypadku prowizja) oraz wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania pracownika określonego stawką miesięczną, wówczas przy ustalaniu wynagrodzenia za czas dyżuru uwzględnia się jedynie płacę zasadniczą. Aby ustalić wynagrodzenie za czas dyżuru:

• płacę zasadniczą pracownika dzielimy przez czas pracy w miesiącu świadczenia dyżuru (tj. we wrześniu - 176 godzin): 3200 zł : 176 godzin = 18,18 zł/godz.,

• stawkę za 1 godzinę pracy mnożymy przez liczbę godzin dyżuru: 18,18 zł/godz. x 5 godzin dyżuru = 90,90 zł.

Pracownik za 5-godzinny dyżur we wrześniu powinien otrzymać wynagrodzenie w wysokości 90,90 zł.

Dyżur a praca w godzinach nadliczbowych

Inaczej liczy się wynagrodzenie, gdy w trakcie dyżuru pracownik podjął się wykonywania pracy. Taki dyżur przekształca się bowiem w wykonywanie pracy nadliczbowej.

REKLAMA

W czasie dyżuru pracownik pozostaje tylko w stanie pogotowia i w zasadzie nie wykonuje równocześnie żadnych dodatkowych czynności. Jeżeli jednak w czasie dyżuru pracownik wykonuje dodatkowe czynności na rzecz i w interesie zakładu pracy, czas przeznaczony na ich wykonanie należy zaliczyć do czasu pracy (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 31 stycznia 1978 r., I PRN 147/77, PiZS 1979/4/73). Zatem za czas przepracowany przekraczający normy czasu pracy (dyżur jest pełniony poza normalnymi godzinami pracy) pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie z dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych. Pracodawca może udzielić pracownikowi w zamian czasu wolnego, jednak na zasadach obowiązujących dla pracy nadliczbowej.

Zatem jeśli przez część dyżuru pracownik świadczył pracę, wówczas rekompensuje się ją albo czasem wolnym, albo wypłacając normalne wynagrodzenie oraz dodatek za pracę nadliczbową.

PRZYKŁAD

Pracownik 2 września 2009 r. po zakończeniu pracy pełnił 8-godzinny dyżur w zakładzie, podczas którego przez 5 godzin pracował. Pracodawca nie udzielił mu wolnego w zamian za czas pełnionego dyżuru. Pracownik jest zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy ze stawką miesięczną w wysokości 4500 zł.

Pracownikowi za czas dyżuru przysługuje:

• wynagrodzenie za 3 godziny dyżuru, podczas których pozostawał tylko w dyspozycji pracodawcy, ale nie świadczył pracy,

• normalne wynagrodzenie z tytułu nadgodzin za 5 godzin dyżuru, podczas których wykonywał pracę,

• 50-procentowe dodatki z tytułu nadgodzin za 5 godzin dyżuru, podczas których wykonywał pracę.

1. Ustalamy wynagrodzenie za 3 godziny dyżuru. W tym celu:

• miesięczną stawkę wynagrodzenia dzielimy przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania we wrześniu (tj. 176 godzin):

4500 zł : 176 godzin = 25,57 zł/godz.,

• otrzymane wynagrodzenie za 1 godzinę pracy mnożymy przez liczbę godzin dyżuru:

25,57 zł/godz. x 3 godziny dyżuru = 76,71 zł.

2. Ustalamy wynagrodzenie za godziny nadliczbowe. W tym celu:

• miesięczną stawkę wynagrodzenia dzielimy przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania we wrześniu, tj. 176 godzin: 4500 zł : 176 godzin = 25,57 zł/godz.,

• obliczamy normalne wynagrodzenie z tytułu nadgodzin (wynagrodzenie za 1 godzinę pracy mnożymy przez liczbę godzin nadliczbowych): 25,57 zł/godz. x 5 godzin = 127,85 zł,

• ustalamy dodatek za godziny nadliczbowe: 25,57 zł/godz. x 50% = 12,79 zł/godz., 12,79 zł/godz. x 5 godzin = 63,95 zł.

We wrześniu 2009 r. pracownik powinien otrzymać 4768,51 zł, w tym:

• płaca zasadnicza - 4500 zł,

• wynagrodzenie za 3 godziny dyżuru - 76,71 zł,

• normalne wynagrodzenie z tytułu nadgodzin - 127,85 zł,

• dodatek za godziny nadliczbowe - 63,95 zł.

• art. 1515 Kodeksu pracy,

REKLAMA

• § 4 rozporządzenia z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.),

• § 6-12 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.).

Dorota Twardo

specjalista ds. kadr i płac

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Umowa z influencerem krok po kroku

Szybki rozwój marketingu internetowego otworzył przed markami i twórcami zupełnie nowe perspektywy współpracy. W dobie cyfrowej rewolucji, influencerzy stali się kluczowymi partnerami w promocji produktów i usług, oferując unikatowy sposób docierania do odbiorców (potencjalnych klientów marek). Współpraca z twórcami, choć niezwykle efektywna, wiąże się jednak z szeregiem wyzwań prawnych, które wymagają szczególnej uwagi. Odpowiednie uregulowanie wzajemnych praw i obowiązków jest fundamentem sukcesu i bezpieczeństwa obu stron, minimalizując ryzyko sporów i nieporozumień.

Deregulacja: rząd naprawia prawo, ale przedsiębiorcy nie są zadowoleni z zakresu i tempa zmian w przepisach

Przedsiębiorcy przekonują, że Polska musi być krajem ze sprawną strukturą przepisów. Mimo postępów nadal wiele zagadnień z prawa budowlanego, pozwoleń na zatrudnienie czy przepisów związanych z regulacją handlu i usług zdają się być niepotrzebnym mnożeniem administracji.

Czy konto firmowe jest obowiązkowe?

Przy założeniu firmy musisz dopełnić wielu formalności. O ile wybór nazwy przedsiębiorstwa, wskazanie adresu jego siedziby, czy wskazanie właściwego PKD są obligatoryjne, o tyle otworzenie rachunku firmowego niekoniecznie. Jednak dużo zależy przy tym od tego, jaka forma działalności jest prowadzona, jakie transakcje są wykonywane i wreszcie, czy chce ona korzystać z mechanizmu split payment.

Blisko LUDZI i dla LUDZI. Czym Emtor wyróżnia się jako pracodawca na rynku wózków widłowych?

Na przestrzeni lat firma Emtor udowodniła, że sukces w biznesie nie zależy wyłącznie od produktów czy wyników finansowych, ale przede wszystkim od ludzi, którzy ten biznes tworzą. To dzięki zaangażowaniu, lojalności i codziennej pracy zespołów połączenie tradycji z nowoczesnością jest możliwe. Emtor stawia na człowieka – nie tylko jako pracownika, ale jako partnera w budowaniu wspólnej przyszłości. Bo gdy ludzie czują się docenieni, chcą zostać na dłużej. Jak zatem firma buduje swoją przewagę na konkurencyjnym rynku?

REKLAMA

Poczta Polska nawiązuje partnerstwo z Temu. Wszyscy dołożymy się do chińskiego giganta?

Poczta Polska poinformowała o nawiązaniu współpracy logistycznej z platformą Temu. Państwowe przedsiębiorstwo rozwija obsługę przesyłek e-commerce. Przesyłki zakupione na chińskiej platformie zakupowej będą dostarczane do klientów w ciągu kilku dni.

6 miesięcy vacatio legis i gotowy projekt deregulacyjny to za mało. Deregulacja musi przyspieszyć

Przedsiębiorcy pozytywnie oceniają 6 miesięcy vacatio legis i gotowy projekt deregulacyjny zakładający uproszczenie prowadzenia działalności nierejestrowanej czy milczącą zgodę w wyszczególnionych w ustawie zagadnieniach gospodarczych, ale to za mało. Deregulacja musi przyspieszyć.

Warto udzielić pełnomocnictwa lub prokury w CEIDG

Prowadzenie własnej firmy to nie tylko pasja i satysfakcja, ale także szereg obowiązków, które co do zasady przedsiębiorca powinien wykonywać osobiście sprawując zarząd nad swoim przedsiębiorstwem. Chodzi tu przede wszystkim o zawieranie umów, czy kontakty z urzędami i sądami. Wraz z rozwojem firmy może okazać się, że konieczne będzie delegowanie części zadań związanych z zarządzaniem przedsiębiorstwem na inne osoby. Aktualnie, każdy przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) może ustanowić pełnomocnika lub prokurenta, który będzie reprezentować go w sprawach pozostających w związku z prowadzoną przez tego przedsiębiorcę działalnością gospodarczą.

Biznesowy challenge z dala od zgiełku

Rozmowa z Agnieszką Najberek, dyrektorką sprzedaży MICE w Hotelu Arłamów, o trendach w budowaniu dobrostanu i integracji pracowników.

REKLAMA

Outsourcing obsługi prawnej firmy

Ciągle następujące, dynamiczne i nieprzewidywalne zmiany rynkowe wymuszają na przedsiębiorcach konieczność nieustannego dostosowywania swoich strategii do zmieniających się realiów. W obliczu takich wyzwań, wiele firm zwraca uwagę na konieczność optymalizacji funkcjonowania pozaoperacyjnej części swojej działalności. Niczym nowym nie będzie wskazanie, że takim narzędziem jest właśnie outsourcing, który coraz częściej obejmuje także pracę prawników.

Polubownie czy przez sąd – jak najlepiej dochodzić należności w TSL?

W branży TSL nawet niewielkie opóźnienia w płatnościach mogą prowadzić do utraty płynności, a w skrajnych przypadkach – do upadłości firmy. Skuteczna windykacja to często kwestia przetrwania, a nie tylko egzekwowania prawa. Co zatem wybrać: sąd czy polubowne rozwiązanie?

REKLAMA