Przelew wierzytelności nie zwalnia poręczyciela z długu

CO STANOWI PRAWO

Przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał (art. 876 par.1 kodeksu cywilnego). O zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga zakres zobowiązania dłużnika. W braku odmiennego zastrzeżenia poręczyciel jest odpowiedzialny jak współdłużnik solidarny (art. 881 k.c.). Z chwilą gdy dług główny staje się wymagalny, wierzyciel może według swego wyboru żądać całości lub części świadczenia od dłużnika głównego i poręczyciela łącznie lub od każdego z nich z osobna, przy czym aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela obaj dłużnicy pozostają zobowiązani (art. 366 k.c.).

Zgodnie z art. 510 par. 1 k.c. przelew (cesja) jest przeniesieniem wierzytelności przez wierzyciela na osobę trzecią, przy czym umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności wywołuje skutek rozporządzający i przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że ustawa stanowi inaczej lub strony inaczej postanowiły. Zabezpieczenie wierzytelności banku może być dokonane w drodze przeniesienia na bank przez dłużnika lub osobę trzecią, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją, prawa własności rzeczy ruchomej lub papierów wartościowych (art. 101 ust. 1 prawa bankowego). Cesja na zabezpieczenie spłaty wierzytelności banku także wywołuje skutek rozporządzający, przenosząc wierzytelność na bank. Ma ona jednak na celu nie spłatę zadłużenia, lecz zabezpieczenie jego spłaty (wyrok SN z 8 marca 2005 r., IV CK 628/04).

EKSPERT RADZI

W świetle postanowień art. 510 kodeksu cywilnego oraz art. 101 prawa bankowego dopuszczalne jest zawarcie umowy przelewu wierzytelności na zabezpieczenie spłaty kredytu bankowego. Umowa taka, o ile strony nie postanowiły inaczej, wywołuje skutek rozporządzający i przenosi wierzytelność na bank (cesjonariusza). Strony powinny zawrzeć w niej postanowienie o powrotnym przejściu wierzytelności na cedenta po spłacie przez niego kredytu. Zastrzeżenie to może przybrać postać warunku rozwiązującego, którego spełnienie powoduje z mocy prawa przejście wierzytelności z powrotem na zbywcę. Mogą też zawrzeć, charakterystyczne dla tego rodzaju przelewu, zobowiązanie się cesjonariusza do korzystania z wierzytelności w sposób ograniczony celem przelewu - zabezpieczeniem wierzytelności.

W sprawie podstawowe znaczenie ma rozstrzygnięcie kwestii, czy umowa przelewu między spółką z o.o. a bankiem nastąpiła w celu zabezpieczenia niespłaconego przez spółkę kredytu, czy też w celu spłaty kredytu i w konsekwencji wygaśnięcia długu. Innymi słowy, czy był to przelew na spłatę zaciągniętego kredytu (art. 510 par. 1 k.c. w zw. z art. 453 k.c.), czy też przelew na zabezpieczenie jego spłaty (art. 510 par. 1 k.c. w zw. z art. 101 ustawy Prawo bankowe).