Posiadacz i użytkownik

Zgodnie z przepisem art. 2 pkt 11 posiadaczem może być osoba fizyczna, osoba prawna, jak również jednostka organizacyjna lub inny podmiot, który na podstawie umowy o elektroniczny instrument płatniczy dokonuje w swoim imieniu i na swoją rzecz operacji określonych w umowie. Zgodnie z art. 2 pkt 12 przedmiotowej ustawy, użytkownikiem karty płatniczej może być osoba fizyczna upoważniona przez posiadacza do dokonywania w imieniu i na rzecz posiadacza operacji określonych w umowie, przy czym dane identyfikacyjne takiej osoby muszą być umieszczone na karcie płatniczej.

Brzmienie powyższych regulacji pozwala na wskazanie cech charakterystycznych właściwych dla dwóch, wyodrębnionych kategorii podmiotów uprawnionych do posługiwania się kartami płatniczymi. Przede wszystkim krąg podmiotów, które mogą stać się posiadaczami kart, nie jest ograniczony przez ustawę o elektronicznych instrumentach płatniczych do jednej kategorii podmiotów. Można stwierdzić, iż ograniczenie podmiotowe wynika jedynie z przepisów ogólnych kodeksu cywilnego i dokonywane jest na podstawie kryterium możliwości zaciągania zobowiązań zarówno przez osoby fizyczne, jak i pozostałe podmioty niebędące osobami fizycznymi.

W przypadku osób fizycznych posiadaczem karty płatniczej może być jedynie osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, w przypadku pozostałych podmiotów - te, które zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa mają możliwość nabywania praw i zaciągania zobowiązań w swoim imieniu i na swoją rzecz. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, iż pojęcie posiadacza nie jest ograniczone jedynie do posiadaczy kart płatniczych. Pojęcie to odnosi się również do posiadaczy pozostałych elektronicznych instrumentów płatniczych - tych regulowanych przepisami ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych (usługi bankowości elektronicznej i instrumentów pieniądza elektronicznego), jak również innych elektronicznych instrumentów płatniczych, które spełniają definicję ustawową (np. tzw. karty podarunkowe). Jednakże w przypadku pieniądza elektronicznego i innych elektronicznych instrumentów płatniczych (karty podarunkowe) nie jest wymagana od posiadacza pełna zdolność do czynności prawnych. Posiadaczami tych instrumentów (na okaziciela) mogą być także np. osoby małoletnie, co zbliża ich do pojęcia użytkownika.

Zakres zastosowania pojęcia: użytkownik ograniczony jest wyłącznie, w związku z przytoczonym powyżej brzmieniem przepisu ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych, do szczególnej kategorii elektronicznych instrumentów płatniczych, jakimi są karty płatnicze. Kryterium klasyfikacji do tej kategorii jest upoważnienie, przez posiadacza karty płatniczej, w umowie danej osoby do posługiwania się kartą.