Odmowa spełnienia gwarancji

Dokumentem stwierdzającym obowiązek świadczenia jest pisemna gwarancja, która może mieć charakter imienny lub być dokumentem na okaziciela. Zawsze wskazuje ona, wobec kogo można dochodzić roszczeń z tytułu gwarancji. W przypadku gdy kupujący otrzymał od sprzedawcy dokument gwarancyjny co do jakości rzeczy sprzedanej, w razie wątpliwości uznaje się, że wystawca dokumentu ma obowiązek usunąć wady fizyczne rzeczy lub dostarczyć rzecz wolną od wad, jeśli wady te ujawnią się w ciągu terminu wskazanego w gwarancji.

Gwarant może więc odmówić wykonania zobowiązania z tytuł gwarancji, jeśli rzecz w ogóle nie jest obciążona wadami fizycznymi. Wada fizyczna występuje, gdy powoduje ona zmniejszenie wartości rzeczy, zmniejsza jej użyteczność ze względu na cel oznaczony w umowie albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy. Wada fizyczna może także polegać na tym, ze rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewniał kupującego, np. załączając certyfikat lub znak bezpieczeństwa. O wadzie fizycznej można też mówić wtedy, gdy rzecz została wydana kupującemu w stanie niezupełnym (np. niezbędnej instrukcji obsługi).

Gwarant może odmówić wykonania świadczeń wynikających z gwarancji, jeśli wada ujawni się po terminie określonym w gwarancji.

Jeśli w dokumencie gwarancyjnym nie określono terminu trwania gwarancji, przyjmuje się, że termin ten wynosi jeden rok od dnia, w którym rzecz została wydana kupującemu (art. 577 par. 1 i 2 k.c.). Po upływie tego okresu zobowiązany z tytułu gwarancji może odmówić wypełnienia zobowiązań.

Z zasady gwarancja dotyczy wad powstałych z przyczyn tkwiących w rzeczy sprzedanej. Jeśli więc w gwarancji nie zastrzeżono inaczej, gwarant nie będzie ponosił odpowiedzialności, jeśli wykaże, że wada powstała z innych przyczyn, np. z powodu niewłaściwej eksploatacji. Gwarant może jednak ponosić szerszą odpowiedzialność przez uwzględnienie w gwarancji także innych wad. Przy czym przyjmuje się, że nie można wyłączyć odpowiedzialności za wady, których przyczyna tkwi w rzeczy sprzedanej, bo byłoby to sprzeczne z naturą gwarancji (art. 353¹ k.c.). Aby zrealizować uprawnienia z tytułu gwarancji, uprawniony nie musi dopełnić żadnych aktów staranności (zbadanie rzeczy przy zakupie lub zawiadomienie o zauważonych wadach). Gwarant nie może się więc na nie powołać, odmawiając wykonania zobowiązań wynikających z gwarancji.

W razie wątpliwości uznaje się, że wystawca dokumentu gwarancyjnego ma obowiązek usunięcia wad fizycznych lub dostarczenia rzeczy wolnej od wad. Obowiązki gwaranta mogą być określone w gwarancji szerzej lub węziej. Mogą na przykład zostać ograniczone, np. obejmować tylko naprawę (bez wymiany rzeczy na inną wolną od wad). Wówczas jeśli uprawniony będzie żądał świadczeń, które nie wynikają z gwarancji, wystawca gwarancji będzie mógł się uchylić od wykonania żądanych świadczeń. W gwarancji można także zastrzec, że faktycznie to kupujący usunie wady na koszt i ryzyko gwaranta. Przyjmuje się także, że to gwarant decyduje, w jaki sposób wypełni swe zobowiązania wskazane w gwarancji (zobowiązanie przemienne).

Gwarant może także odmówić wykonania zobowiązań, gdy roszczenia uprawnionych ulegną przedawnieniu na zasadach wskazanych w art. 118 k.c.

WYŁĄCZENIE GWARANCJI

Gwarant może wyłączyć w dokumencie gwarancyjnym odpowiedzialność np. za:

• uszkodzenia mechaniczne przedmiotu umowy,

• uszkodzenia powstałe wskutek nieprawidłowego montażu, użytkowania lub konserwacji przedmiotu umowy,

• uszkodzenia spowodowane samodzielnymi przeróbkami,

• zużyte części lub elementy ścierające się i zużywające się podczas normalnej eksploatacji.

PRZYKŁAD: TERMIN OBJĘCIA GWARANCJĄ

Producent baterii łazienkowych zastrzegł w karcie gwarancyjnej, że zapewnia szczelność i sprawne działanie głowicy baterii w okresie 2 lat od daty sprzedaży oraz rocznej gwarancji na pozostałe elementy baterii. Jeden z kupujących po upływie 2 lat od daty sprzedaży baterii zgłosił zarysowania powierzchni dekoracyjnej baterii. Czy można odmówić wykonania zobowiązań z gwarancji w takiej sytuacji?

Tak. Gwarant może skutecznie uchylić się od zobowiązań gwarancyjnych, bo wada w postaci zarysowań powierzchni baterii ujawniła się po terminie wyraźnie wskazanym w treści gwarancji. Ponadto zarysowania powstają w efekcie zwykłego użytkowania baterii i zwykle nie są objęte gwarancją.

1 rok

Okres gwarancji

Jeśli nie ma wskazanego okresu gwarancji, przyjmuje się, że wynosi on rok od dnia wydania towaru kupującemu

EWA GRĄCZEWSKA-IVANOVA

ewa.graczewska-ivanova@infor.pl

Podstawa prawna

• Art. 577-581 kodeksu cywilnego z 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

• Ustawa z 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2002 r. nr 141, poz. 1176 z późn. zm., Dz.U. z 2004 r. nr 96, poz. 959).