REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nieuczciwa konkurencja

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
cg/ma

REKLAMA

Co jest niedozwolone we wzajemnych relacjach między przedsiębiorcami oraz jak się bronić przed zakazanymi praktykami?

Podstawowym aktem prawnym, regulującym zagadnienia z zakresu nieuczciwej konkurencji, jest ustawa z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. nr 153, poz. 1503 z późn. zm.). Warto orientować się w jej zapisach, by móc bronić się przed zakazanymi praktykami, naruszającymi dobra firmy.

REKLAMA

Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta (art. 3 ust. 1).

Kogo dotyczą zapisy?

REKLAMA

Ogólnie w ustawie tej chodzi o nieuczciwe czyny przedsiębiorców wobec innych przedsiębiorców. Zgodnie z zapisami wykładni, przedsiębiorcą jest każda osoba (fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej), która prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową, uczestniczy w działalności gospodarczej.

W pewnych przypadkach za osobę, której mogą dotyczyć przepisy ww. ustawy, można uznać np. pracownika firmy (por. art. 11, 12 i 14 ustawy), obowiązuje konieczność zachowania tajemnicy przedsiębiorstwa przez 3 lata od ustania stosunku pracy lub innego stosunku prawnego, na podstawie którego był zatrudniony (chyba że informacja przestała być poufna lub gdy umowa z pracownikiem stanowi inaczej).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z roszczeniami mogą występować także krajowe lub regionalne instytucje, których zadaniem jest ochrona interesów przedsiębiorców lub konsumentów (np. prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów).

W przypadku kwestii dotyczących reklamy, o niedozwolony czyn może zostać także oskarżona agencja reklamowa lub twórca zakazanej reklamy (nie tylko reklamujący dany towar/usługę przedsiębiorca).

Katalog zakazanych praktyk

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wymienia przykłady działań, które są zaliczane do czynów nieuczciwej konkurencji. Uważa się za nie:

REKLAMA

• Wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa - nazwa firmy, godło, skrót literowy/inny symbol nie mogą wprowadzać osób trzecich w błąd co do tego, z jaką firmą mają do czynienia, np. sugerując, że dotyczą innego przedsiębiorstwa. W przypadku likwidacji, podziału lub przekształcenia przedsiębiorstwa należy ustalić takie oznaczenie firmy, które nie będzie mylące.

• Fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług lub brak odpowiednich oznaczeń - w odniesieniu do miejsca pochodzenia danego towaru lub usługi (szczególnie, jeśli korzystają one z regionalnej ochrony ze względu na szczególne cechy lub właściwości - np. szampan z Szampanii).

• Wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług - szczególnie w zakresie: pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy (nie można np. zatajać ryzyka związanego z korzystaniem z towaru/usługi), konserwacji lub innych ważnych dla konsumentów cech. Dotyczy to także oznaczeń pojawiających się w toku prowadzenia samej działalności handlowej, np. na drukach firmowych czy rachunkach.

• Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa - dot. przekazania, ujawnienia lub wykorzystania informacji o gospodarczej wartości, poufnych, nieujawnionych publicznie lub nabywanie ich od nieuprawnionych osób - o ile takie działanie zagraża/narusza interes danego przedsiębiorcy. Mogą to być np. dane techniczne, opisy technologii czy rozwiązań organizacyjnych.

• Nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy - częste bywa np. nakłanianie pracowników lub klientów do przejścia do konkurencyjnej firmy lub niewykonania/niewłaściwego wykonania obowiązków zawartych w łączącej ich z danym przedsiębiorcą umowie. Tego typu proceder jest bezprawny, o ile dane działanie ma przynieść korzyść namawiającemu (lub osobom trzecim), natomiast zaszkodzić innemu przedsiębiorcy; nie dotyczy to związków zawodowych, o ile działają zgodnie z przepisami o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.

• Naśladownictwo produktów - zabronione jest nie tyle kopiowanie samych funkcjonalności produktów znajdujących się na rynku (np. rozwiązania gwarantującego skuteczność danego środka chemicznego), ile kopiowanie zewnętrznej postaci produktu/usługi, które wprowadza w błąd co do tego, kto jest ich producentem (zwykle tego typu nadużycia wiążą się z wykorzystaniem znaku graficznego łudząco podobnego do znaku innej firmy, np. pisanie Adibas, co kojarzy się z marką Adidas).

• Pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie - gdy dany przedsiębiorca rozpowszechnia nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd informacje na temat swojej lub innej firmy/produktów/usług (najczęściej dotyczy to plotek o sytuacji finansowej czy gospodarczej innej firmy, albo np. informowanie o wynikach badań, które SA nierzetelne czy posługiwanie się nieprawdziwymi stopniami, choćby naukowymi, pracowników, sugerującymi ich wyższe od prawdziwych kwalifikacje). Dochodzić swoich roszczeń można wtedy, gdy takie działanie przysparza strat pomawianemu przedsiębiorcy i korzyści pomawiającemu (lub innym podmiotom).

• Utrudnianie dostępu do rynku - np. w wyniku stosowania cen dumpingowych (sprzedawania towarów/usług po zaniżonej cenie - poniżej kosztów ich pozyskania) lub sprzedaży towarów/usług po cenach nieuwzględniających marży handlowej (dot. głównie sklepów wielkopowierzchniowych, oskarżanych o utrudnianie dostępu do rynku mniejszym pomiotom). Nie dotyczy to wyprzedaży towarów, których termin minimalnej trwałości/przydatności do spożycia zbliża się ku końcowi, wyprzedaży z konieczności (likwidacja obiektu - maks. 3 m-ce trwania wyprzedaży; likwidacja sieci handlowej - maks. 1 rok trwania wyprzedaży) ani tzw. posezonowych wyprzedaży dwa razy do roku trwających nie dłużej niż miesiąc każda); ponadto nakłanianie osób trzecich (np. hurtowników) do odmowy sprzedaży innym przedsiębiorcom lub namawianie klientów do niekorzystania z oferty innych przedsiębiorców. Zakazane jest także nieuzasadnione i nierówne traktowanie klientów (np. oferowanie lepszych rabatów bardziej lubianym, mimo że zamawiają tyle samo towaru co inni), a także pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży (tzw. opłaty za końcówkę regału). Dodatkowo nie wolno narzucać/wymuszać na odbiorcach skorzystania z oferty innego kontrahenta, uzależniając od tego zajście sprzedaży ani stwarzać warunków sugerujących konieczność skorzystania z oferty konkretnego przedsiębiorcy (z którym np. dany przedsiębiorca jest powiązany gospodarczo).

• Przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną - dotyczy osób fizycznych będących przedsiębiorcami lub działających na rzecz konkretnych przedsiębiorców (muszą mieć stosowne uprawnienia - do reprezentowania, kontroli nad firmą lub podejmowania decyzji w imieniu danego przedsiębiorcy) lub takich, którym prawo do podejmowania decyzji udzieliły osoby działające na rzecz danego przedsiębiorcy.

• Nieuczciwa lub zakazana reklama - sprzeczna z przepisami prawa (jakiejkolwiek dziedziny), dobrymi obyczajami (co bywa problematyczne), uchybiająca godności człowieka, ingerująca w jego sferę prywatności (dot. np. nagabywania w miejscach publicznych lub wysyłania niezamówionych przesyłek na koszt odbiorcy, także wysyłania spamu), wprowadzająca klientów w błąd (co może wpłynąć na ich decyzje odnośnie nabycia danej usługi lub towaru, np. gwarantując możliwość rzucenia palenia), reklama nierzeczowa (odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci), reklama „ukryta” (sprawiająca wrażenie neutralnej wypowiedzi/informacji) typowa dla teledysków lub filmów, w których np. główny bohater ma na ręce zegarek znanej marki.

• Organizowanie systemu sprzedaży lawinowej - tzw. piramid finansowych ('łańcuszków'), polegających na proponowaniu określonych towarów/usług poprzez obietnice uzyskania szczególnych korzyści, o ile dany konsument nakłoni kolejne osoby do takiego zakupu. Proceder jednak może być zgodny z prawem, jeżeli korzyści materialne uzyskiwane z uczestnictwa w systemie pochodzą ze środków uzyskiwanych w wyniku zakupu/sprzedaży dóbr i usług po rynkowej cenie oraz o ile osoba rezygnująca z udziału w takim systemie ma prawo do odsprzedania organizatorowi systemu wszystkich kupionych (i nadających się do sprzedaży) towarów/materiałów/próbek za minimum 90% ceny ich zakupu, nabytych w ciągu 6 miesięcy od daty rezygnacji złożonej organizatorowi systemu.

• Prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym - chodzi tu o organizowanie tzw. systemów argentyńskich, zabronionych w Polsce od 3 czerwca 2004 r. (mają zakaz zawierania nowych umów - zawarte po tej dacie są nieważne; stare obowiązują na dotychczasowych zasadach), w ramach których osoby przystępujące do systemu wzajemnie się finansują (np. sprzedają mieszkania i udzielają na nie pożyczki).

 

Zakazanym czynem nieuczciwej konkurencji jest także wysyłanie imiennie wystawionych pism, noszących cechy oficjalnych przesyłek, w których informuje się odbiorców o rzekomych wygranych, a także łudzenie klientów wygraną (o ile np. kupią określony towar w konkretnej ilości czy wpłacą daną kwotę na wskazane konto).

Innym częstym, choć nienazwanym czynem nieuczciwej konkurencji jest żerowanie na cudzej renomie (nazywane pasożytnictwem) w celu uzyskania korzystnej sytuacji rynkowej. Przykładem może być wykorzystanie we własnej reklamie wizerunku lub sloganu obcej, wysoko pozycjonowanej marki (np. pojawienie się w tle hotelu Hilton).

Niedozwolone są także wybrane formy sprzedaży premiowanej (np. udzielanie nieodpłatnych premii w postaci towarów/usług innych niż przedmiot sprzedaży).

Budzącym spore kontrowersje wśród wielu przedsiębiorców jest zakazane wprowadzanie do obrotu przez sklepy dyskontowe tzw. marek własnych, w ilości przekraczającej 20%. Wątpliwości rodzi np. termin 'dyskontowy' (nie wiadomo, które sklepy można za takowe uznać).

Kiedy można zgłaszać roszczenia?

Żeby można było stwierdzić, że doszło do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, muszą jednocześnie zostać spełnione 3 warunki:

1. dane zachowanie musi nastąpić w toku działalności gospodarczej;

2. czyn musi być sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami (rozumianymi jako pożądane oraz właściwe moralnie i zwyczajowo zachowania przedsiębiorców w działalności gospodarczej, które są nastawione na uczciwe konkurowanie na rynku);

3. działanie musi zagrażać/naruszać gospodarczy interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

W praktyce należy poszukać związku między danym naruszeniem prawa a stosunkami rynkowymi powstałymi w wyniku tego czynu, z punktu widzenia zasad uczciwej walki konkurencyjnej.

Ustawa przewiduje tzw. odwrócony ciężar dowodu - tzn. udowodnienie prawdziwości, np. treści reklamy czy oznaczeń/informacji umieszczanych na towarach lub ich opakowaniach, spoczywa na oskarżonym.

Czyny nieuczciwej konkurencji opisane w ww. ustawie, są rozumiane według przepisów kodeksu cywilnego jako delikty, czyli czyny niedozwolone (stanowią tzw. przepisy szczególne - lex specialis - w stosunku do art. 415 i n. kc). Dlatego jeśli nie ma podstaw do zastosowania przepisów ww. ustawy (np. jeżeli czyn zajdzie poza obrotem gospodarczym, nie godzi w interesy innego przedsiębiorcy, dotyczy konsumentów), stosuje się przepisy kodeksu cywilnego (ew. inne, np. dotyczące nieuczciwych praktyk rynkowych - o tym w następnym wydaniu) jako podstawę prawną dochodzenia własnych roszczeń.

Odpowiedzialność cywilna

Przedsiębiorcy, których interes został naruszony lub chociażby zagrożony w wyniku dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, mogą dochodzić swoich roszczeń:

• majątkowych (naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści na zasadach ogólnych, wpłacenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego);

• niemajątkowych (zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia ich skutków, złożenia jedno- lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i formie - co może być niezwykle kosztowne, szczególnie w przypadku ogólnopolskich, poczytnych mediów).

Instytucje reprezentujące zbiorowe interesy konsumentów lub konkurencji mają nieco węższy zakres roszczeń. Mogą występować o zasądzenie sumy pieniężnej na cel społeczny lub z roszczeniami niemajątkowymi.

O wydanie odpowiedniego zarządzenia można wystąpić do sądu, w którego okręgu znajduje się mienie pozwanego podmiotu lub w miejscu wystąpienia niedozwolonego czynu.

Roszczenia z tytułu czynów nieuczciwej konkurencji przedawniają się po 3 latach (bieg przedawnienia liczy się osobno w stosunku do każdego naruszenia) i po 10 latach od momentu zdarzenia wyrządzającego szkodę. Dotyczy to także szkód wynikłych ze zbrodni lub występku, bez względu na to, kiedy powód dowiedział się o danym fakcie i jej sprawcy.

Odpowiedzialność karna

Ustawa przewiduje nie tylko odpowiedzialność cywilną, ale także karną za popełnione czyny nieuczciwej konkurencji. I tak:

kara aresztu lub grzywny grozi np. za brak oznaczeń towarów lub błędne oznaczenia, niepoinformowanie o ryzyku związanym z korzystaniem z danego produktu, czyny nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy, sprzedaży premiowanej, loterii promocyjnej, rozpowszechnianie nieprawdziwych informacje o swoim lub innym przedsiębiorstwie;

kara pozbawienia wolności grozi m.in. za organizowanie i kierowanie systemem sprzedaży lawinowej (od 6 miesięcy do 8 lat), prowadzenie i organizowanie systemu argentyńskiego (od 3 miesięcy do 5 lat lub - jeśli wartość zgromadzonego w ten sposób mienia jest znacząca - od 6 miesięcy do 8 lat);

• kara grzywny, ograniczenia lub pozbawienia wolności do 2 lat grozi za bezprawne wykorzystanie poufnej informacji (postrzeganej za tzw. tajemnicę przedsiębiorstwa), podobnie za produkowanie tzw. podróbek innych towarów.

Ściganie przestępstw następuje na wniosek, a wykroczeń - na żądanie pokrzywdzonego lub instytucji chroniących zbiorowe interesy przedsiębiorców lub konsumentów.

oprac. cg/ma

 

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Twój Biznes

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nie uczą się i nie pracują. Polscy NEET często są niewidzialni dla systemu

Jak pokazuje najnowszy raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, około 10% młodych Polaków nie uczy się ani nie pracuje. Kim są polscy NEET i dlaczego jest to realny problem społeczny?

Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

REKLAMA

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

Fundacja rodzinna po dwóch latach – jak zmienia się myślenie o sukcesji?

Jeszcze kilka lat temu o sukcesji w firmach mówiło się niewiele. Przedsiębiorcy odsuwali tę kwestię na później, często z uwagi na brak gotowości, aby się z nią zmierzyć. Mówienie o śmierci właściciela, przekazaniu firmy i zabezpieczeniu rodziny wciąż należało do tematów „na później”.

Potencjał 33 GW z wiatraków na polskim morzu. To 57% zapotrzebowania kraju na energię. Co dalej z farmami wiatrowymi w 2026 i 2027 r.

Polski potencjał na wytwarzanie energii elektrycznej z wiatraków na morzu (offshore) wynosi 33 GW. To aż 57% rocznego zapotrzebowania kraju na energię. W 2026 i 2027 r. powstaną nowe farmy wiatrowe Baltic Power i Baltica 2. Jak zmieniają się przepisy? Co dalej?

Jak zwiększyć rentowność biura rachunkowego bez dodatkowych wydatków?

Branża księgowa to jedna z dziedzin, w których wynagrodzenie za świadczone usługi często jest mocno niedoszacowane, mimo tego, że błędy w księgowości mogą skutkować bardzo poważnymi konsekwencjami dla przedsiębiorców. W związku z tak doniosłą rolą biur rachunkowych powinny one dbać o poziom rentowności, który pozwoli właścicielom skupić się na podnoszeniu jakości świadczonych usług oraz większego spokoju, co niewątpliwie pozytywnie wpływa na dobrostan właścicieli biur oraz ich pracowników.

REKLAMA

Samozatrudnieni i małe firmy w odwrocie? wzrasta liczba likwidowanych i zawieszanych działalności gospodarczych, co się dzieje

Według znawców tematu, czynniki decydujące ostatnio o likwidacji takich firm nie różnią się od tych sprzed roku. Znaczenie mają m.in. koszty prowadzenia biznesu, w tym składki zusowskie, a także oczekiwania finansowe pracowników.

Szybki wzrost e-commerce mocno zależny od rozwoju nowych technologii: co pozwoli na zwiększenie zainteresowania zakupami online ze strony klientów

E-commerce czyli zakupy internetowe przestają być jedynie wygodną alternatywą dla handlu tradycyjnego – stają się doświadczeniem, którego jakość wyznaczają nie tylko oferta i cena, lecz także szybkość, elastyczność i przewidywalność dostawy oraz prostota ewentualnego zwrotu.

REKLAMA