REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Arbitraż w oczach przedsiębiorcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Nowaczkiewicz Adam

REKLAMA

Fachowość i szybkość postępowania – z punktu widzenia przedsiębiorcy – to klucz do sukcesu w dynamicznym rozwoju sądownictwa polubownego.

Sądownictwo polubowne w Polsce nie jest jeszcze tak rozpowszechnione jak w innych krajach Europy. Rzeczywista rola alternatywnych metod w rozwiązywaniu sporów, w tym gospodarczych, wydaje się mniejsza, niż wynikałoby to z miejsca, jakie ta problematyka zajmuje w sferze medialnej, marketingowej i naukowej.

REKLAMA

Co roku w sądach państwowych prowadzonych jest kilka milionów spraw. Liczba postępowań arbitrażowych w Polsce prawdopodobnie nigdy nie przekroczyła tysiąca.

Sądownictwo polubowne jest więc ciagle mało popularnym wśrod przedsiębiorców sposobem rozwiązywania sporów, mającym zastosowanie w sprawach, których stronami są podmioty o bardzo wysokim poziomie świadomości prawnej. Arbitraż jest przecież bardzo korzystny, zwłaszcza przy rozstrzyganiu konfliktów gospodarczych.

Plusy

REKLAMA

Zaletą arbitrażu gospodarczego jest przede wszystkim krótszy czas postępowania - średnio sprawy w sądzie polubownym są rozstrzygane w ciągu 6-12 miesięcy. W nowotomyskim sądzie czas ten jest jeszcze krótszy, ale oczywiście zależy od stopnia skomplikowania sprawy. Sprawy „mniejsze” rozstrzygane są w ciągu 2-3 miesięcy, co jest niezwykle ważne dla przedsiębiorcy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Postępowanie przed sądem arbitrażowym z reguły jest jednoinstancyjne, a wyrok ostateczny. Jeśli nie zostanie dobrowolnie wykonany, po uznaniu go przez sąd rejonowy lub okręgowy (zależy od sprawy) uzyskuje taką samą moc wiążącą jak wyrok sądu powszechnego.

Kolejną zaletą arbitrażu - najważniejszą z punktu widzenia przedsiębiorcy - jest fachowość. Spory gospodarcze rozstrzygają nie tylko prawnicy, ale i specjaliści z danej dziedziny. Strony mają wpływ na przebieg postępowania arbitrażowego: mogą wybrać konkretny sąd, wskazać arbitrów, miejsce i czas postępowania, a także sposób rozstrzygania sporu.

Najczęściej postępowanie arbitrażowe pociąga za sobą niższe koszty niż postępowanie przed sądem powszechnym, choć nie jest to regułą, co obniża zalety arbitrażu.

REKLAMA

Ważne jest i to, że spór rozwiązywany jest w mniej formalnej atmosferze. Strony siedzą z arbitrami przy wspólnym stole i rozmawiają przy kawie. Tutaj zdecydowanie rzadziej dochodzi do eskalacji konfliktu, a uczestnicy, mimo że wiodą spór, mogą pozostać w relacjach pozwalających im na dalsze prowadzenie interesów. Postępowania są poufne, co gwarantuje zachowanie tajemnic handlowych.

W stałych sądach arbitrażowych regułą staje się, co jest dopiero incydentalne w odniesieniu do sądów powszechnych, że przebieg rozpraw jest rejestrowany za pomocą urządzeń cyfrowego zapisu dźwięku. Sprzyja to transparentności postępowania. To tylko niektóre z wielu zalet arbitrażu, które wskazują przedsiębiorcy.

Zadać sobie więc należy podstawowe pytanie. Czy sąd polubowny niesie z sobą więcej korzyści dla przedsiębiorców niż sądownictwo powszechne?

Tak, zwłaszcza dla spraw o dużej wartości i wymagających wiedzy fachowej. Arbitraż pozwala na rozstrzygnięcie spraw przez ekspertów, podczas gdy sędziowie mają ograniczone doświadczenia w biznesie. Takie twierdzenie będzie jednak prawdziwe w konkretnym sporze tylko wtedy, gdy strony wyznaczą na arbitrów osoby o odpowiednich kompetencjach.

Firma decydująca sie na zapis na sąd polubowny musi także brać pod uwagę to, że reguły rządzące tym postępowaniem wymagają przyjęcia i zgody na rzetelną samoocenę własnej pozycji w sporze, realną ocenę granic konsyliacji i ugodowości. Taka konstrukcja postępowania umożliwia skłóconym przedsiębiorcom kontynuowanie współpracy po rozstrzygnięciu sporu. To stąd wzięło się określenie, że arbitraż jest sądem dla dżentelmenów. Twierdzenie to jest prawdziwe w tym sensie, że arbitraż wymaga od stron oraz arbitrów zaakceptowania właśnie wyżej wspomnianych reguł, które bardzo łatwo naruszyć. Strony muszą powstrzymywać się przed podejmowaniem prób wpływania na arbitrów, zwłaszcza tych, których same wyznaczyły. Również arbitrzy muszą zaakceptować, że po wyznaczeniu przez jedną ze stron nie są już jej rzecznikami czy pełnomocnikami, Ich obowiązkiem jest bezstronność i niezależność. Jeżeli istnieje obawa, że ktoś tych reguł nie będzie przestrzegać, lepiej zostawić rozstrzygnięcie sprawy sądowi państwowemu.

Minusy

Są jednak minusy. Choć w arbitrażu sprawy są często rozpatrywane szybciej niż w sądzie państwowym, przegrani rzadko dobrowolnie godzą się z rostrzygnięciem. W konsekwencji częste są skargi o jego uchylenie. Długotrwałe mogą być także postępowania dotyczące uznania lub stwierdzenia wykonalności takiego orzeczenia. Spór w arbitrażu po wydaniu wyroku przenosi się wówczas do sądu państwowego, a czas na rozstrzygnięcie całego sporu może być porównywalny z działaniem sądu państwowego.

Zdarza sie także, że postępowanie arbitrażowe jest skomplikowane i trwa dłużej niż zwykły proces sądowy, co może wpędzić przedsiębiorcę w koszty równie wysokie jak tradycyjny proces sądowy. Winę za taki stan rzeczy coraz częściej zrzuca się na braki i błędy w obowiązujących przepisach prawnych. Szczególnie dotkliwe są braki w Kodeksie postępowania cywilnego.

W art. 1191 k.p.c., dotyczącym przeprowadzenia przez sąd arbitrażowy postępowania dowodowego, nie tylko nie sprecyzowano terminów, ale nawet nie dano sądowi arbitrażowemu możliwości skorzystania z jakichkolwiek środków przymusu w celu przeprowadzenia dowodu. Co więcej, wspomniany art. k.p.c. nie przewiduje żadnego terminu dla dokonania czynności dowodowych i nie daje stronom żadnej możliwości wpływu na sąd polubowny, żeby przyspieszyć przeprowadzenie czynności poprzez, np. choćby zmianę biegłego lub wyznaczenie mu terminu do wydania opinii. Na podstawie art. 1192 k.p.c można w takim wypadku zwrócić się do sądu państwowego o przeprowadzenie dowodu, jednak spowoduje to znaczące przedłużenie całej procedury.

W Kodeksie postępowania cywilnego nie ma również przepisów regulujących terminy, w jakich ustanowieni w sprawie arbitrzy powinni podjąć postępowanie lub wydać wyrok od chwili zamknięcia rozprawy. Nie ma też przepisów dyscyplinująch sprawne prowadzenie postepowania.

 

W tym kontekście należałoby pomyśleć nad zmianą artykułu 1184 k.p.c. w takim zakresie, aby zachęcić strony do uzgodnienia z arbitrami kwestii proceduralnych już na wstępnym etapie postępowania, co mogłoby zapewnić nie tylko elastyczność postępowania, ale przede wszystkim szybkość i efektywność, bez uszczerbku dla jakości rozstrzygnięcia. Warto również pomyśleć o umożliwieniu, wszędzie tam, gdzie to możliwe, ograniczenia przeprowadzania klasycznych rozpraw do niezbędnego minimum, zastępując je telekonferencjami i wideokonferencjami. Wymaga to jednak dostosowania treści art. 1189 k.p.c. lub też poczynienia stosownych ustaleń stron w samym zapisie.

Zmiany prawne

Zapowiadane zmiany przepisów powinny usprawnić przebieg gospodarczego postępowania arbitrażowego. Krótsze mają być terminy, w których można wnieść skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego. Obecnie strony mają na tę czynność trzy miesiące, a wg zapowiedzi będzie o miesiąc mniej. W przypadku żądania uzupełnienia, sprostowania lub wykładni wyroku, strony będą miały na to miesiąc. W obecnych przepisach termin dwumiesięczny jest przewidziany jedynie do wniesienia skargi kasacyjnej.

To nie jedyne, proponowane zmiany w terminach. Z pięciu lat do roku zmniejszyć się ma maksymalny czas do wniesienia skargi w przypadku, gdy w tej samej sprawie między stronami zapadł prawomocny wyrok sądu lub w toku orzeczenia doszło do przestępstwa. Ta propozycja już budzi wątpliwości.

Opinie przedsiębiorców

Z kontaktów z przedsiębiorcami wynika, że:

• w rozstrzyganiu sporów przed sądem polubownym ważny jest profesjonalizm arbitrów, są takie sprawy gospodarcze, które wymagają dużego, często specjalistycznego doświadczenia i właściwy dobór arbitrów jest niezbędny;

• w sądach powszechnych strony nie mają wpływu na to, kto rozstrzyga ich sprawę;

• strona sama wybiera arbitra, więc ma pewność, że jej sprawa rozstrzygana będzie przez osobę, co do której ma pełne zaufanie oraz przekonanie o jej kwalifikacjach i wysokim autorytecie;

• postępowanie arbitrażowe, jeśli strony tak postanowią, jest poufne, jeśli spór jest rozstrzygany przez stały sąd polubowny, zasada poufności obowiązuje z mocy przepisów regulaminu;

• spór w arbitrażu jest często rozpatrywany krócej niż w sądzie powszechnym, doświadczeni arbitrzy nawet skomplikowane sprawy są w stanie rozstrzygnąć w ciągu sześciu miesięcy od ukonstytuowania się składu;

• ważną kwestią ze względu na stosunki gospodarcze jest charakter postępowania arbitrażowego, które zazwyczaj odbywa się w atmosferze konstruktywnego sporu, po którego rozstrzygnięciu można dalej współpracować.

Szybciej i skuteczniej

Ostatnie badania przeprowadzone na zlecenie Wolters Kluwer Polska pokazują, że aż 68% badanych uważa, że rozwiązywanie sporów na drodze arbitrażu jest szybsze od tradycyjnego postępowania. Połowa badanych uznała ponadto, że jest to rozwiązanie bardziej skuteczne. Sądownictwo polubowne, stanowiące podstawowy sposób rozstrzygania sporów na całym świecie, staje się w ostatnim czasie coraz bardziej popularne także w Polsce.

Adam Nowaczkiewicz

właściciel firmy Yoropen

 

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Twój Biznes

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zakupy w sklepie stacjonarnym a reklamacja. Co może konsument?

Od wielu lat obowiązuje ustawa o prawach konsumenta. W wyniku implementowania do polskiego systemu prawa regulacji unijnej, od 1 stycznia 2023 r. wprowadzono do tej ustawy bardzo ważne, korzystne dla konsumentów rozwiązania.

Ponad 650 tys. firm skorzystało z wakacji składkowych w pierwszym półroczu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że w pierwszym półroczu 2025 r. z wakacji składkowych skorzystało 657,5 tys. przedsiębiorców. Gdzie można znaleźć informacje o uldze?

Vibe coding - czy AI zredukuje koszty tworzenia oprogramowania, a programiści będą zbędni?

Kiedy pracowałem wczoraj wieczorem nad newsletterem, do szablonu potrzebowałem wołacza imienia – chciałem, żeby mail zaczynał się od “Witaj Marku”, zamiast „Witaj Marek”. W Excelu nie da się tego zrobić w prosty sposób, a na ręczne przerobienie wszystkich rekordów straciłbym długie godziny. Poprosiłem więc ChatGPT o skrypt, który zrobi to za mnie. Po trzech sekundach miałem działający kod, a wołacze przerobiłem w 20 minut. Więcej czasu zapewne zajęłoby spotkanie, na którym zleciłbym komuś to zadanie. Czy coraz więcej takich zadań nie będzie już wymagać udziału człowieka?

Wellbeing, który naprawdę działa. Arłamów Business Challenge 2025 pokazuje, jak budować silne organizacje w czasach kryzysu zaangażowania

Arłamów, 30 czerwca 2025 – „Zaangażowanie pracowników w Polsce wynosi jedynie 8%. Czas przestać mówić o benefitach i zacząć praktykować realny well-doing” – te słowa Jacka Santorskiego, psychologa biznesu i społecznego, wybrzmiały wyjątkowo mocno w trakcie tegorocznej edycji Arłamów Business Challenge.

REKLAMA

Nie uczą się i nie pracują. Polscy NEET często są niewidzialni dla systemu

Jak pokazuje najnowszy raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, około 10% młodych Polaków nie uczy się ani nie pracuje. Kim są polscy NEET i dlaczego jest to realny problem społeczny?

Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

REKLAMA

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

Fundacja rodzinna po dwóch latach – jak zmienia się myślenie o sukcesji?

Jeszcze kilka lat temu o sukcesji w firmach mówiło się niewiele. Przedsiębiorcy odsuwali tę kwestię na później, często z uwagi na brak gotowości, aby się z nią zmierzyć. Mówienie o śmierci właściciela, przekazaniu firmy i zabezpieczeniu rodziny wciąż należało do tematów „na później”.

REKLAMA