Zmiany przepisów podatkowych w Polsce, czyli kardiogram chorego

Podatnicy muszą na bieżąco monitorować, czy poszczególne przepisy się nie zmieniły. Istotna może być każda zmiana, nawet  ta najmniejsza: pamiętamy słynną aferę dotyczącą niepozornego zapisu „lub czasopisma…” w ustawie medialnej, podobnie jest również w prawie podatkowym – dodany w określonym miejscu znak interpunkcyjny jest w stanie zmienić znaczenie całego przepisu -  mówił Janicki.

Ekspert zauważył również, że wykresy autorstwa ECDDP obrazujące dynamikę zmian ważniejszych przepisów podatkowych na przestrzeni 10 lat, przypominają kardiogram osoby chorej na serce - na pewno daje to wiele do myślenia na temat doskonałości naszego systemu podatkowego.

Daleko idący stopień skomplikowania systemu podatkowego sprawia, iż podatnicy muszą wertować publikacje o niebywałej objętości, jak na przykład „Leksykon VAT 2011 Praktyka, Teoria, Orzecznictwo” liczący prawie dwa tysiące stron i ważący 2 kilogramy. To „biblia”, która jest udręką polskiego podatnika – mówił Janicki, demonstrując „biblię” VAT.

Zaznaczył również, iż przyglądając się rozporządzeniom, które są wydawane do ustaw podatkowych, można stwierdzić, że rok bez nowych rozporządzeń wykonawczych jest rokiem straconym.

W ciągu bowiem ostatnich 10 lat aż 20 razy były zmieniane rozporządzenia wykonawcze do ustawy o VAT, natomiast rozporządzenia w sprawie wzorów deklaracji w podatku VAT były wydawane właściwie co roku. Według Janickiego, sytuacja ta jest wysoko niepokojąca – podatnicy muszą co roku aktualizować swoją wiedzę na temat wzorów dokumentacji podatkowej.

Przepisów prawa podatkowego jest zbyt dużo, co chwilę słyszymy o nowelizacjach, przez które nieraz ciężko jest przebrnąć nawet osobom, które na co dzień zajmują się sprawami podatkowymi, a co dopiero podatnikom, którzy muszą się zmierzyć z tak opasłymi tomami nowych przepisów - przekonywał na koniec Lech Janicki.

Ogólna refleksja płynąca z raportu przedstawionego podczas konferencji prasowej 6 października 2011 r. jest niewesoła.

Zdaniem autorów raportu jesteśmy już na takim etapie nadmiaru ilości uregulowań prawnych, że praktycznie niemożliwe jest precyzyjne wskazanie ile razy w ciągu ostatnich 10 lat przepisy prawne zostały zmienione, dlatego podane w raporcie liczby mają charakter orientacyjny.

Polecamy: Kto musi rejestrować sprzedaż kasą fiskalną?

Polecamy: Co grozi za brak kasy fiskalnej?

Polecamy: Ile zapłacisz PIT przy sprzedaży domu, mieszkania lub działki?

NIEKTÓRE STATYSTYKI OPRACOWANE PRZEZ ECDDP:

Ilość zmian ustawy o VAT

2004-2011

(dot. ważniejszych artykułów)

Nr artykułu	Czego dotyczy	Zmieniał się następującą ilość razy
Art. 2	Definicje słownikowe	14
Art. 6	Czynności poza zakresem ustawy	2
Art. 7	Definicja dostawy towarów	6
Art. 8	Definicja usługi	5
Art. 9	Definicja WNT	1
Art. 15	Definicja podatnika	3
Art. 17	Definicja podatnika (pozostałe)	6
Art. 19-20	Obowiązek podatkowy	7
Art. 22	Miejsce dostawy towarów	6
Art. 27-28a-	Miejsce świadczenia usług	10
Art. 29	Podstawa opodatkowania	5
Art. 31a	Kurs waluty	1
Art.33-33a	Import towarów	5
Art. 41	Stawki VAT	6
Art. 42	Stawka 0% w WDT	4
Art. 43-44	Zwolnienia od podatku	6
Art. 83	Szczególne przypadki stawki 0%	5
Art. 86	Podatek naliczony	7
Art. 87	Zwrot podatku	4
Art. 88	Zakaz odliczania podatku naliczonego	7
Art. 89a-b	Ulga za złe długi	2
Art. 90	Odliczanie częściowe	4
Art. 91	Korekta odliczenia częściowego	3
Art. 96-97	Rejestracja	4
Art. 99	Deklaracje	8
Art. 100	Informacje podsumowujące	2
Art. 103-104	Zapłata podatku	4
Art. 106	Faktura VAT	2
Art. 109 -110	Ewidencje	7
Art. 111	Kasy rejestrujące	5
Art. 113	Zwolnienie podmiotowe	8
Art. 115-117	Szczególna procedura dot. rolnika ryczałtowego	6
Art. 119	Szczególna procedura dot. usług turystyki	3
Art. 120	Szczególna procedura dot. dzieł sztuki, antyków, tow. używanych	3
Art. 126-130	Zwrot VAT podróżnym	8
Art. 135-138	WTT – procedura uproszczona	4

Ważniejsze rozporządzenia  - od maja 2004 r.

Rozporządzenie wykonawcze – rozporządzenie w sprawie wykonania ustawy o podatku od towarów i usług

Było 5

- rozporządzenie z dnia 27.04.2004 r. w sprawie wykonania ustawy o podatku od towarów i usług – zmieniane 15 razy

- rozporządzenie z dnia 28.11.2008 r. w sprawie wykonania ustawy o podatku od towarów i usług – nie zmieniane

- rozporządzenie z dnia 24.12.2009 r. w sprawie wykonania ustawy o podatku od towarów i usług – zmieniane 3 razy

- rozporządzenie z dnia 22.12.2010 w sprawie wykonania ustawy o podatku od towarów i usług – zmieniane 1 raz

- rozporządzenie z dnia 4.4.2011 w sprawie wykonania ustawy o podatku od towarów i usług – zmieniane 1 raz

Rozporządzenie w sprawie wystawiania faktur

Były 4

- rozporządzenie z dnia 27.4.2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – zmieniane 2 razy;

- rozporządzenie z dnia 25.5.2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – zmieniane 2 razy;

- rozporządzenie z dnia 28.11.2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – zmieniane 3 razy;

- rozporządzenie z dnia 28.3.2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – jeszcze nie zmienione.

Rozporządzenie w sprawie zwolnień od kas fiskalnych

Było 8

-rozporządzenie z dnia 23.12.2002r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących – zmieniane 2 razy;

- rozporządzenie z dnia 23.12.2004 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących – zmieniane 1 raz;

- rozporządzenie z dnia 28.03.2006 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących;

- rozporządzenie z dnia 20.12.2007 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących;

- rozporządzenie z dnia 27.06.2008 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących;

- rozporządzenie z dnia 19.12.2008 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących;

- rozporządzenie z dnia 23.9.2009 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących;

- rozporządzenie z dnia 26.7.2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących

Rozporządzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych

Były 3

1. rozporządzenie z 23.04.2004 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług – zmieniane 1 raz
2. rozporządzenie z 19.09.2005 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług – zmieniane 3 razy
3. rozporządzenie z 28.11.2008 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług – zmieniane 3 razy

Ilość zmian ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT)

2001 – 2011

(dot. ważniejszych artykułów)

Nr artykułu	Czego dotyczy	Zmieniał się następującą ilość razy *
Art.1a	Podatkowa grupa kapitałowa	4
Art. 6	Zwolnienia podmiotowe	11
Art. 7	Przedmiot opodatkowania i strata	5
Art. 9	Ustalanie dochodu (straty)	4
Art. 10	Dochód z udziału w zyskach osób prawnych	8
Art. 11	Powiązania z zagranicą	5
Art. 12	Ogólne pojęcie przychodu	18
Art. 15	Definicja kosztów	18
Art. 16	Wydatki nieuznawane za koszty	26
Art. 16g	Wartość początkowa ŚT	7
Art. 17	Zwolnienia przedmiotowe	33
Art. 18	Podstawa opodatkowania	8
Art. 20	Zaliczenie podatku zagranicznego	5
Art. 21	Podatek od należności licencyjnych	6
Art. 22	Podatek od dywidend	6
Art. 25	Zaliczki na podatek	13
Art. 26	Obowiązki płatnika	11

* uwzględniając teksty jednolite ustawy

Ilość zmian ustawy o PIT w latach 2001-2011

Nr artykułu	Czego dotyczy	Zmieniał się następującą ilość razy *
Art. 2	Wyłączenia przedmiotowe	4
Art. 6	Dochody małżonków	11
Art. 9	Przedmiot opodatkowania	7
Art. 9a	Sposób opodatkowania	7
Art. 10	Katalog źródeł przychodów	6
Art. 13	Przychody z wykonywania wolnego zawodu i zrównane	2
Art. 14	Przychody z działalności gospodarczej	13
Art. 17	Przychody z kapitałów pieniężnych	8
Art. 20	Przychody z innych źródeł	7
Art. 21	Zwolnienia przedmiotowe od podatku	54
Art. 22	Koszty uzyskania przychodów	16
Art. 22g	Wartość początkowa ŚT	5
Art. 23	Wydatki nieuznane za koszty	21
Art. 24	Wykaz zasad ustalania dochodu	10
Art. 26	Podstawa opodatkowania; wykaz odliczeń	15
Art.29	Podatek od należności licencyjnych	7
Art. 30	Podatek od dochodów z odsetek, źródeł nieujawnionych i innych	13
Art. 30a	Podatek zryczałtowany 19%	11
Art. 32	Zaliczki; wysokość	8
Art. 37	Roczne obliczenie podatku	9
Art. 41	Zaliczki; zryczałtowany podatek dochodowy	11
Art. 42	Termin przekazania zaliczek i zryczałtowanego podatku	9
Art. 44	Zaliczki od dochodów z działalności gospodarczej	12

Ilość zmian w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych w latach 2001-2011

Nr artykułu	Czego dotyczy	Zmieniał się następującą ilość razy *
Art. 2	Zakres przedmiotowy podatku od nieruchomości	6
Art. 3	Zakres podmiotowy podatku od nieruchomości	3
Art. 4	Podstawa opodatkowania w podatku od nieruchomości	4
Art. 7	Zwolnienia w podatku od nieruchomości	20
Art. 9	Obowiązek podatkowy w podatku od środków transportowych	10
Art. 12	Zwolnienia w podatku od środków transportowych	5
Art. 15	Opłata targowa	5
Art. 17	Opłata miejscowa	7

* uwzględniając teksty jednolite ustawy

„Rok bez nowego rozporządzenia to rok stracony” - na przykładzie rozporządzeń dotyczących wzorów rocznego obliczenia podatku, deklaracji i informacji w podatku dochodowym od osób fizycznych (PDOF). W latach 2002-2011 aż 13 razy wydawano rozporządzenia dotyczące powyższych kwestii.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 stycznia 2011 r. w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych – Dz. U. z 4 lutego 2011 r. Nr 25, poz. 131.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów rocznego obliczenia podatku oraz zeznań podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych - Dz.U. Nr 234, poz. 1534.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 września 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych - Dz. U. z 15 września 2009 r. Nr 150, poz. 1210.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U. Nr 235, poz. 1591).

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie określenia wzorów rocznego obliczenia podatku oraz zeznań podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U. Nr 212, poz. 1335).

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 sierpnia 2007 r. w sprawie określenia wzorów rocznego obliczenia podatku oraz zeznań podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U. Nr 148, poz. 1044).

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 kwietnia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. Nr 73, poz. 486).

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U. Nr 243, poz. 1760).

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 6 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów rocznego obliczenia podatku oraz zeznań podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U. Nr 204, poz. 1505).

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. Nr 257, poz. 2155).

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 października 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów rocznego obliczenia podatku oraz zeznań podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. Nr 204, poz. 1689).

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2003 r. w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. z 29 grudnia 2003 r. Nr 224, poz. 2225).

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2002 r. w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. Nr 229, poz. 1914).

Opracowanie:

Karolina Gierszewska, doradca podatkowy - Z-ca Dyrektora Departamentu Podatków Pośrednich ECDDP Sp. z o.o.

Lech Janicki, ekspert podatkowy - Departament Podatków Bezpośrednich ECDDP Sp z o.o.

Źródło: ECDDP