REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zgłosić do ZUS zawieszenie wykonywania działalności

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr Kostrzewa
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

20 września 2008 r. wchodzi w życie ustawa z 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (dalej: ustawa nowelizująca). Ustawa ta wprowadza możliwość zawieszenia wykonywania działalności na okres od 1 do 24 miesięcy. 

W tym czasie przedsiębiorca nie będzie musiał płacić m.in. składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Zmiany te wejdą w życie po upływie 45 dni od dnia ogłoszenia ustawy w dzienniku ustaw (na dzień oddania tekstu do druku ustawa nie została jeszcze ogłoszona w dzienniku ustaw).

REKLAMA

Dotychczasowe stanowisko ZUS i NFZ w sprawie zawieszenia działalności

REKLAMA

Do tej pory ani ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa), ani ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej: ustawa zdrowotna) nie regulowały wprost kwestii podlegania ubezpieczeniom przez przedsiębiorcę, który zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej.

ZUS stał na stanowisku, że w przypadku czasowego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie jest objęty obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, mimo że jest wpisany do ewidencji działalności gospodarczej. W związku z tym przedsiębiorcy nie mieli obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w okresie zawieszenia działalności. ZUS dopuszczał możliwość czasowego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej, gdy przedsiębiorca nikogo nie zatrudniał albo gdy w okresie zawieszenia pracownicy nie świadczyli na jego rzecz pracy (np. przebywali na urlopie bezpłatnym, macierzyńskim lub wychowawczym).

Natomiast NFZ prezentował odmienne stanowisko. Uznawał, że przedsiębiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu tak długo, jak długo figuruje w ewidencji działalności gospodarczej. NFZ nie uzależniał obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego i opłacania składek tylko od faktycznego okresu wykonywania działalności.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Konsekwencje zawieszenia działalności - po nowelizacji

Przepisy ustawy nowelizującej dotyczące zawieszenia działalności gospodarczej nie są w pełni jasne. Przy ich stosowaniu w praktyce z pewnością powstanie wiele wątpliwości.

REKLAMA

Ustawa nowelizująca zmienia brzmienie m.in. art. 13 pkt 4 ustawy systemowej. Przepis ten określa ramy czasowe obowiązku ubezpieczeń społecznych osób prowadzących pozarolniczą działalność. Nowy przepis przewiduje, że obowiązek ubezpieczeń społecznych będzie wyłączony w okresie, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. W okresie takiego zawieszenia wyłączony będzie również obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego. W tym czasie płatnik nie będzie więc musiał opłacać składek na ubezpieczenia społeczne ani na ubezpieczenie zdrowotne.

Natomiast z przepisów ustawy nowelizującej wynika, że działalność gospodarczą może zawiesić na okres od 1 miesiąca do 24 miesięcy przedsiębiorca, który nie zatrudnia pracowników. Oznacza to, że przepisy te nie dotyczą osób wykonujących innego rodzaju pozarolniczą działalność niż pozarolnicza działalność gospodarcza (np. wspólników spółek jawnych, partnerskich, komandytowych i wspólnika jednoosobowej spółki z o.o.). W przypadku wspólników spółki cywilnej zawieszenie działalności będzie możliwe, jeśli działalność zawieszą wszyscy wspólnicy spółki.

WAŻNE!

Wspólnik spółki cywilnej będzie mógł zawiesić działalność pod warunkiem, że zawieszą ją również pozostali wspólnicy spółki.

Nowelizacja nie reguluje kwestii możliwości zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, który nie zatrudnia pracowników, ale zatrudnia zleceniobiorców i/lub chałupników. Należy uznać, że taki przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z prawa do zawieszenia działalności dopiero po rozwiązaniu łączącego go ze zleceniobiorcami lub chałupnikami niepracowniczego stosunku zatrudnienia. Zatrudnianie takich osób świadczyłaby bowiem o tym, że w istocie przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą.

Problematyczne jest również to, czy zawiesić działalność będzie mógł przedsiębiorca, który zatrudnia pracowników, ale pracownicy ci korzystają z urlopów, w okresie których nie mają obowiązku świadczenia pracy, a pracodawca nie musi im wypłacać wynagrodzenia (np. urlop wychowawczy, urlop bezpłatny). Przyjmując literalną wykładnię przepisów, należałoby uznać, że taki przedsiębiorca nie będzie mógł zawiesić działalności. Do takiego wniosku prowadzi również uzasadnienie projektu ustawy nowelizującej. Wynika z niego, że intencją ustawodawcy jest stworzenie możliwości zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej tym przedsiębiorcom, którzy nie pozostają w stosunku pracy z pracownikami w rozumieniu Kodeksu pracy. Za taką interpretacją przemawia również brzmienie nowego art. 36a ust. 3 ustawy systemowej. Z przepisu tego wynika, że za okres zawieszenia działalności przedsiębiorca niezatrudniający pracowników nie ma obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej ani opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Natomiast za zatrudnionych pracowników (również na urlopach), zleceniobiorców i chałupników przedsiębiorca ma obowiązek składać miesięczne raporty rozliczeniowe.

Czynności, które przedsiębiorca będzie mógł wykonywać w okresie zawieszenia

W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie będzie mógł wykonywać tej działalności ani osiągać bieżących przychodów z jej tytułu. Ustawa nowelizująca określa jednak zamknięty katalog czynności, które przedsiębiorca będzie mógł wykonywać w okresie zawieszenia działalności bez narażenia się na zarzut, że wykonuje działalność gospodarczą.

W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca będzie mógł:

• wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródeł przychodów,

• przyjmować należności lub regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej,

• zbywać środki trwałe i wyposażenie,

• uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej (nie dotyczy to uczestniczenia w postępowaniu w sprawie udzielenia zamówienia publicznego),

• wykonywać wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa (np. składać deklaracje podatkowe),

• osiągać przychody finansowe (np. odsetki od środków pieniężnych ulokowanych w banku), także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej.

W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca będzie mógł zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców, którzy wykonują działalność.

Formalności niezbędne do zawieszenia i wznowienia działalności

1. Zgłoszenie zawieszenia do ewidencji działalności

Aby zawiesić działalność, przedsiębiorca będzie miał obowiązek zgłosić do ewidencji działalności gospodarczej informację o tym fakcie. Zgłoszenie takie powinno zawierać następujące dane:

• oznaczenie przedsiębiorcy oraz jego numer PESEL (jeśli posiada),

• oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy,

• wskazanie okresu, na jaki następuje zawieszenie działalności gospodarczej.

Do takiego zgłoszenia przedsiębiorca będzie musiał dołączyć oświadczenie o niezatrudnianiu pracowników.

2. Zgłoszenie wznowienia działalności

Przedsiębiorca, który będzie chciał wznowić wykonywanie zawieszonej działalności gospodarczej, będzie miał obowiązek zawiadomić o tym fakcie właściwy organ ewidencyjny. Zgłoszenie to będzie musiało zawierać oznaczenie przedsiębiorcy, numer PESEL (jeśli posiada) oraz oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy.

Przedsiębiorcę, który nie zgłosi wznowienia działalności przed upływem 24 miesięcy, organ ewidencyjny wezwie do zgłoszenia informacji o jej wznowieniu. Jeśli w ciągu 30 dni od dnia otrzymania takiego wezwania przedsiębiorca nie złoży informacji o wznowieniu działalności, organ ewidencyjny wykreśli go z ewidencji.

WAŻNE!

Przedsiębiorca, który nie zgłosi informacji o wznowieniu działalności gospodarczej przed upływem okresu 24 miesięcy od dnia zgłoszenia jej zawieszenia, zostanie wykreślony z ewidencji.

Postępowanie w sprawie zawieszenia i wznowienia działalności nie podlega opłatom.

Korzyści (+)

Zarówno zgłoszenie informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, jak i zgłoszenie informacji o jej wznowieniu jest wolne od opłat.

Skutki zgłoszenia zawieszenia działalności w ZUS

1. Konieczność wyrejestrowania na druku ZUS ZWUA

W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie będzie podlegał obowiązkowi ubezpieczeń społecznych ani ubezpieczenia zdrowotnego. Dlatego będzie musiał wyrejestrować się z ubezpieczeń, do których został zgłoszony, na druku ZUS ZWUA.

2. Możliwość dobrowolnego ubezpieczenia

W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca będzie mógł przystąpić dobrowolnie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, a także do ubezpieczenia zdrowotnego - po zawarciu z NFZ umowy o objęcie tym ubezpieczeniem.

Podstawą wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe będzie zadeklarowana kwota, nie niższa niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia - obecnie jest to kwota 1790,39 zł (podstawa zmienia się od trzeciego miesiąca każdego kwartału kalendarzowego). W przypadku gdy przedsiębiorca spełnia warunki z art. 18a ustawy systemowej, będzie musiał opłacać składki w preferencyjnej wysokości, tj. 30% minimalnego wynagrodzenia - 337,80 zł (podstawa obowiązuje w całym roku kalendarzowym). Natomiast podstawą wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne będzie zadeklarowana kwota, nie niższa niż kwota przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku (obecnie jest to kwota 3049,86 zł; podstawa zmienia się od trzeciego miesiąca każdego kwartału kalendarzowego).

Taki przedsiębiorca nie będzie mógł zgłosić się ani do ubezpieczenia chorobowego, ani do ubezpieczenia wypadkowego.

Skutki zawieszenia działalności w zakresie ubezpieczeń

Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej będzie powodowało wygaśnięcie obowiązku ubezpieczeń społecznych od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca zgłosi zawieszenie działalności, do ostatniego dnia miesiąca, w którym zgłosi jej wznowienie. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nie określa formularzy, na których należy zgłaszać zawieszenie i wznowienie działalności.

Ustawa nowelizująca nie wprowadza analogicznej regulacji prawnej w ustawie zdrowotnej. Należy jednak przyjąć, że zawieszenie działalności gospodarczej będzie wywierało skutki prawne w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego w tym samym okresie co w przypadku ubezpieczeń społecznych.

Zawieszenie działalności a dokumenty ubezpieczeniowe

1. Bez deklaracji i składek

Za okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca niezatrudniający pracowników nie będzie miał obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej oraz opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. W praktyce przepis ten może się okazać problematyczny ze względu na przewidziany w nim brak obowiązku składania w ZUS deklaracji rozliczeniowej. W pewnych przypadkach złożenie deklaracji może się okazać niezbędne - np. w sytuacji gdy przedsiębiorca w okresie zawieszenia na mocy wyroku sądowego wypłaci byłemu pracownikowi zaległe wynagrodzenie, od którego należy potrącić i rozliczyć składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Zatem w praktyce przepis ten przypuszczalnie nie będzie bezwzględnie stosowany.

2. Bez konieczności ponownego zgłoszenia przy wznowieniu działalności

Z ustawy nowelizującej wynika ponadto, że wznowienie wykonywania działalności nie będzie wymagało ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń. Aktualnie przepis ten jest niemożliwy do wykonania. Osoba, która została wyrejestrowana z ubezpieczeń za pomocą dokumentu ZUS ZWUA, może zostać do nich ponownie zgłoszona tylko przez złożenie w ZUS odpowiednio wypełnionego dokumentu ZUS ZUA. Takie zasady zgłaszania do ubezpieczeń wynikają z ustawy systemowej. Ponadto ten tryb zgłoszenia do ubezpieczeń funkcjonuje w Kompleksowym Systemie Informatycznym ZUS.

Postępowania, które ZUS będzie prowadził w dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej ustawę o swobodzie działalności gospodarczej w sprawach wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w związku ze zgłoszeniem przez przedsiębiorcę czasowego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej, zostaną umorzone.

WAŻNE!

Postępowanie w sprawie wymiaru składek prowadzone wobec przedsiębiorcy, który zgłosił czasowe zaprzestanie wykonywania działalności gospodarczej, a faktycznie ją wykonywał, nie będzie podlegało umorzeniu.

• art. 1 pkt 6, art. 7, art. 9, art. 12, art. 13, art. 14 ustawy z 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (czeka na ogłoszenie w dzienniku ustaw).

Piotr Kostrzewa

specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W świadomej podróży po spokój

Rozmowa z Olą Krzemińską, twórczynią i CEO agencji Power, promotorką aktywnego stylu życia, o mądrym zarządzaniu energią w życiu i biznesie, zmianach w kulturze pracy oraz trendach w organizacji wydarzeń i wyjazdów firmowych.

Upały w pracy – od 2027 roku nowe przepisy. Co musisz wiedzieć już dziś?

Rząd zapowiada zmiany w przepisach BHP. Od 1 stycznia 2027 r. pracodawcy będą musieli przestrzegać nowych zasad dotyczących pracy w wysokich temperaturach. Zanim jednak wejdą one w życie, już teraz warto znać swoje prawa.

Fiskus na tropie! Jak działa kontrola? [Gość Infor.pl]

Podatnik pod lupą fiskusa – co warto wiedzieć o kontrolach skarbowych w Polsce Kontrola skarbowa – hasło, które budzi dreszcze u większości przedsiębiorców. Choć nikt nie chce być sprawdzany przez fiskusa, w praktyce takie sytuacje są coraz częstsze i nierzadko trudne do uniknięcia.

Relaks nie jest dla słabych. Dlaczego liderom tak trudno jest odpoczywać?

Wyobraź sobie, że siedzisz z kubkiem ulubionej herbaty, czujesz bryzę morską, przymykasz oczy, czując promienie słońca na twarzy i… nie masz wyrzutów sumienia. W twojej głowie nie pędzi pendolino tematów, kamieni milowych i zadań, które czekają w kolejce do pilnej realizacji, telefon służbowy milczy. Brzmi jak science fiction? W świecie liderów odpoczynek to często temat tabu, a relaks – luksus, na który prawdziwy przywódca nie może sobie pozwolić. Uważam, że to już najwyższy czas, abyśmy przestali się oszukiwać i zaczęli zadawać niewygodne pytania dotyczące relaksu – przede wszystkim sobie - powiedziała Dyrektorka zarządzająca, dyrektorka Departamentu Zasobów Ludzkich i Organizacji w KIR Dorota Dublanka.

REKLAMA

Polscy wykonawcy działający na rynku niemieckim powinni znać VOB/B

VOB/B nadal jest w Niemczech często stosowanym narzędziem prawnym. Jak w pełni wykorzystać zalety tego sprawdzonego zbioru przepisów, minimalizując jednocześnie ryzyko?

BCC ostrzega: firmy muszą przyspieszyć wdrażanie KSeF. Ustawa już po pierwszym czytaniu w Sejmie

Prace legislacyjne nad ustawą wdrażającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) wchodzą w końcową fazę. Sejm skierował projekt nowelizacji VAT do komisji finansów publicznych, która pozytywnie go zaopiniowała wraz z poprawkami.

Zakupy w sklepie stacjonarnym a reklamacja. Co może konsument?

Od wielu lat obowiązuje ustawa o prawach konsumenta. W wyniku implementowania do polskiego systemu prawa regulacji unijnej, od 1 stycznia 2023 r. wprowadzono do tej ustawy bardzo ważne, korzystne dla konsumentów rozwiązania.

Ponad 650 tys. firm skorzystało z wakacji składkowych w pierwszym półroczu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że w pierwszym półroczu 2025 r. z wakacji składkowych skorzystało 657,5 tys. przedsiębiorców. Gdzie można znaleźć informacje o uldze?

REKLAMA

Vibe coding - czy AI zredukuje koszty tworzenia oprogramowania, a programiści będą zbędni?

Kiedy pracowałem wczoraj wieczorem nad newsletterem, do szablonu potrzebowałem wołacza imienia – chciałem, żeby mail zaczynał się od “Witaj Marku”, zamiast „Witaj Marek”. W Excelu nie da się tego zrobić w prosty sposób, a na ręczne przerobienie wszystkich rekordów straciłbym długie godziny. Poprosiłem więc ChatGPT o skrypt, który zrobi to za mnie. Po trzech sekundach miałem działający kod, a wołacze przerobiłem w 20 minut. Więcej czasu zapewne zajęłoby spotkanie, na którym zleciłbym komuś to zadanie. Czy coraz więcej takich zadań nie będzie już wymagać udziału człowieka?

Wellbeing, który naprawdę działa. Arłamów Business Challenge 2025 pokazuje, jak budować silne organizacje w czasach kryzysu zaangażowania

Arłamów, 30 czerwca 2025 – „Zaangażowanie pracowników w Polsce wynosi jedynie 8%. Czas przestać mówić o benefitach i zacząć praktykować realny well-doing” – te słowa Jacka Santorskiego, psychologa biznesu i społecznego, wybrzmiały wyjątkowo mocno w trakcie tegorocznej edycji Arłamów Business Challenge.

REKLAMA