Nowe przepisy dla izb rozliczeniowych - stanowisko Rady UE

Państwa członkowskie UE uzgodniły 4 grudnia 2019 r. podejście do reagowania na ryzyka systemowe wynikające z niektórych kluczowych infrastruktur rynku finansowego. Unijni ambasadorowie zatwierdzili tego dnia stanowisko Rady w sprawie proponowanych ram prawnych dla izb rozliczeniowych i ich organów. Ramy te mają pozwolić im przygotować się na trudności finansowe i poradzić sobie z nimi. Ambasadorowie poprosili prezydencję o jak najszybsze rozpoczęcie negocjacji z Parlamentem Europejskim.

Proponowane przepisy mają dostarczyć organom krajowym odpowiednich narzędzi do zarządzania kryzysami oraz do radzenia sobie z sytuacjami związanymi z upadłością kontrahentów centralnych (CCP). Opierają się one na tych samych zasadach co ramy naprawy oraz restrukturyzacji mające zastosowanie do banków. Głównym celem reformy jest utrzymanie funkcji krytycznych izb rozliczeniowych, zachowanie stabilności finansowej oraz zapobieżenie sytuacji, w której podatnicy musieliby ponieść koszty związane z restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją upadających izb rozliczeniowych.

- Izby rozliczeniowe stanowią jeden z zasadniczych elementów architektury rynków finansowych. Mają sprawić, by system finansowy stał się bezpieczniejszy, ale mogą również upaść. Ustanowienie ogólnounijnych zasad dotyczących ich naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji przyczyni się do rozwiązania problemu wzajemnych powiązań i pozwoli uniknąć efektu domina. Jednocześnie będzie zachęcać izby rozliczeniowe i innych uczestników rynku do podejmowania mniej ryzykownych działań - powiedział Mika Lintilä, fiński minister finansów.

Zobacz również:

Kontrahenci centralni ułatwiają transakcje na papierach wartościowych i instrumentach pochodnych poprzez scentralizowanie i znormalizowanie wszystkich kroków prowadzących do płatności. Odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu stabilności rynków finansowych, ponieważ biorą na siebie ryzyko kontrahenta, pośrednicząc między sprzedającym a kupującym i tym samym gwarantując zakończenie transakcji.

Kontrahenci centralni każdego dnia przetwarzają ogromną i stale rosnącą liczbę transakcji na instrumentach pochodnych. Obecnie w UE ma siedzibę i działa 16 autoryzowanych CCP. Rozliczają znaczną część wartych 640 bln EUR instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym na całym świecie.

Proponowane ramy uwzględniają globalny i systemowy charakter CCP. Wprowadzają ścisłą koordynację między organami krajowymi w formie „kolegiów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji”, tak by działania restrukturyzacyjno-likwidacyjne były prowadzone w sposób spójny z uwzględnieniem skutków dla zaangażowanych stron i wpływu na stabilność finansową.

Stanowisko Rady zawiera podejście trójetapowe:

Po pierwsze, ramy będą opierać się na zapobieganiu i przygotowywaniu. CCP i organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji muszą sporządzić plany dotyczące tego, jak przezwyciężyć wszelkie trudności finansowe, które przekroczyłyby ich zasoby. Jeżeli w trakcie procesu planowania stosowne organy stwierdzą istnienie przeszkód utrudniających przeprowadzenie skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, mogą zobowiązać CCP do podjęcia odpowiednich kroków.
Organy nadzoru mogą interweniować na wczesnym etapie, tj. zanim problemy staną się krytyczne, a sytuacja finansowa pogorszy się w nieodwracalny sposób. Przykładowo mogą wymagać, by CCP podjęły konkretne działania w swoich planach naprawy lub by wprowadziły zmiany w swojej strategii biznesowej lub strukturze prawnej lub operacyjnej.
Wreszcie w mało prawdopodobnym przypadku upadłości CCP organy krajowe mogą skorzystać z instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Obejmują one: zastosowanie umorzenia instrumentów właścicielskich, wezwanie członków rozliczających do wniesienia środków pieniężnych, sprzedaż CCP lub części jego działalności lub utworzenie CCP pomostowego. Choć w niektórych ograniczonych przypadkach w ostateczności istnieje możliwość udzielenia nadzwyczajnego wsparcia publicznego, celem działań restrukturyzacyjno-likwidacyjnych jest ograniczyć do minimum zakres, w jakim podatnicy ponoszą koszty upadłości CCP, a jednocześnie zapewnić, by odpowiednią część strat ponosili akcjonariusze.

Rada proponuje, by nowe ramy zaczęły obowiązywać dwa lata po wejściu w życie rozporządzenia, tak by zapewnić czas na przyjęcie wszystkich środków wykonawczych, a także by uczestnicy rynku mogli podjąć niezbędne kroki w celu dostosowania się do nowych przepisów.