Czy przedsiębiorca może zaliczać diety do kosztów

RADA

Nie ma przeszkód, aby swoje wyjazdy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą uznawał Pan za podróże służbowe. Potwierdzają to najnowsze stanowiska organów skarbowych. Może więc Pan zaliczać w koszty uzyskania przychodów diety, oczywiście w granicach limitów wskazanych w rozporządzeniach „o podróżach służbowych”.

UZASADNIENIE

Przepisy podatkowe (art. 23 ust. 1 pkt 52 updof) odnoszą się do podróży służbowych przedsiębiorcy i pozwalają takiemu przedsiębiorcy na zaliczenie do kosztów diet naliczonych z tytułu jego podróży służbowych. Nie ma innych przepisów, które bezpośrednio dotyczyłyby podróży służbowej przedsiębiorcy. Artykuł 23 ust. 1 pkt 52 updof jest pewnym przywilejem podatkowym. Nie zobowiązuje w żaden sposób przedsiębiorcy do wypłaty sobie diet. Takie zobowiązanie byłoby fikcją prawną, ponieważ sprowadzałoby się do przesunięć w zakresie własnego majątku przedsiębiorcy. Należy to mieć na uwadze przy udzielaniu odpowiedzi na pytanie.

Niestety, organy podatkowe bez żadnego racjonalnego uzasadnienia od pewnego momentu zaczęły interpretować przepis art. 23 ust. 1 pkt 52 updof w powiązaniu z art. 77⁵ Kodeksu pracy, odnoszącym się do podróży służbowych pracowników. Organy podatkowe (przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie w decyzji z 12 stycznia 2007 r., nr IS.I/1-4151/46/06) argumentowały:

(...) Mimo braku definicji podróży służbowej w odniesieniu do przedsiębiorcy należy przyjąć, że podróżą służbową jest wyjazd przedsiębiorcy związany z wykonywaniem czynności niestanowiących istoty prowadzonej działalności. Zatem, o ile będzie to wyjazd związany z istotą wykonywanej działalności gospodarczej, nie będzie to, w świetle art. 77⁵ § 1 Kodeksu pracy, podróż służbowa. (...)

Opierając się na tej argumentacji, organy podatkowe wyłączały możliwość uwzględniania w kosztach diet przedsiębiorców przy takich ich podróżach służbowych, które wiązały się z istotą prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. To negatywne stanowisko było szczególnie dotkliwe dla przedsiębiorców świadczących usługi transportowe. Jest ono przykładem złej praktyki organów podatkowych w stosunku do firm transportowych. Od lat przedsiębiorcy świadczący usługi transportowe kwalifikowali do kosztów diety naliczane przy wyjazdach własnych. Taka praktyka przez lata nie była kwestionowana przez organy podatkowe. W pewnym momencie organy te, bez wyraźnej zmiany przepisów, zaczęły negować podróże służbowe w usługach transportowych. W konsekwencji uznały, że przedsiębiorcy nie mają prawa zaliczać diet własnych do kosztów.