REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy za stan bhp odpowiada tylko pracodawca

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jakub Kaniewski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy odpowiadają nie tylko pracodawcy, ale w pewnych ściśle określonych ustawowo przypadkach również osoby kierujące pracownikami zatrudnionymi przy pracach wykonawczych.

Kodeks pracy, wśród podmiotów odpowiedzialnych w danym zakładzie pracy za stan bezpieczeństwa i higieny pracy, wprowadza dodatkową - obok pracodawcy - kategorię osób mogących ponosić taką odpowiedzialność. Są to osoby kierujące pracownikami.

REKLAMA

Problematykę tę reguluje art. 212 k.p., zgodnie z którym osoba kierująca pracownikami jest zobowiązana:

- organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,

- dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,

- organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,

- egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

- zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.

Kto kieruje pracownikami

Przede wszystkim należy wyjaśnić, co kryje się pod pojęciem „osób kierujących pracownikami”. Osoby te nie muszą pozostawać w stosunku pracy, a zatem mogą być zatrudnione na podstawie umowy o pracę bądź umowy cywilnoprawnej.

REKLAMA

Ustawodawca nie zdefiniował tego terminu, jednak w literaturze przedmiotu oraz doktrynie prawa pracy za osobę kierującą pracownikami zwykło się uważać osobę, której pracodawca podporządkował stale lub czasowo przynajmniej jednego pracownika. Będzie to zatem np. kierownik zakładu pracy, kierownik jednostki organizacyjnej w zakładzie, dyrektor, brygadzista. Podmioty te, jeśli pracodawca zlecił im sprawowanie funkcji kierowniczych, mają szczególny obowiązek organizowania pracy w zakładzie w sposób, który będzie zapobiegał możliwości powstawania warunków mogących doprowadzić do wypadku przy pracy. Czuwanie nad tym, aby praca przebiegała zgodnie z przepisami i zasadami bhp, wynika już z samej istoty sprawowanej funkcji, która zobowiązuje kierownika do stałego czuwania nad przebiegiem pracy wykonywanej przez podwładnych (orzeczenie Sądu Najwyższego z 13 października 1972 r., sygn. akt II PRN 74/72).

Osoby kierujące pracownikami w związku z pełnioną funkcją są zobowiązane przede wszystkim do szczególnej staranności przy organizacji pracy podległych pracowników w sposób zapewniający pełne bezpieczeństwo, w szczególności przez możliwie dokładne określenie sposobu i czasu wykonania zleconej pracownikowi czynności. W jednym z wyroków Sąd Najwyższy podkreślił, że wydanie polecenia pracownikowi, by wykonał pracę trwającą dłużej niż dopuszczalny limit godzin, a polegającą na wielogodzinnym prowadzeniu ciężarowego samochodu, w przerwach zaś na wykonywaniu pracy fizycznej związanej z załadunkiem, bez należytego wypoczynku - narusza w sposób oczywisty obowiązek takiej organizacji pracy, która by zapobiegała możliwości powstania niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia pracownika, i w konsekwencji może uzasadnić odpowiedzialność zakładu pracy (wyrok z 1 lutego 1968 r., sygn. akt I PR 449/67).

Na kierownikach ciąży również obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w odniesieniu do przestrzeni, w której zarządzają. Dotyczy to w szczególności utrzymania stanu pomieszczeń i odpowiedniego ich wyposażenia technicznego, zapewnienia pracownikom właściwych środków ochrony indywidualnej, sprawnego sprzętu oraz zabezpieczenia pracowników m.in. przed hałasem, nadmiernym zanieczyszczeniem powietrza, wszelkiego rodzaju czynnikami szkodliwymi, wypadkami przy pracy czy chorobami zawodowymi.

REKLAMA

W ramach obowiązku egzekwowania przestrzegania przepisów i zasad bhp, sprawując nadzór i kontrolę nad wykonywanymi obowiązkami, kierownik ma uprawnienie do wydawania stosownych poleceń, które wyeliminują powstały stan, a pracownik w razie świadomego naruszania przepisów i zasad bhp może zostać ukarany jedną z kar porządkowych przewidzianych w art. 108 k.p.

Kierownik musi także pilnować, aby zostały wykonane wszystkie zalecenia lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami. Przykładowo nie może dopuścić do pracy pracownika, który został uznany za niezdolnego do pracy.

Rodzaje odpowiedzialności

Naruszenie obowiązku zapewnienia bezpiecznej pracy przez osoby kierujące pracownikami może przybrać różną postać. Może polegać np. na podjęciu określonych działań (sprzeczne z zasadami bhp wykonanie zleconej pracy) lub na zaniechaniu (niezapewnieniu właściwego stanu maszyn, urządzeń czy narzędzi).

W zależności od rodzaju i stopnia naruszenia, osoby te mogą ponosić odpowiedzialność:

- wykroczeniową (karno-administracyjną) - osoby kierujące pracownikami, odpowiedzialne za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy, nieprzestrzegające przepisów i zasad bhp podlegają karze grzywny (art. 283 k.p.); taka osoba poniesie odpowiedzialność nawet wówczas, gdy zachowanie sprawcy nie wywołało bezpośrednich, ujemnych skutków dla pracownika,

- karną - osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo i higienę pracy, w przypadku niedopełnienia wynikających stąd obowiązków, a przez to narażenie pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 (art. 220 k.k.); jeżeli sprawca działał nieumyślnie, to podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku.

Poza odpowiedzialnością wynikającą z kodeksów (pracy, karnego) również ustawa z 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy (Dz.U. Nr 35, poz. 163 z późn.zm.) wprowadza zapis, zgodnie z którym, jeżeli dana osoba, działając w imieniu zakładu pracy, narusza przepisy ustawy, a w szczególności uniemożliwia działalność społecznego inspektora pracy, podlega karze grzywny do wysokości 2500 zł (art. 22 ustawy). Tej samej karze podlega osoba, która nie wykonuje zalecenia zakładowego społecznego inspektora pracy.

Dla uzupełniania warto wspomnieć, że od odpowiedzialności za przestrzeganie przepisu art. 212 k.p. nie zwalnia osoby kierującej pracownikami powierzenie wykonania pracy wysoko kwalifikowanemu pracownikowi, któremu podporządkowano innych pracowników. Tolerowanie przez osobę kierującą pracownikami niewłaściwych, zagrażających bezpieczeństwu i higienie pracy metod pracy jest uważane za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (wyrok Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 1961 r., sygn. akt II CR 826/61) i uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę w trybie określonym w art. 52 § 1 pkt 1 k.p.

Naruszenie ustawowych obowiązków przez te osoby nie zwalnia z odpowiedzialności samego pracodawcy. Ponieważ osoby kierujące pracownikami są wykorzystywane przez pracodawcę przy wykonywaniu jego obowiązków, za ich niewykonanie lub nienależyte wykonanie odpowiada jak za własne działanie lub zaniechanie.

Jakub Kaniewski

Podstawa prawna:

ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.).

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prezydent zawetował. Przedsiębiorcy będą dalej płacić wysoką składkę zdrowotną a może rząd podejmie drugą próbę zmiany

Prezydent zawetował ustawę obniżającą składki zdrowotne dla przedsiębiorców. Rząd jednak nie ustępuje i podejmie kolejną próbę, powtarzając rozwiązania przyjęte w ustawie dokładnie w takiej samej treści. Jaka więc ma być składka zdrowotna gdy uda się przeprowadzić zmiany.

Rolnicy wierzą w dobrą koniunkturę - po dłuższej przerwie znów inwestują w maszyny rolnicze

W I kwartale 2025 roku rolnictwo było branżą z największym udziałem w finansowaniu maszyn i urządzeń przez firmy leasingowe – 28%, wynika z danych Związku Polskiego Leasingu. Rolnicy wracają do inwestowania wierząc w poprawę koniunktury w branży.

Mała firma, duże ryzyko. Dlaczego system ochrony to dziś inwestycja, nie koszt [WYWIAD]

Choć wielu właścicieli małych firm wciąż traktuje ochronę jako zbędny wydatek, rosnąca liczba incydentów – zarówno fizycznych, jak i cyfrowych – pokazuje, że to podejście bywa kosztowne. Dziś zagrożeniem może być nie tylko włamanie, ale też wyciek danych czy przestój operacyjny. W rozmowie z Adamem Śliwińskim, wiceprezesem Seris Konsalnet Security, sprawdzamy, jak MŚP mogą skutecznie zadbać o swoje bezpieczeństwo – bez milionowych budżetów, za to z myśleniem przyszłościowym.

Polskie firmy chcą eksportować do USA, co z cłami

Polska gospodarka łapie drugi oddech czy walczy o utrzymanie na powierzchni? Jaka będzie przyszłość eksportu do USA? Eksperci podsumowali pierwszy kwartał 2025. Analizie poddany został nie tylko eksport polskich firm, ale i ogólny bilans handlu zagranicznego.

REKLAMA

Teraz płatności odroczone także przy zakupach dla firmy

Polskie firmy uzyskują dostęp do płatności odroczonych oraz ratalnych w standardzie zbliżonym do tego oferowanego konsumentom. To duże ułatwienie, z którego skorzystają w pierwszej kolejności małe i średnie firmy.

Termin składania wniosków o dopłaty bezpośrednie 2025

Jaki jest termin składania wniosków do ARIMR o dopłaty bezpośrednie w 2025 roku? Czy można złożyć dokumenty po terminie? Co z załącznikami?

Co każdy prezes (CEO) powinien dziś wiedzieć o technologii?

Każda szkoła zarządzania mówi: deleguj odpowiedzialność. Niezależnie czy mówimy o MŚP czy dużej organizacji, zarządzanie technologią powinno więc być oddane w ręce tych, którzy się na niej znają. Z drugiej strony – jeśli mamy wyprzedzić konkurencję, trzeba inwestować i lewarować biznes przez technologię. Żeby robić to efektywnie, kadra zarządzająca musi rozumieć przynajmniej część świata IT. Problem w tym, że świat technologii jest tak przeładowany informacjami, że często nawet eksperci od IT się w nim gubią. Co warto rozumieć? Jak głęboko wchodzić w poszczególne zagadnienia? Jak rozmawiać z zespołem, który zasypuje wieloma szczegółami? Oto krótki, praktyczny przewodnik.

Działania marketingowe jako kompatybilny element Public Relations

Współczesna komunikacja biznesowa coraz częściej wymaga synergicznego podejścia do działań promocyjnych i wizerunkowych. Marketing i Public Relations (PR), choć wywodzą się z różnych tradycji i pełnią odmienne funkcje, dziś coraz częściej przenikają się i wspólnie pracują na sukces marki. W dobie mediów społecznościowych, globalizacji i błyskawicznego obiegu informacji działania marketingowe stają się kompatybilnym, a nierzadko wręcz niezbędnym elementem strategii PR.

REKLAMA

Branża wydawnicza. Czy na wydawaniu i sprzedaży książek da się wciąż zarobić

Tylko czterech na dziesięciu Polaków przeczytało w ubiegłym roku przynajmniej jedną książkę. Choć wynik ten jest nieco niższy niż rok wcześniej, wciąż należy do najlepszych w ostatniej dekadzie. Co to oznacza dla branży wydawniczej, czy na wydawaniu i sprzedaży książek daje się wciąż zarobić?

Pijemy mniej piwa, przez co browary nie płacą na czas swoim dostawcom

Na kondycję branży piwowarskiej, poza spadającym w wyniku zmian kulturowych popytem, najmocniej wpływają dziś rosnące koszty operacyjne oraz zmiany w podatku akcyzowym. Polacy piją mniej piwa, browary mają coraz większe kłopoty.

REKLAMA