Kiedy powstaje i wygasa zobowiązanie podatkowe

O powstaniu zobowiązań podatkowych oraz ich wygaśnięciu stanowią przepisy Ordynacji podatkowej. Zgodnie z nimi zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

• zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;

• doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w momencie zaistnienia danego zdarzenia powodującego powstanie podatku, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty.

W sytuacji gdy w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, fiskus wyda decyzję, w której określi wysokość zobowiązania podatkowego. Te same zasady stosuje się odpowiednio, gdy podatnik zobowiązany jest do zapłaty podatku, zaliczki na podatek lub raty podatku bez złożenia deklaracji, a obowiązku tego nie wykonał w całości lub w części.

Jeśli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.

Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że:

• wysokość dochodu jest inna niż wykazana przez podatnika w złożonej deklaracji, a osiągnięty dochód nie powoduje powstania zobowiązania podatkowego,

• w deklaracji została wykazana strata, a osiągnięto dochód w wysokości niepowodującej powstania zobowiązania podatkowego

- organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość tego dochodu.

Ponadto organ podatkowy, w drodze decyzji, określa wysokość straty poniesionej przez podatnika, jeżeli w postępowaniu podatkowym organ ten stwierdzi, że podatnik nie złożył deklaracji, nie wykazał w deklaracji straty lub wysokość poniesionej straty różni się od wysokości wykazanej w deklaracji, a poniesienie straty zgodnie z przepisami prawa podatkowego uprawnia do skorzystania z ulg podatkowych.