Jakie składki należy opłacać za członka rodziny zatrudnionego we własnej firmie

Jeżeli pozostaje Pan z żoną we wspólnym gospodarstwie domowym, wówczas w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę będzie ona podlegała ubezpieczeniom jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą działalność gospodarczą. Natomiast w przypadku zawarcia z żoną umowy zlecenia ubezpieczeniom będzie podlegać jako zleceniobiorca. W zależności od rodzaju umowy podstawa wymiaru składek ustalana będzie na odmiennych zasadach. Szczegóły w uzasadnieniu.

Za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Zasada ta nie dotyczy osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego (art. 8 ust. 11 ustawy systemowej).

Dla prawidłowego ustalenia zakresu ubezpieczeń członka rodziny pomagającego przy prowadzeniu działalności gospodarczej istotne znaczenie ma forma, w jakiej jest realizowana ta współpraca. Jeżeli z członkiem rodziny zostanie zawarta umowa o pracę lub pomoc przy działalności będzie odbywała się bezumownie - będzie on traktowany jako osoba współpracująca. Jeżeli natomiast zostanie zawarta umowa zlecenia, wówczas zakres ubezpieczeń i podstawa wymiaru składek zostaną określone na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców.

W ustawie systemowej nie ma definicji pojęcia "współpraca przy prowadzeniu działalności". Trzeba pamiętać, że nie w każdym przypadku wykonywania przez członka rodziny jakichkolwiek czynności na rzecz przedsiębiorcy członek rodziny będzie uznawany za osobę współpracującą przy prowadzeniu działalności. Będzie to zależało przede wszystkim od rodzaju, charakteru i częstotliwości wykonywania tych czynności.

Zobacz: Prawo dla firm

Zgodnie z wyrokiem SN z 20 maja 2008 r. (II UK 286/07, OSNP 2009/17-18/241):

(….) za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej powodującą obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych uznać należy taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia ich współdziałanie przy tym przedsięwzięciu.

Z kolei w wyroku z 21 czerwca 2016 r. (I UK 272/15) SN stwierdził, że: