Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich

W razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca. Oznacza to, że jeśli pracownik wyrządzi przy wykonywaniu swych obowiązków szkodę, to poszkodowany powinien kierować swoje roszczenia odszkodowawcze nie wobec pracownika - bezpośredniego sprawcy szkody, lecz w stosunku do jego pracodawcy.

Wyłączenie bezpośredniej odpowiedzialności pracownika chroni go przed surowymi skutkami odpowiedzialności cywilnej. Pracownik podczas wykonywania pracy może bowiem doprowadzić do powstania szkody, której wysokość przekracza wielokrotnie wartość jego majątku.

Obowiązek naprawienia szkody nie obciąża jednak pracodawcy, w razie gdy pracownik wyrządził szkodę osobie trzeciej nie przy wykonywaniu swych obowiązków pracowniczych, a tylko przy okazji świadczonej pracy, np. korzystając ze sprzętu pracodawcy w celach prywatnych.

Zatem pracodawca nie ponosi odpowiedzialności za szkodę, która została wyrządzona przez pracownika nie przy realizacji jego pracy, lecz tylko przy sposobności jej wykonywania.

Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 5 maja 1998 r. (I CKU 110/97 LEX nr 34023), podkreślając, że w judykaturze zostało przyjęte już dawno, że obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przez pracownika osobie trzeciej nie obciąża pracodawcy, gdy wyrządzenie tej szkody nastąpiło jedynie przy sposobności zatrudnienia w zakładzie pracy, tj. nie przy wykonywaniu powierzonych pracownikowi zadań w stosunku pracy.

Zbliżony pogląd wyraził w tym zakresie SN wyroku z 19 lutego 1976 r. (III PR 21/76, PiZS 1977/10/68), stwierdzając, że pracownik wyrządza szkodę przy wykonywaniu swych obowiązków pracowniczych wówczas, gdy szkoda ta pozostaje w normalnym wewnętrznoorganizacyjnym funkcjonalnym związku przyczynowym z powierzonymi mu czynnościami, które podjął na podstawie stosunku pracy w ramach wykonywania zadań związanych z przedmiotem działalności tego zakładu.

Jak podkreślił Sąd Najwyższy z tych przyczyn w świetle art. 120 par. 1 k.p. pracy zakład pracy nie ponosi odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną na terenie tego zakładu przez osobę pozostającą z nim w stosunku pracy, jeżeli sprawca szkody wyrządził ją innej osobie w czasie przeznaczonym na wykonywanie przez niego pracy, przez czynności wykraczające poza zakres jego obowiązków pracowniczych i poza zakres działalności zakładu pracy.